W Krakowie ogólnopolska konferencja naukowa "Człowiek - rodzina - komunizm"

Tematyka konferencji obejmowała m.in. spór państwa i Kościoła o obronę życia, małżeństwa i rodziny przed i po ogłoszeniu encykliki "Humanae vitae", stosunek władz komunistycznych do encykliki oraz wkład środowiska skupionego wokół kard. Karola Wojtyły w przygotowanie papieskiego dokumentu.

Konferencję zorganizował krakowski oddział Instytutu Pamięci Narodowej we współpracy z Wydziałem Duszpasterstwa Rodzin Kurii Metropolitalnej w Krakowie. Patronat honorowy objęli metropolita krakowski abp Marek Jędraszewski i prezes IPN dr Jarosław Szarek.

"Konferencję zorganizowaliśmy przede wszystkim ze względu na przypadającą w tym roku 40. rocznicę wyboru krakowskiego kardynała Karola Wojtyły na stolicę Piotrową. Z tej okazji przygotowujemy w październiku wielką sesję we współpracy z Węgrami, a także szereg innych działań" – powiedział PAP prezes IPN.

Jak podkreślił, konferencja stanowi otwarcie dyskusji na temat znaczenia pontyfikatu i roli Jana Pawła II, która od początku była dla IPN ważnym zagadnieniem. "Był to przecież człowiek, który zmienił bieg historii, a w IPN mamy tysiące dokumentów komunistycznego aparatu bezpieczeństwa, który czynił wszystko, żeby pomniejszyć rolę, sparaliżować działalność Karola Wojtyły jeszcze w Krakowie, a później jako papieża" – wyjaśnił Szarek.

Jak dodał, w dokumentach SB niewiele jest materiałów na temat samej encykliki. Zwrócił także uwagę, że była ona "początkiem aktywności świeckich i narodzin silnego ruchu obrony życia, który zmienił świadomość Polaków".

W kończącym konferencję panelu dyskusyjnym "Działania pro-life w PRL", prowadzonym przez Jarosława Szarka, udział wzięli przedstawiciele środowisk walczących w okresie PRL o obronę życia człowieka od poczęcia do naturalnej śmierci: dr Wanda Półtawska, Teresa Król i o. Jacek Salij.

Uczestnicząca w panelu Wanda Półtawska - lekarka, przyjaciółka Jana Pawła II, była więźniarka niemieckiego obozu koncentracyjnego w Ravensbrueck, kończąca w tym roku 97 lat - stwierdziła m.in., że: "Nie może być dyskusji na temat ochrony życia, bo to jest nie do dyskusji, to jest do wykonania: dziecko trzeba ochronić. Ale jest problem, co się stało w Polsce, że problem moralny obrony życia stał się problemem politycznym" - stwierdziła Wanda Półtawska.

Jak wyjaśniła, dla niej "to się zaczęło już w 1946 r., dlatego, że to był problem światopoglądowy". "Polska przed wojną była krajem jednoznacznie katolickim, ochrona życia była zabezpieczona dlatego, że tak państwo, jak i Kościół chronili i małżeństwo, i życie ludzkie. Nie było rozwodów, nie było aborcji, dziecko było bezpieczne" – mówiła Wanda Półtawska. Jak podkreśliła, "przegłosowanie rozwodów państwowych sprawiło, że przestało być chronione małżeństwo, a dzieci niejednokrotnie zaczęły przeszkadzać". Sytuację pogorszyła dopuszczalność aborcji, a następnie antykoncepcja hormonalna – mówiła lekarka.

Jak stwierdziła, "sytuacja jest dokładnie taka sama dziś: Kościół podejmuje walkę przeciwko aborcji i antykoncepcji i następuje naturalna polaryzacja (…) i podział: za życiem, przeciwko życiu. Zjawia się pierwszy kontekst – lewica, prawica (…). Naród staje się podzielony" – mówiła Wanda Półtawska. Jej zdaniem "wraca problem moralnego i niemoralnego prawa i najważniejsze teraz jest zmienić to prawo".

Prelegentami byli naukowcy z Uniwersytetu Papieskiego Jana Pawła II w Krakowie, Instytutu Pamięci Narodowej, Uniwersytetu Kardynała Stefana Wyszyńskiego w Warszawie i Akademii Ignatianum w Krakowie.

"Humanae vitae" - encyklika papieża Pawła VI o zasadach moralnych w dziedzinie przekazywania życia ludzkiego - została wydana 25 lipca 1968.(PAP)

autor: Anna Pasek

hp/ wus/