Prezydent: Powstanie Wielkopolskie wśród najważniejszych czynów niepodległościowych

Andrzej Duda podziękował odznaczonym za "obchody stulecia odzyskania przez Polskę niepodległości, a przede wszystkim za piękne obchody - w wielu miejscach - stulecia Powstania Wielkopolskiego".

"Kiedy spojrzymy na Powstanie Wielkopolskie, to trzeba sobie jasno powiedzieć: wśród wszystkich czynów niepodległościowych to był jeden z najważniejszych. To jest powód do dumy nie tylko Wielkopolan, to jest powód do dumy Rzeczypospolitej Polskiej" - powiedział prezydent.

"Mieliśmy wiele powstań. Oczywiście każde z nich było powstaniem ważnym, każde z nich przyczyniało nas do odzyskania wolnej ojczyzny, ale powstanie wielkopolskie wygrało. Powstanie Wielkopolskie w bezpośredni sposób dokonało odzyskania Wielkopolski dla Rzeczypospolitej. Gdyby nie Powstanie Wielkopolskie, kto wie, czy ta część Rzeczypospolitej znalazłaby się w polskich granicach" - dodał.

Prezydent ocenił, że zryw Wielkopolan skutkował "spektakularnym" zwycięstwem. "Po prostu najzwyczajniej Prusaków udało się pogonić z Wielkopolski. To było rzeczywiście wielkie zwycięstwo" - mówił prezydent Duda.

Przypomniał też, że po powstaniu Wielkopolanie mieli ogromny udział w procesie odbudowy państwa po 1918 roku. Prezydent zauważył, że Powstanie Wielkopolskie przez wiele lat "dla reszty Polski było w dużym stopniu czynem niepodległościowym trochę zapomnianym".

"Mówiło się bardzo często o 11 listopada, mówiło się o 1920 roku - mało mówiło się o Powstaniu Wielkopolskim. W ostatnich latach ta pamięć jest dużo bardziej żywa, niż była jeszcze kilka, kilkanaście lat temu. To jest państwa zasługa - tak mocno nacisnęliście ten temat, tak wiele było obchodów, tak wiele się o tym mówiło, poruszaliście społeczności lokalne, regionalne" - mówił prezydent do odznaczonych.

"Muszę się przyznać otwarcie - to także dzięki państwa determinacji przez ostatnie lata pogłębiłem swoją wiedzę na temat tego powstania. Bo kiedy obejmowałem urząd prezydenta, wiedziałem tylko, że Powstanie Wielkopolskie było i że było zwycięskie" – dodał.

Duda przypomniał także, że w 100. rocznicę wybuchu Powstania, w grudniu 2018 r. przekazał w Poznaniu najwyższe odznaczenie państwowe, Ordery Orła Białego, nadane pośmiertnie dowódcom Powstania Wielkopolskiego: gen. broni Józefowi Dowbor-Muśnickiemu i gen. brygady Stanisławowi Taczakowi.

"Ogromnie się cieszę, że w ślad za tamtymi odznaczeniami ja mogę państwa - żywych - uhonorować za obecną działalność dla Wielkopolski, dla Rzeczypospolitej, dla pamięci o Powstaniu, dla budowania postaw propolskich, patriotycznych, dla uczenia młodych historii" - powiedział prezydent.

Wśród uhonorowanych w środę w Poznaniu znaleźli się m.in. wojewoda wielkopolski Zbigniew Hoffmann, dyrektor Biblioteki Kórnickiej PAN Tomasz Jasiński, dyrektor Wielkopolskiego Muzeum Niepodległości Tomasz Łęcki, przewodniczący Akademickiego Klubu Obywatelskiego prof. Stanisław Mikołajczak, dyrektor poznańskiego oddziału IPN Rafał Reczek oraz szef Muzeum Broni Pancernej w Poznaniu ppłk Tomasz Ogrodniczuk.

Powstanie Wielkopolskie wybuchło 27 grudnia 1918 r. w Poznaniu. W pierwszym okresie walk, do końca roku, Polakom udało się zdobyć większą część Poznania. Ostatecznie miasto zostało wyzwolone 6 stycznia, kiedy przejęto lotnisko Ławica, a w polskie ręce wpadło kilkaset samolotów. Do połowy stycznia wyzwolono też większą część Wielkopolski.

Zdobycze powstańców potwierdził rozejm w Trewirze, podpisany przez Niemcy i państwa ententy 16 lutego 1919 r. W myśl jego ustaleń front wielkopolski został uznany za front walki państw sprzymierzonych. Ostateczne zwycięstwo przypieczętował podpisany 28 czerwca 1919 r. traktat wersalski, w którego wyniku do Polski powróciła prawie cała Wielkopolska. (PAP)

autor: Katarzyna Krzykowska, Rafał Pogrzebny

ksi/ rpo/ agz/