11.09.2010. Katowice (PAP) - Ostatnia z kluczowych umów 1980 r. - Porozumienie Katowickie, podpisane 11 września 1980 r. - zagwarantowało, że Porozumienie Gdańskie ma obowiązywać na terenie całego kraju, co otworzyło możliwość tworzenia wolnych związków zawodowych w całej Polsce.
W sobotę w Dąbrowie Górniczej uczczono 30. rocznicę podpisania wywalczonego w Hucie Katowice dokumentu, który gwarantował też niezależnemu ruchowi związkowemu dostęp do mediów, prawo do lokali lub pomieszczeń oraz prawo do zwolnień z obowiązku pracy w związku z działalnością związkową, z zachowaniem prawa do wynagrodzenia. Strona rządowa zobowiązywała się wówczas ponadto m.in. do zapewnienia bezpieczeństwa wszystkim strajkującym, członkom komitetów strajkowych i robotniczych oraz ich rodzinom i osobom wspomagającym komitety.
"Porozumienie Katowickie to bardzo ważny punkt na mapie historii Polski i NSZZ Solidarność. To w tym miejscu 30 lat temu wbijano kolejny gwóźdź do trumny systemu komunistycznego, który zniewalał, traktował człowieka w sposób przedmiotowy, a nie podmiotowy. Dlatego dzisiaj tu jesteśmy znowu razem, wszyscy, tak jak to było tydzień temu w Jastrzębiu. Niezależnie od tego, gdzie dzisiaj mieszkamy i gdzie pracujemy, jakie mamy dzisiaj poglądy, ale w tym dniu jesteśmy razem, bo 30 lat temu chcieliśmy wszyscy tego samego - chcieliśmy żyć w wolnym kraju" - powiedział przewodniczący śląsko-dąbrowskiej Solidarności Piotr Duda.
W uroczystości uczestniczył też m.in. przywódca strajku w 1980 r. i pierwszy przewodniczący Solidarności w Hucie Katowice Andrzej Rozpłochowski, który kilka tygodni temu powrócił do Polski po ponad 20-letniej emigracji w Stanach Zjednoczonych. "W roku 1989 r. przy Okrągłym Stole nie było obalenia komunizmu, ale komunizm - w mojej opinii - ogłosił jedynie swoje zniknięcie. To jest istotna różnica. Dlatego jeszcze w Polsce mamy takie sytuacje, jakie mamy. Dlatego ciągle fundamentalne znaczenie ma potrzeba osuszenia bagien dzisiejszej polskiej rzeczywistości, którą w roku 1989 nazwano wolną Polską" - powiedział.
W uroczystości wzięły też udział przedstawicielki salowych ze Szpitala Specjalistycznego w Dąbrowie Górniczej, które w tym tygodniu rozpoczęły protest w obronie swoich warunków pracy po zmianie firmy sprzątającej w szpitalu. Uczestnicy uroczystości przywitali je brawami.
Przed bramą główną Huty Katowice odsłonięto pomnik upamiętniający Porozumienie Katowickie. Jego autorem jest Zbigniew Terczyński. Monument składa się z kilku bloków, wykonanych z kamienia, betonu, marmuru i stali.
Uroczystościom towarzyszyła też zorganizowana przez katowicki Instytut Pamięci Narodowej konferencja naukowa poświęcona 30. rocznicy podpisania Porozumienia Katowickiego oraz wystawa zdjęć i dokumentów związanych z powstaniem śląsko-dąbrowskiej Solidarności. Przedstawiciele IPN podkreślali, że historyczne porozumienie między Komisją Rządową a Międzyzakładowym Komitetem Robotniczym w Hucie Katowice, choć przez wielu zapomniane, miało przełomowe znaczenie i winno być traktowane na równi z tymi zawartymi w Szczecinie, Gdańsku i Jastrzębiu. (PAP)
(Na zdjeciu: Odsłonięcie pomnika upamiętniającego Porozumienia Katowickie przed bramą główną Huty Katowice, 11 bm. Uroczystość odbyła się z okazji obchodów 30. rocznicy podpisania Porozumienia Katowickiego. Katowice, 11.09.2010. Fot. Andrzej Grygiel PAP)
lun/ gma/
