Replikę orderu gen. Sosnkowskiego przekazano siostrom elżbietankom w Jerozolimie

W ceremonii, która odbyła się po mszy św. w prowadzonym przez siostry elżbietanki Nowym Domu Polskim, uczestniczyli m.in. polscy Sprawiedliwi wśród Narodów Świata, weterani II wojny światowej, przedstawiciele władz RP, instytucji państwowych, w tym Urzędu ds. Kombatantów i IPN.

"Droga narodu polskiego do niepodległości trwała bardzo długo. Przerwana przez agresję niemiecką i sowiecką przed 80 laty zakończyła się 30 lat temu. Była to kolejna w dziejach droga Polaków do wolności, na której pozostali oni wierni hasłu: Bóg, honor, ojczyzna. I dawali temu wyraz również tu, w Ziemi Świętej, pozostawiając po sobie pamiątki i znaki święte dla każdego Polaka" - mówił podczas uroczystości szef Urzędu ds. Kombatantów i Osób Represjonowanych Jan Józef Kasprzyk - organizator pielgrzymki do Izraela grupy polskich Sprawiedliwych wśród Narodów Świata i weteranów II wojny światowej.

Minister przypomniał przy tym, że wśród tych znaków w polskiej pamięci narodowej utrwalił się gest naczelnego wodza Polskich Sił Zbrojnych gen. Kazimierza Sosnkowskiego, którego 50. rocznica śmierci minęła w ubiegłym tygodniu.

"Generał wizytując w 1943 roku Armię Polską na Wschodzie odpiął od swojego munduru order Virtuti Militari, który otrzymał z rąk marszałka Józefa Piłsudskiego za bohaterstwo w wojnie polsko-bolszewickiej - w tym starciu cywilizacji. Odpiął ten order i pozostawił w Ziemi Świętej jako wotum wdzięczności za odzyskanie przez Polskę niepodległości w 1918 roku i jego obronę w roku 1920, ale też jako wotum proszące o to, aby w polskich domach i kościołach można było ponownie śpiewać +Ojczyznę wolną, pobłogosław Panie+" - mówił minister, przypominając, że ta szczególna pamiątka gen. Sosnkowskiego zaginęła podczas wojny.

O ofiarowaniu przez gen. Sosnkowskiego orderu w Jerozolimie pisała w 1943 r. Polska Agencja Telegraficzna - poprzedniczka Polskiej Agencji Prasowej. "Z kościoła św. Anny, Naczelny Wódz udał się do Kościoła Ecce Homo, gdzie wpisał się do księgi pamiątkowej i ofiarował jako votum swój order wojenny Virtuti Militari. Order ten zawieszony będzie w miejscu biczowania Chrystusa" - pisała PAT.

Przekazując replikę orderu gen. Sosnkowskiego na ręce sióstr elżbietanek szef Urzędu ds. Kombatantów zaznaczył, że jest on wyrazem pamięci o tych, którzy walczyli przed blisko 80 laty o wolną Polskę. Wspomniał także Mariana Hemara - żołnierza Brygady Strzelców Karpackich i wybitnego polskiego poety, a także polskiego obywatela żydowskiego pochodzenia. "Tutaj w Jerozolimie w 1941 r. napisał wiersz +Dwie Ziemie Święte+" - przypomniał Kasprzyk.

"Bo dla Hemara i dla jego koleżanek i kolegów z Armii Polskiej zawsze dwie były Ziemie Święte - jedna ojczyzna Chrystusa i druga nad Wisłą i Niemnem" - podkreślił. "I pisał Hemar, że można się wadzić z ojczyzną dopóki jest, ale gdy jej zabraknie +ziemia jest głuszą daremną, a niebo ciemną otchłanią bez gwiazd i bez Boga+" - cytował poetę Szef Urzędu ds. Kombatantów.

Poza przekazaniem repliki zaginionego Orderu Virtuti Militari gen. Sosnkowskiego odbyła się ceremonia odsłonięcia tablicy upamiętniającej obecny pobyt w Ziemi Świętej "weteranów 2. Korpusu Polskiego, kombatantów Polskiego Państwa Podziemnego i polskich Sprawiedliwych wśród Narodów Świata". W trakcie tego pobytu odbyły się uroczystości m.in. w Hajfie i Tyberiadzie, a w Jerozolimie doszło do spotkania Sprawiedliwych z prezydentem Izraela Reuwenem Riwlinem, który podziękował polskim odznaczonym przez Instytut Yad Vashem za wizytę w Izraelu i zaznaczył, że "godna podziwu jest ich odwaga, śmiałość i wyjątkowy humanizm wobec drugiego człowieka". Wydarzenie to było możliwe dzięki staraniom ambasadora Polski w Izraelu Marka Magierowskiego.

"Podczas II wojny światowej (1939-1945) zachowaliśmy wiarę w Boga, nadzieję na odzyskanie przez Polskę niepodległości oraz miłość bliźniego. Pielgrzymując do źródeł wiary chrześcijańskiej, dziękujemy Bogu za dar wolności Ojczyzny" - brzmi napis na tablicy, którą odsłonił m.in. sędzia Bogusław Nizieński - weteran Armii Krajowej i Narodowej Organizacji Wojskowej; w latach 1999-2004 Rzecznik Interesu Publicznego i kawaler Orderu Orła Białego.

Urząd ds. Kombatantów ponadto uhonorował siostry elżbietanki medalem "Pro Patria", który przyznawany jest osobom zasłużonym w kultywowaniu pamięci o walce o niepodległość Polski. Siostry prowadzą Nowy Dom Polski, który znajduje się w ortodoksyjnej dzielnicy miasta i dają schronienie pielgrzymom - głównie Polakom - przybywającym do Jerozolimy ze wszystkich zakątków świata. Jego wybudowanie wsparli m.in. żołnierze Samodzielnej Brygady Strzelców Karpackich i uchodźcy ze Związku Sowieckiego.

Z Jerozolimy Norbert Nowotnik (PAP)

nno/ pat/