Decyzję o świadczeniach pieniężnych dla osób, które wystąpią o stały pobyt, posiadając wcześniej Kartę Polaka, będą wydawali nie starostowie, ale wojewodowie - zakłada nowelizacja Karty Polaka, której poparcie zadeklarowały w czwartek w Sejmie wszystkie kluby.
Projekt zmian w Karcie Polaka oraz ustawie o cudzoziemcach został przygotowany przez komisję łączności z Polakami za granicą.
Przewodniczący komisji Michał Dworczyk (PiS) zaznaczył w czwartkowym wystąpieniu podczas pierwszego czytania projektu w Sejmie, że jest on wynikiem "dyskusji" pomiędzy komisją a ministerstwem spraw wewnętrznych i administracji.
Jak dodał, nowela doprecyzowuje ustawę w zakresie kompetencji wojewodów do wydawania decyzji dot. świadczeń pieniężnych dla posiadaczy Karty Polaka. Dworczyk zauważył, że obecnie decyzje w tej sprawie podejmują starostowie, a przekazanie tego uprawnienia wojewodom - jak tłumaczył - wynika z tego, że podejmują oni decyzję o udzieleniu zgody na pobyt stały.
Dworczyk zapowiedział, że klub PiS w całości poprze proponowane zmiany.
Joanna Fabisiak (PO) oceniła, że nowelizacja jest konieczna, bo prace nad ustawą toczyły się w pośpiechu i wiele zapisów wymaga doprecyzowania. Według posłanki projekt jednak "ma charakter wielkiej niepotrzebnej centralizacji", bo skupia większość kompetencji w rękach wojewodów. Zauważyła też, że ustawa ma wejść w życie 1 stycznia 2017, a system informacyjny dopiero jest przygotowywany i realnie zacznie działać - jak oceniła - dopiero w 2018 roku.
Posłanka zapowiedziała, że klub PO poprze nowelizację, która jest "konieczna", choć - jak zaznaczyła - ma wątpliwości dotyczące przekazania wojewodom decyzji o świadczeniach pieniężnych dla osób, które wystąpią o stały pobyt, posiadając już wcześniej Kartę Polaka.
Wojciech Bakun (Kukiz' 15) podzielił wątpliwości posłanki PO, ale zaznaczył, że Karta Polaka jest potrzebna, a jego klub poprze nowelizację. Według niego należy jednak zwrócić uwagę na przepisy zabezpieczające przed pobieraniem świadczeń przez osoby nieuprawnione, bo w projekcie brakuje mechanizmów zabezpieczających przed tego rodzaju procederami.
Zdaniem Bakuna po roku funkcjonowania ustawy powinno się zbadać ile osób "wykorzystało Kartę Polaka w złym celu", wracając po jej otrzymaniu za granicę. "Apelujemy, by pochylić się nad tym problemem, by za rok nie płakać nad rozlanym mlekiem" - dodał.
Podobne obawy wyraził Zbigniew Gryglas (Nowoczesna). "Mam nadzieję, że uda nam się wypracować rozwiązanie tego problemu" - zaznaczył poseł.
Jego zdaniem powinno się też zwrócić uwagę na mechanizm przyznawania Karty Polaka w drodze zaświadczeń od organizacji polonijnych. "Obawiam się, że ta droga będzie nadmiernie wykorzystywana" - podkreślił Gryglas. "Dochodzą nas sygnały, że Karty Polaka były wydawane osobom nie mającym żadnych związków z Polską" - dodał poseł. Zapowiedział, że Nowoczesna poprze nowelizację.
Zmiany w Karcie Polaka poprze też PSL. Poseł Mieczysław Baszko zaznaczył, że nowelizacja wskazuje wojewodę zamiast starosty jako organ przyznający świadczenie pieniężne.
Na początku września weszła w życie nowelizacja ustawy o Karcie Polaka, która ma na celu ułatwienie jej posiadaczom osiedlania się w Polsce i ubiegania się o polskie obywatelstwo. Według szacunków MSWiA, dzięki nowelizacji do kraju może przyjechać kilkadziesiąt tys. Polaków ze Wschodu.
Zgodnie z nowelizacją posiadacze Karty Polaka, przyjeżdżający do Polski z zamiarem osiedlenia się na stałe, dostaną bezpłatnie Kartę Stałego Pobytu, po roku otrzymają obywatelstwo polskie, a w międzyczasie będą mogli liczyć na pomoc w okresie adaptacji - m.in. będą mogli ubiegać się o świadczenie pieniężne na pokrycie kosztów gospodarowania i bieżącego utrzymania na okres do 9 miesięcy, dofinansowanie do wynajmu mieszkania, intensywnej nauki języka polskiego czy kursów zawodowych. Program ma ruszyć od 2017 r.
Karta Polaka potwierdza przynależność do narodu polskiego. Przyznawana jest osobom polskiego pochodzenia żyjącym w 15 krajach za wschodnią granicą, powstałych lub odrodzonych po rozpadzie ZSRR, które nie uznają podwójnego obywatelstwa.
Osoby ubiegające się o Kartę Polaka muszą wykazać swój związek z polskością - w tym przynajmniej bierną znajomość polskiego, wykazać, że jedno z rodziców lub dziadków bądź dwoje pradziadków było narodowości polskiej; bądź przedstawić zaświadczenie organizacji polonijnej o działalności na rzecz kultury i języka polskiego. (PAP)
gł/ par/
