Szef MON: Haller był jednym z twórców polskiej niepodległości

"Józef Haller był jednym z twórców polskiej niepodległości, polskiego państwa, ale przede wszystkim tego czynnika państwa polskiego, który zdecydował o tym, że odzyskaliśmy po latach rozbiorów niepodległość i już jej nigdy nie wypuściliśmy. Był twórcą Legionów wraz z Józefem Piłsudskim (...) Przeszedł do historii dzięki bohaterskiej bitwie pod Rarańczą (...) Wreszcie 4 czerwca 1917 r. został mianowany dowódcą Błękitnej Armii, zwanej od jego nazwiska Armią Hallerczyków" - mówił minister obrony narodowej Antoni Macierewicz podczas poniedziałkowej konferencji prasowej poświęconej obchodom Roku Józefa Hallera.

W jego ocenie, Armia Hallera ma w dziejach Polski miejsce niezwykłe z wielu powodów. "Przede wszystkim dlatego, że była armią całego narodu polskiego rozsianego na różnych kontynentach (...) Ta armia stała się symbolem współdziałania w odzyskaniu polskiej niepodległości zarówno Stanów Zjednoczonych, jak i Republiki Francuskiej. Wkład tej armii w odzyskanie i utrzymanie niepodległości był bezsporny i fundamentalny" - podkreślił Macierewicz.

Antoni Macierewicz: Ta armia stała się symbolem współdziałania w odzyskaniu polskiej niepodległości zarówno Stanów Zjednoczonych, jak i Republiki Francuskiej. Wkład tej armii w odzyskanie i utrzymanie niepodległości był bezsporny i fundamentalny.

Marszałek Senatu Stanisław Karczewski dodał, że wspólnie z ministrem Macierewiczem i MON będą organizować wiele uroczystości upamiętniających wielką postać gen. Józefa Hallera. 4 listopada Senat ustanowił rok 2017 r. Rokiem Józefa Hallera.

"To dla nas wielki zaszczyt, że mogliśmy taki rok powołać (..) To wielka, wspaniała postać. Rocznice, które przypadają na ten rok to 150. rocznica powołania pierwszego gniazda Towarzystwa Gimnastycznego +Sokół+, z którego wywodziła się duża liczba legionistów. To towarzystwo było również prekursorem polskiego harcerstwa. To także 100. rocznica powołania Armii Hallera. Ten rok to m.in. konferencje. Pierwsza z nich dotycząca Błękitnej Armii i gen. Hallera zostanie zorganizowana 24-25 maja wspólnie z UKSW" - powiedział Karczewski.

Stanisław Karczewski: To wielka, wspaniała postać. Rocznice, które przypadają na ten rok to 150. rocznica powołania pierwszego gniazda Towarzystwa Gimnastycznego "Sokół", z którego wywodziła się duża liczba legionistów. To towarzystwo było również prekursorem polskiego harcerstwa. To także 100. rocznica powołania Armii Hallera.

Podsekretarz stanu w MON Wojciech Fałkowski zaznaczył, że resort traktuje Rok Józefa Hallera jako okazję, by pokazać miejsce polskiej armii, polskiego wysiłku zbrojnego "w dziele odbudowy państwa i jednocześnie tworzeniu Polski po rozbiorach, po I wojnie". "W MON powstał specjalny program, który z jednej strony obejmuje organizację i finansowanie najważniejszych i najbardziej znaczących imprez i działań z tym związanych. Ale również mamy otwarty konkurs ofert dla wszystkich zgłaszających się z całego kraju - organizacji i osób prywatnych, proponujących działania i imprezy z tym związane" - mówił.

Wśród imprez organizowanych w ramach Roku Józefa Hallera wymienił zlot klas mundurowych w Pucku, który zaplanowano na 10 lutego, w rocznicę "zaślubin Polski z morzem". "Druga rzecz to współdziałanie z Francją. Ze strony Ambasady Francuskiej jest spore zainteresowanie i chęć współpracy" - podkreślił Fałkowski. Wystawa związana z osobą Józefa Hallera, jego armią i dokonaniami, której otwarcie ma mieć miejsce w lipcu na Zamku Królewskim w Warszawie, ma być na przełomie 2017 i 2018 r. zaprezentowana także we Francji.

"Podobnie chcemy postąpić z filmem dokumentalnym, który produkujemy - też na zlecenie MON - i w wersji francuskiej i chcemy pokazać we francuskiej telewizji publicznej" - mówił podsekretarz stanu. Planowana jest również duża polsko-francuska konferencja naukowa, której pierwsza odsłona odbędzie się w Warszawie, a druga w Paryżu z udziałem historyków zagranicznych. W Polsce mają zostać także zaprezentowane związane z tematem eksponaty ze zbiorów zagranicznych, które mają być wypożyczone, jak podaje MON, od Stowarzyszenia Kombatantów w Nowym Jorku.

W listopadzie Senat ustanowił rok 2017 Rokiem Józefa Hallera. Był on, jak napisano w uchwale izby wyższej, jednym z najwybitniejszych polskich dowódców i polityków związanych z obozem narodowym i chrześcijańsko-demokratycznym. Z jego biografią wiąże się wiele niezwykłych wydarzeń, których rocznice obchodzimy w 2017 r. - podkreślili senatorowie.

Wymienili powstanie 150 lat temu, w 1867 r. w zaborze austriackim we Lwowie, pierwszego gniazda Towarzystwa Gimnastycznego "Sokół" - polskiej organizacji młodzieżowej, patriotycznej i sportowej. Gen. Haller był od początku XX w. jednym z twórców kolejnych gniazd "Sokoła", a od 1913 r. członkiem komendy "Sokoła" i jego instruktorem. W czasie I wojny dowodził Legionem Wschodnim, następnie jedną z brygad Legionów Polskich, w skład której weszli wychowankowie "Sokoła".

100 lat temu we Francji z inicjatywy Komitetu Narodowego Polskiego powstała Błękitna Armia, od 1918 r. dowodzona przez gen. Hallera. Jako dowódca Armii Ochotniczej gen. Haller walczył na przedpolach Warszawy latem 1920 r. W odrodzonej Polsce stał zaś w latach 1920-1923 na czele Związku Harcerstwa Polskiego, a następnie Związku Hallerczyków. W 1936 r. związek ten był jednym z inicjatorów utworzenia Frontu Morges, skupiającego znaczną cześć środowisk opozycyjnych wobec sanacji zjednoczonych wokół demokratycznych wartości.

W 1937 r. z inicjatywy Frontu powstało Stronnictwo Pracy, gen. Haller należał do kierownictwa tej partii. W 2017 r. przypada 80. rocznica powstania Stronnictwa Pracy. (PAP)

akn/ masl/ agz/