Gmach Sejmu. Fot. PAP/P. Brzeziński
Przedstawiciele wszystkich klubów parlamentarnych zadeklarowali we wtorek poparcie dla projektu nowelizacji Karty Polaka. PO krytykuje jednak niektóre jego zapisy; Kukiz'15 chciałoby wzmocnienia kontroli nad świadczeniami dla posiadaczy Karty, którzy chcą się osiedlić w Polsce na stałe.
Projekt nowelizacji Karty Polaka, przygotowany przez sejmową komisję łączności z Polakami za granicą, zakłada m.in., że decyzję o świadczeniach pieniężnych dla osób, które wystąpią o stały pobyt, posiadając wcześniej Kartę Polaka, będą wydawali nie starostowie, ale wojewodowie.
Przewodniczący komisji Michał Dworczyk (PiS) zadeklarował, że jego klub poprze proponowane zmiany.
Joanna Fabisiak (PO) powiedziała, że w projekcie jest kilka kwestii, które budzą jej niepokój, bo - jak mówiła - mogą doprowadzić do "upokorzenia" beneficjentów świadczeń. Jej zdaniem procedura składania wniosku, w związku z kierowaniem go do wojewody, a nie do starosty - będzie wydłużona, a beneficjenci będą dłużej czekać na pieniądze.
Zdaniem posłanki PO, niektóre terminy, np. dotyczące tego, ile czasu może być rozpatrywany wniosek o świadczenie, są uregulowane "niejasno" w ustawie, a jak wskazywała - dotąd nie ma do niej rozporządzeń, które doprecyzowałyby tę kwestię. Ponadto, przekonywała, środki na wypłatę świadczeń zabezpieczone w rezerwie budżetowej są zbyt niskie; według posłanki PO na ten cel należy przeznaczyć sumę trzykrotnie większą.
"Te trudności nie rokują dobrze dla wykonywania tej ustawy; PO jednak poprze projekt z pewnymi zastrzeżeniami, tak, by dać szansę jego twórcom" - oświadczyła Fabisiak.
Wojciech Bakun z Kukiz'15 powiedział, że jego klub jest za projektem. Jak dodał, chciałby jednak, by "mechanizm kontroli wydawania środków został wzmocniony". Wyraził obawę, że część beneficjentów świadczenia może nie osiedlić się w Polsce, tylko "skorzystać z dobrodziejstw ustawy i wyjechać z powrotem za granicę".
Karta Polaka potwierdza przynależność do narodu polskiego. Przyznawana jest osobom polskiego pochodzenia żyjącym w 15 krajach za wschodnią granicą, powstałych lub odrodzonych po rozpadzie ZSRR, które nie uznają podwójnego obywatelstwa.
Poparcie dla projektu nowelizacji zapowiedzieli też przedstawiciele klubów Nowoczesna i PSL. Zbigniew Gryglas (Nowoczesna) zauważył, że projekt ustawy "nie jest wolny od błędów". Podkreślił jednocześnie, że nowelizacja powinna wejść w życie jak najszybciej, tak, by umożliwić szybką wypłatę pieniędzy dla posiadaczy Karty Polaka.
Przedstawiciel MSWiA Jakub Skiba powiedział, że resort pozytywnie ocenia projekt nowelizacji. Odnosząc się do uwag Fabisiak przyznał, że kwota, jaką przewidziano na wypłatę świadczeń w 2017 r., może okazać się zbyt niska. "Mamy świadomość, że nie musi ona odpowiadać realnym potrzebom. Jednak muszę też podkreślić, że takie są możliwości budżetu. Lepsze jest wszakże przeznaczenie kwoty nie małej, choć ograniczonej, niż żadnej" - podkreślił.
Odnosząc się do zarzutu, że zakładane zmiany wydłużą procedurę przekazywania środków, Skiba powiedział, że mają one na celu m.in. zapobieganie próbom wyłudzenia nienależnych świadczeń. "Musimy ważyć racje między komfortem beneficjentów a interesem państwa" - powiedział; zaznaczył, że "kontrola wojewody wydaje się w tej sytuacji rozwiązaniem najlepszym".
Projekt zmian w Karcie Polaka oraz ustawie o cudzoziemcach został przygotowany przez komisję łączności z Polakami za granicą. Pod koniec października w Sejmie odbyło się jego pierwsze czytanie, podczas którego poparcie zadeklarowały wszystkie kluby.
Na początku września weszła w życie nowelizacja ustawy o Karcie Polaka, która ma na celu ułatwienie jej posiadaczom osiedlania się w Polsce i ubiegania się o polskie obywatelstwo. Według szacunków MSWiA, dzięki nowelizacji do kraju może przyjechać kilkadziesiąt tys. Polaków ze Wschodu.
Zgodnie z nowelizacją posiadacze Karty Polaka, przyjeżdżający do Polski z zamiarem osiedlenia się na stałe, dostaną bezpłatnie Kartę Stałego Pobytu, po roku otrzymają obywatelstwo polskie, a w międzyczasie będą mogli liczyć na pomoc w okresie adaptacji - m.in. będą mogli ubiegać się o świadczenie pieniężne na pokrycie kosztów gospodarowania i bieżącego utrzymania na okres do 9 miesięcy, dofinansowanie do wynajmu mieszkania, intensywnej nauki języka polskiego czy kursów zawodowych. Program ma ruszyć od 2017 r.
Karta Polaka potwierdza przynależność do narodu polskiego. Przyznawana jest osobom polskiego pochodzenia żyjącym w 15 krajach za wschodnią granicą, powstałych lub odrodzonych po rozpadzie ZSRR, które nie uznają podwójnego obywatelstwa.
Osoby ubiegające się o Kartę Polaka muszą wykazać swój związek z polskością - w tym przynajmniej bierną znajomość polskiego, wykazać, że jedno z rodziców lub dziadków bądź dwoje pradziadków było narodowości polskiej; bądź przedstawić zaświadczenie organizacji polonijnej o działalności na rzecz kultury i języka polskiego.
wni/ par/
