28.12.2010. Warszawa (PAP) - Apelem pamięci oraz złożeniem wieńców przed Grobem Nieznanego Żołnierza i na mogiłach powstańczych na Wojskowych Powązkach stolica uczciła we wtorek 92. rocznicę wybuchu Powstania Wielkopolskiego.
"Składamy dziś hołd bohaterskim żołnierzom Powstania Wielkopolskiego. Zbrojny czyn Wielkopolan w wyjątkowy sposób zapisał się w pamięci naszego narodu. Jako jedna z nielicznych polskich insurekcji, Powstanie Wielkopolskie powiodło się w całej pełni i zakończyło się doniosłym zwycięstwem. Prastara dzielnica naszego kraju, kolebka polskiej państwowości, została wyzwolona spod jarzma zaborcy. To powstanie rozbrzmiało też jak ostatni, wybitny akord w zmaganiach toczonych od ponad stu lat. Wielkopolska wygrała dziejowe starcie z germanizacją i na zawsze powróciła do macierzy" - napisał prezydent Bronisław Komorowski w liście odczytanym przed Grobem Nieznanego Żołnierza przez doradcę głowy państwa Tomasza Nałęcza.
Jak zaznaczył prezydent, powstańcy wielkopolscy swą przelaną krwią i patriotyczną ofiarą, a także swym zorganizowaniem, ładem i zdyscyplinowaniem wnieśli historyczny wkład w dzieło naszej wolności i niepodległości. "Oddajemy dzisiaj cześć mężnym mieszkańcom Wielkopolski, pochylamy głowy przed tymi, którzy 92 lata temu chwycili za broń w obronie polskości, w obronie swojej rodzinnej ziemi, przed tymi, którzy walczyli i ginęli, którzy złożyli najwyższe świadectwo wierności swemu narodowi. Gorący, nieugięty i mądry patriotyzm Wielkopolan (...) okazany w walkach z lat 1918-1919 może być dla nas wszystkich wzorem służby dla ojczyzny. (...) Lekcja powstania wielkopolskiego uczy nas, jak istotna jest wiara we własne siły i zgodne skupienie się wokół najważniejszych celów" - podkreślił w liście Komorowski.
Podczas uroczystości przed Grobem Nieznanego Żołnierza, gdzie wartę honorową zaciągnęli żołnierze i harcerze, odczytano apel pamięci, odbyła się także parada hufców harcerskich. Wieńce przed pomnikiem złożyli przedstawiciele władz państwowych i samorządowych oraz korpusu dyplomatycznego i organizacji kombatanckich. Hołd powstańcom wielkopolskim oddano również na Wojskowych Powązkach, gdzie znajdują się mogiły ok. 60. uczestników zrywu.
Rocznicę Powstania Wielkopolskiego uczczono także w Koszalinie, gdzie odsłonięto tablicę poświęconą jego 34 uczestnikom spoczywającym na miejscowym cmentarzu. Tablicę umieszczono w centralnym miejscu nekropolii, przy Pomniku Martyrologii Narodu Polskiego. Uczestnicy wielkopolskiego zrywu, których upamiętnia, przyjechali do Koszalina 10 maja 1945 roku z grupą 500 osadników z Gniezna, którymi kierował pierwszy starosta koszaliński Edmund Dobrzycki. Tablica powstała z inicjatywy Stowarzyszenia Przyjaciół Koszalina, które przez trzy lata katalogowało groby uczestników Powstania Wielkopolskiego.
Powstanie Wielkopolskie wybuchło 27 grudnia 1918 roku w Poznaniu. Wojska powstańcze wyzwoliły spod władzy niemieckiej niemal całą Wielkopolskę. Był to jedyny zakończony zwycięstwem zryw niepodległościowy na terenie zaborów. Za koniec powstania historycy uznają likwidację Frontu Wielkopolskiego 8 marca 1920 roku, choć powstańcze zdobycze i prawo do Ziemi Wielkopolskiej dał odrodzonej Polsce Traktat Wersalski z 28 czerwca 1919 roku.(PAP)
akn/ sibi/ abe/ jbr/
