Rada Najwyższa Ukrainy zwróciła się w środę do demokratycznych państw świata o uznanie Wielkiego Głodu z lat 1932-1933 za ludobójstwo popełnione na narodzie ukraińskim. Parlament w Kijowie uważa, że prawda o tej tragedii wciąż jest nieznana w wielu krajach.
„W latach 1932-33 Ukraina przeżyła straszną tragedię Wielkiego Głodu, która pochłonęła miliony ludzkich istnień. Zbrodniczy reżim komunistyczny drogą przymusowego odbierania żywności, blokad wsi i całych rejonów, zakazu wyjazdu poza granice ogarniętej głodem Ukrainy (…) stworzył dla Ukraińców warunki, które obliczone były na ich fizyczną zagładę” – oświadczyła Rada Najwyższa.
Jeden z autorów apelu, deputowany Mykoła Kniażycki wyjaśnił PAP, że Wielki Głód został uznany za ludobójstwo przez ponad 23 państwa, jednak wiele innych dotychczas nie zareagowało na tę zbrodnię.
„Wielki Głód został uznany za ludobójstwo m.in. przez Polskę w 2006 roku, za co jesteśmy jej bardzo wdzięczni. Jest jednak wiele krajów, które zamierzały to uczynić, lecz znajdując się pod silnym naciskiem propagandowym Rosji, tego nie zrobiły. Jest to na przykład Izrael, gdzie rozpatrywanie tej sprawy przez parlament było niejednokrotnie odkładane” – powiedział.
Rada Najwyższa podkreśliła w swoim apelu, że prawda o Wielkim Głodzie, która była skrzętnie ukrywana przez ówczesne władze sowieckie, nadal nie dociera do wielu społeczeństw.
„Dziś Ukraina znowu stała się ofiarą agresji naśladowców stalinizmu z Kremla. Ukraina przeciwstawia się nie tylko agresji ze Wschodu, lecz również ogromnej, opartej na kłamstwie, informacyjnej ofensywie. Agresor ponownie buduje ścianę propagandy, by ukryć za nią swe zbrodnie. I dziś, jak ponad 80 lat temu, Ukraina potrzebuje słów prawdy, by świat o niej wiedział” – napisali deputowani.
W czasach komunistycznych Ukrainę dotknęły trzy fale głodu: na początku lat 20., potem 30. i w latach 1946-1947. Najtragiczniejszy w skutkach był Wielki Głód z lat 1932-1933, w którego najgorszym czasie umierało dziennie do 25 tys. ludzi. Historycy oceniają, że w czasie Wielkiego Głodu zmarło około 4 mln osób.
Wielki Głód nastąpił w jednym z najżyźniejszych krajów Europy w czasie pokoju, gdy ZSRR eksportował ogromne ilości zboża. Na Ukrainie zboże, a następnie cała żywność, były konfiskowane przez władze.
W 1932 roku w ZSRR wprowadzono prawo o ochronie własności państwowej, które pozwalało na rozstrzelanie człowieka tylko za zabranie jednego kłosa z należącego do kołchozu pola. Obowiązywał także dekret o całkowitej blokadzie wsi z powodu rzekomego sabotowania obowiązkowych dostaw zbóż.
Pragnąc przeżyć, wielu chłopów łamało zakaz opuszczania wsi i uciekało do miast, gdzie obowiązywały przydziały żywnościowe dla pracujących. Podejmowano próby ucieczki do Rosji, jednak ukraińskie granice obstawione były przez wojsko. W ocenie historyków głód wywołano sztucznie, by złamać opór chłopstwa wobec kolektywizacji. Na Ukrainie opór ten był największy.
Z Kijowa Jarosław Junko (PAP)
jjk/ ap/
