Jan Zachwatowicz. Fot. NAC
Muzeum Historyczne w Warszawie zaprasza na spotkania poświęcone Zachwatowiczowi - architektowi, któremu Warszawa zawdzięcza m.in. odbudowane po wojnie Stare Miasto. "Warszawa Zachwatowicza" to okazja do rozmowy z córkami architekta oraz spacerów po stolicy.
"Jan Zachwatowicz jest niezwykle ważny dla Warszawy. Dla Zachwatowicza najważniejsza była odbudowa stolicy - zależało mu na przywróceniu ducha starej Warszawy. W 30. rocznicę śmierci postanowiliśmy przypomnieć jego postać. Jest to wspólna inicjatywa rodziny profesora, Muzeum Historycznego i Wydziału Architektury Politechniki Warszawskiej" - mówi przewodniczka miejska Hanna Dzielińska.
"W najbliższą niedzielę zapraszamy na spacer +Warszawa Jana Zachwatowicza+, podczas którego będą towarzyszyły nam córki architekta. Tydzień później spotkamy się z uczniami Zachwatowicza, którzy opowiedzą o swoim mistrzu. Następnie wybierzemy się na drugi spacer po starej Warszawie: miniemy katedrę św. Jana Chrzciciela, którą Zachwatowicz najpierw widział neogotycką, a później w tzw. gotyku nadwiślańskim" - zapowiada przewodniczka.
Pierwszy spacer odbędzie się 18 sierpnia o godz. 18.30. Trasa poprowadzi od Jazdowa, przez Al. Szucha, ul. Chocimską, plac Zbawiciela i Koszykową, gdzie mieści się Wydział Architektury Politechniki Warszawskiej. W trakcie dwugodzinnego marszu uczestnicy zobaczą domki fińskie, w których po wojnie młodzi architekci kreślili nowy obraz stolicy (po II wojnie światowej w ramach reparacji wojennych Finowie zapłacili ZSRR owymi domkami - PAP).
"Jan Zachwatowicz jest niezwykle ważny dla Warszawy. Dla Zachwatowicza najważniejsza była odbudowa stolicy - zależało mu na przywróceniu ducha starej Warszawy. W 30. rocznicę śmierci postanowiliśmy przypomnieć jego postać. Jest to wspólna inicjatywa rodziny profesora, Muzeum Historycznego i Wydziału Architektury Politechniki Warszawskiej" - mówi przewodniczka miejska Hanna Dzielińska.
Spacerowicze odwiedzą kamienicę, będącą siedzibą Biura Odbudowy Stolicy, na którego czele stał Zachwatowicz. Uczestnicy przejdą Al. Szucha, gdzie Jan Zachwatowicz uczestniczył w akcji wykradzenia z gestapo zbiorów Centralnego Biura Inwentaryzacji Zabytków, a później odpoczną w Łazienkach Królewskich, w których znalazły się ślady dawnej Warszawy, m.in. płótna Canaletta - nadwornego malarza króla Stanisława Augusta Poniatowskiego. Wycieczka zakończy się na Wydziale Architektury Politechniki Warszawskiej, gdzie zainteresowani dowiedzą się jakim wykładowcą był Zachwatowicz: zwiedzą jego pracownię i zobaczą pieczątkę, której używał w 1936 r. Uczestnikom towarzyszyć będą córki architekta: Katarzyna Zachwatowicz-Jasieńska i Krystyna Zachwatowicz-Wajda.
Tydzień później, 25 sierpnia o godz. 17.00, w Muzeum Historycznym w Warszawie odbędzie się spotkanie, podczas którego Jana Zachwatowicza będą wspominać wychowankowie, uczniowie i spadkobiercy.
Tego samego dnia, o 18.30 rozpocznie się drugi spacer. Tym razem uczestnicy zwiedzą Stare Miasto. Pierwszy przystanek zaplanowany jest przy bazylice św. Jana Chrzciciela, którą w latach 1948-1956 zrekonstruowano według projektu Zachwatowicza oraz Marii i Kazimierza Piechotków. Zainteresowani będą podziwiać popiersia córek architekta, które zdobią Pałac Sapiehów. W spacerze wezmą również udział same "muzy": Katarzyna Zachwatowicz-Jasieńska i Krystyna Zachwatowicz-Wajda.
Udział w spotkania jest bezpłatny. Jednak wcześniej należy zapisać się pod adresem spacery@mhw.pl
Jan Zachwatowicz urodził się w 1900 r. w Gatczynie koło Sankt Petersburga. Po ukończeniu petersburskiego Instytutu Inżynierów Cywilnych wyjechał do Warszawy, gdzie kontynuował naukę na Wydziale Architektury Politechniki Warszawskiej. Pracował z prof. Oskarem Sosnowskim - założycielem Zakładu Architektury Polskiej. Na zlecenie prezydenta Warszawy Stefana Starzyńskiego, zrekonstruował i odsłonił mury obronne Starego Miasta. Po śmierci Sosnowskiego objął kierownictwo Zakładu. W 1936 r. obronił pracę doktorską poświęconą twierdzy Zamość. Podczas II wojny światowej prowadził tajne wykłady na Wydziale Architektury PW. Brał udział w akcji wykradzenia z siedziby gestapo w Al. Szucha zbiorów Centralnego Biura Inwentaryzacji Zabytków oraz tzw. akcji pruszkowskiej - wywiezieniu dzieł sztuki ze niszczonej po powstaniu Warszawy.
Po wojnie objął stanowisko Generalnego Konserwatora Zabytków. W 1946 r. otrzymał tytuł profesora Politechniki Warszawskiej. W 1964 r. współredagował Kartę Wenecką, czyli Międzynarodową Kartę Konserwacji i Restauracji Zabytków. Od 1952 r. był członkiem Polskiej Akademii Nauk. Był autorem planów rekonstrukcji Zamku Królewskiego, Starego Miasta i bazyliki św. Jana Chrzciciela w Warszawie, zniszczonych podczas działań wojennych. Jest uważany za spiritus movens odbudowy zrujnowanej, powojennej Warszawy. "Moim niezrealizowanym marzeniem było przeprowadzenie pełnych metodycznych badań jednego zabytku i opublikowanie ich we wzorcowej monografii. Nie było mi to dane. Moje życie potoczyło się tak, że pod presją okoliczności musiałem wybierać nie to, co najbardziej chciałbym robić, lecz to, co było najważniejsze i najbardziej potrzebne" - powiedział kiedyś architekt. Zmarł 18 sierpnia 1983 r.
Za swoje zasługi został odznaczony: Złotym Krzyżem Zasług (1945 r.), odznaką Odbudowy Warszawy (1947 r.), Krzyżem Komandorskim z Gwiazdą Orderu Odrodzenia Polski (Polonia Restituta; 1980 r.), nagrodą honorową Stowarzyszenia Architektów Polskich (SARP,1972 r.). W 1974 r. otrzymał tytuł doktora honoris causa Uniwersytetu Technicznego w Hanowerze, a w 1982 r. pierścień im. Karla F. Schinkla - najwyższe niemieckie odznaczenie w dziedzinie konserwacji. (PAP)
iw/ ula/
