W czwartek wieczorem Sejm ma przyjąć uchwałę ws. 450. rocznicy unii polsko-litewskiej - wynika z informacji PAP. W projekcie podkreślono, że unia ta była pomostem pomiędzy Wschodem a Zachodem, ostoją demokracji i prawdziwym Antemurale Christianitatis.
W projekcie uchwały, przygotowanym przez Prezydium Sejmu, do którego dotarła PAP, podkreślono, że unia polsko-litewska zawarta w 1569 r. w Lublinie była "jednym z najważniejszych wydarzeń stulecia w całej Europie", bo umożliwiła "narodziny wyjątkowego w Europie systemu państwowości".
Jak zaznaczono, dzięki unii "powołano do życia wspólnotę wielonarodową i wieloreligijną, zbudowaną na wartościach republikańskich, na idei tolerancji, politycznych negocjacji i wzajemnego poszanowania". Rzeczpospolita Obojga Narodów "stała się pomostem pomiędzy Wschodem a Zachodem, ostoją demokracji i prawdziwym Antemurale Christianitatis (przedmurzem chrześcijaństwa)" - głosi projekt, który ma być przyjęty przez aklamację.
Jak wynika z informacji PAP, w czwartek wieczorem, w Sejmie zostanie wyświetlone przemówienie przewodniczącego litewskiego Sejmu Viktorasa Pranckietisa.
W niedzielę, 30 czerwca w Lublinie odbędą się uroczystości związane z 450. rocznicą Unii Lubelskiej; wezmą w nich udział marszałkowie Sejmu i Senatu: Marek Kuchciński oraz Stanisław Karczewski, przewodniczący Sejmu Litwy, najwyżsi rangą urzędnicy państwowi oraz zagraniczni goście.
Unia Lubelska została zawarta w Lublinie 1 lipca 1569 r. Połączyła Królestwo Polskie i Wielkie Księstwo Litewskie w jedno państwo, nazywane potem w historiografii Rzeczpospolitą Obojga Narodów.
Unia przewidywała, że państwo będzie mieć jednego władcę wybieranego wspólnie w wolnej elekcji i wspólny Sejm. Oba kraje zobowiązały się do wspólnej polityki obronnej i zagranicznej, wspólna też była waluta. Zachowano odrębne języki urzędowe, skarb i sądownictwo. Oba kraje miały też swoje odrębne wojska, urzędy centralne oraz tytuły i dostojeństwa, choć z takim samym zakresem kompetencji. Mimo różnych trudności Unia Lubelska przetrwała do XVIII wieku, do uchwalenia Konstytucji 3 maja, która wprowadzała jednolite państwo. Potem nastąpiły rozbiory Polski.
Senat RP ustanowił rok 2019 Rokiem Unii Lubelskiej. „Ten pokojowy akt światłej woli politycznej oraz bardzo zaawansowanej myśli traktatowej i prawniczej, zawarty w duchu wzajemnego poszanowania narodów i kultur, dobrego sąsiedztwa i nieagresywnego współistnienia, jest wielkim naszym dziedzictwem i wkładem w historię nowożytnej Europy” – podkreślono w uchwale Senatu RP. (PAP)
autor: Anna Tustanowska
amt/ par/
