Od lewej: Henryk Zygalski, Jerzy Różycki i Marian Rejewski. Fot. PAP/Reprodukcja
Senat w specjalnej uchwale uczcił w środę pamięć kryptologów: Mariana Rejewskiego, Jerzego Różyckiego i Henryka Zygalskiego, którzy złamali kod niemieckiej maszyny szyfrującej "Enigma". Jak czytamy w uchwale, czyn ten był największym osiągnięciem wywiadowczym II wojny światowej.
"Złamanie szyfru Enigmy stanowiło największe osiągniecie wywiadowcze w dziejach II wojny światowej. Jego rezultatem jest zapobieżenie śmierci milionów ludzi – żołnierzy i cywilów krajów okupowanych, którą zapowiadali faszyści w Niemczech i innych krajach. Ponadto uchroniło ono ludność samego agresora przed dalszymi ofiarami" - podkreślono w podjętej przez aklamację uchwale.
Przypomniano w niej, że 73 lata temu we wrześniu, atakiem hitlerowskich Niemiec na Polskę rozpoczęła się II wojna światowa, a krwawym zmaganiom wojsk i ludności cywilnej towarzyszyła walka wywiadów – polskiego i niemieckiego".
"Senat Rzeczypospolitej Polskiej, mając na uwadze ogrom wiedzy i poświęcenia Mariana Rejewskiego, Jerzego Różyckiego i Henryka Zygalskiego oraz skutki, jakie przyniosły ich prace dla zwycięstwa nad faszyzmem, postanawia uznać ich za wybitnych bohaterów II wojny światowej" - głosi tekst uchwały.
"Głównym zadaniem polskich i alianckich służb wywiadowczych było rozszyfrowanie supertajnego języka komunikacji między oddziałami i organizacjami agresora. Polscy kryptolodzy Marian Rejewski, Jerzy Różycki i Henryk Zygalski już we wrześniu 1932 r. podjęli się zadania złamania szyfrów złożonej niemieckiej maszyny kodującej Enigma" - przypomniano w uchwale. Jak zaznaczono, poświęcili się oni tej niekonwencjonalnej pracy, wykorzystując swą wiedzę matematyczną, a przy tym rezygnując z obiecujących karier naukowych.
W uchwale przypomniano, że prace zmierzające do rozszyfrowania Enigmy prowadzili równolegle Anglicy, Francuzi i Amerykanie. "Jednak to polski atak na niemiecką maszynę zakończył się jej rozszyfrowaniem w grudniu 1932 r." - czytamy.
W uchwale zwrócono też uwagę, że "w Polsce powojennej długo pomijano wysiłek żołnierzy – naukowców". "Na Zachodzie informacje o służbie alianckiej Mariana Rejewskiego, Jerzego Różyckiego i Henryka Zygalskiego ukrywano w tajnych archiwach" - czytamy. Podkreślono jednocześnie, że wraz z odrodzeniem niepodległej III Rzeczypospolitej "przywrócono im cześć i przywrócono ich pamięć".
"Imię bohaterów cichej, lecz znaczącej walki, przybrały szkoły, sylwetki naukowców ukazano w sztuce, na wystawach oraz w konkursach wiedzy tematycznej i kryptologicznej. Odtąd postacie te budzą dumę w nowym pokoleniu Polaków" - napisano w uchwale.
"Senat Rzeczypospolitej Polskiej, mając na uwadze ogrom wiedzy i poświęcenia Mariana Rejewskiego, Jerzego Różyckiego i Henryka Zygalskiego oraz skutki, jakie przyniosły ich prace dla zwycięstwa nad faszyzmem, postanawia uznać ich za wybitnych bohaterów II wojny światowej" - głosi dokument.
W środę odsłonięto też w Senacie wystawę poświęconą polskim kryptologom zatytułowaną "Enigma - odszyfrować zwycięstwo". (PAP)
mkr/ par/ jbr/
