Uroczystość złożenia wieńców na grobach powstańców styczniowych na Cmentarzu Łyczakowskim, z udziałem szefa Kancelarii Prezydenta Jacka Michałowskiego, odbędzie się w niedzielę we Lwowie. Zaplanowano też mszę św. w Archikatedrze Lwowskiej i spotkanie z Polakami ze Lwowa.
"Minister Jacek Michałowski weźmie udział w uroczystościach, które odbędą się na Cmentarzu Łyczakowskim: w imieniu pana prezydenta Bronisława Komorowskiego złoży wieńce na mogiłach powstańców styczniowych, ale także na grobie malarza Artura Grottgera" - poinformowała w piątek PAP dyrektor prezydenckiego biura prasowego Joanna Trzaska-Wieczorek. Grottger, jeden z najważniejszych przedstawicieli romantyzmu w malarstwie polskim, jest autorem cyklu rysunków o powstaniu styczniowym.
Polska delegacja, w której uczestniczyć będą przedstawiciele m.in. parlamentu oraz Rady Ochrony Pamięci Walk i Męczeństwa, złoży ponadto kwiaty na Cmentarzu Orląt i przy memoriale Ukraińskiej Armii Galicyjskiej, której żołnierze w latach 1918-1919 walczyli przeciwko polskim obrońcom Lwowa.
Tzw. górka powstańcza na lwowskim Cmentarzu Łyczakowskim, gdzie znajdują się mogiły uczestników insurekcji z 1863 r., jest obecnie remontowana. Wyróżnia ją pomnik Szymona Wizunasa z Moczydłów Szydłowskiego, który przedstawiony jest w chłopskiej siermiędze. Bohater trzyma w lewej ręce chorągiew Ziemi Witebskiej z Orłem, Pogonią i Archaniołem – otaczającym Matkę Boską, a prawą ma uniesioną w geście zachęcającym do boju.
Wcześniej szef Kancelarii Prezydenta weźmie udział we mszy św. w Bazylice archikatedralnej Wniebowzięcia Najświętszej Maryi Panny we Lwowie (zwanej potocznie katedrą łacińską), gdzie odczyta list prezydenta Bronisława Komorowskiego związany z uczczeniem 150-lecia wybuchu insurekcji 1863 r., oraz w spotkaniu z władzami obwodu lwowskiego m.in. jego gubernatorem. Po uroczystościach prezydencki minister spotka się także z polskimi kombatantami i mieszkańcami Lwowa.
Tzw. górka powstańcza na lwowskim Cmentarzu Łyczakowskim, gdzie znajdują się mogiły uczestników insurekcji z 1863 r., jest obecnie remontowana. Wyróżnia ją pomnik Szymona Wizunasa z Moczydłów Szydłowskiego, który przedstawiony jest w chłopskiej siermiędze. Bohater trzyma w lewej ręce chorągiew Ziemi Witebskiej z Orłem, Pogonią i Archaniołem – otaczającym Matkę Boską, a prawą ma uniesioną w geście zachęcającym do boju. Pomnik powstał w 1909 r., a jego autorem jest znany rzeźbiarz lwowski Aleksander Zagórski, który zaprojektował wiele, dziś już zabytkowych, nagrobków na Cmentarzu Łyczakowskim.
Monument i otaczające go mogiły powstańców styczniowych mają być odnowione do jesieni 2014 r. Renowację realizuje Rada Ochrony Pamięci Walk i Męczeństwa we współpracy z Ministerstwem Kultury i Dziedzictwa Narodowego.
Powstanie styczniowe, największy zryw niepodległościowy XIX w., rozpoczęło się 22 stycznia 1863 r. Manifestem Tymczasowego Rządu Narodowego. Objęło tereny zaboru rosyjskiego i miało charakter wojny partyzanckiej. Jak oceniają historycy, podczas powstania miało miejsce ponad 1,2 tys. bitew i potyczek, a przez szeregi powstańcze przeszło w sumie ok. 200 tys. osób.
Pierwszym przywódcą insurekcji był Ludwik Mierosławski, który jednak po miesiącu utracił tę funkcję. Później dyktatorami powstania byli Marian Langiewicz i Romuald Traugutt, który stał się tragicznym symbolem zrywu. Aresztowany na skutek denuncjacji i więziony na Pawiaku został skazany przez rosyjski sąd wojskowy na śmierć przez powieszenie. Wyrok wykonano na stokach Cytadeli Warszawskiej 5 sierpnia 1864 r.
Po zakończeniu powstania Polaków dotknęły liczne represje m.in. konfiskata majątków szlacheckich, kasacja klasztorów na obszarze Królestwa Polskiego, wysokie kontrybucje i aktywna rusyfikacja. Za udział w powstaniu władze carskie skazały na śmierć ok. 700 osób. Na zesłanie skazano co najmniej 38 tys. osób.(PAP)
nno/ hgt/ mlu/ mow/
