Teren byłego niemieckiego obozu koncentracyjnego na Majdanku. Fot. PAP/W. Pacewicz
Warsztaty, grę terenową i zwiedzanie byłego niemieckiego obozu koncentracyjnego na Majdanku w Lublinie poświęcone obozowemu ruchowi oporu, opisanemu we wspomnieniach Jerzego Kwiatkowskiego „485 dni na Majdanku”, organizuje tutejsze Muzeum.
„Wrześniowe spotkania wokół książki Jerzego Kwiatkowskiego realizowane są one w ramach Europejskich Dni Dziedzictwa” – poinformowała rzeczniczka Państwowego Muzeum na Majdanku Agnieszka Kowalczyk-Nowak.
Jak dodała, uczestnicy organizowanych spotkań dowiedzą się m.in. na czym polegała działalność konspiracyjna w niemieckim nazistowskim obozie koncentracyjnym na Majdanku i jak mogła się tu rozwijać się sztuka.
W sobotę 8 września zaplanowano warsztaty połączone ze zwiedzaniem ekspozycji muzealnej. Ich uczestnicy, dzięki relacji Jerzego Kwiatkowskiego, będą odkrywać historie przedmiotów artystycznych powstałych w obozie, które – jak podkreśliła rzeczniczka - również stanowiły przejaw działalności konspiracyjnej. „Będzie to też wyjątkowa okazja, by zobaczyć obiekty przechowywane na co dzień w magazynach, a także wejść do jednego z baraków, który na co dzień jest zamknięty dla zwiedzających” – dodała Kowalczyk-Nowak.
Natomiast 15 września Muzeum zaprasza na grę terenową, której fabuła - oparta o wspomnienia Jerzego Kwiatkowskiego – ma przybliżyć istotne fakty, osoby i wydarzenia związane z funkcjonowaniem konspiracji obozowej. „Uczestnicy, wyposażeni w materiały pomocnicze, będą mieli za zadanie m.in. napisać wiadomość o sytuacji w KL Lublin, która przeszłaby przez cenzurę kancelarii obozowej” – powiedziała rzeczniczka.
Wspomnienia Jerzego Kwiatkowskiego pt. „485 dni na Majdanku” to jedno z najważniejszych świadectw dotyczących funkcjonowania niemieckiego obozu koncentracyjnego na Majdanku. Książka wydawana była dwukrotnie w okresie PRL z ingerencjami cenzorskimi, a ostatnio Muzeum na Majdanku po raz pierwszy opublikowało książkę opierając się na autorskim maszynopisie Jerzego Kwiatkowskiego z 1945 r. bez ingerencji cenzury. Przywróconych zostało około stu fragmentów tekstu, całych akapitów, bądź pojedynczych słów. W stosunku do poprzednich wydań usunięte zostały też dopiski redakcyjne, które miały uzupełniać informacje o obozie.
Kwiatkowski został uwięziony na Majdanku w marcu 1943 r. za współpracę z Armią Krajową. Umieszczono go na III polu więźniarskim i przydzielono obowiązki ogrodnika. Od listopada 1943 r. do wiosny 1944 r. był pracownikiem obozowej kancelarii. Opuścił Majdanek 22 lipca 1944 r. w ostatnim transporcie więźniów przed wkroczeniem wojsk sowieckich. Więziony był później w Auschwitz i Sachsenhausen. Oswobodzili go żołnierze amerykańscy podczas marszu ewakuacyjnego, w maju 1945 r., w Meklemburgii.
Wspomnienia z Majdanka spisał podczas pobytu w brytyjskiej strefie okupacyjnej Niemiec. Pisał na odwrotnej stronie druków znalezionych w pomieszczeniach niemieckiej firmy transportowej, na maszynie bez polskich znaków, w nieopalanym pokoju. W grudniu 1945 r. maszynopis był gotowy.
Początkowo wspomnienia nie spotkały się z zainteresowaniem wydawców. Po raz pierwszy zostały wydane drukiem przez Wydawnictwo Lubelskie w 1966 r. Drugie wydanie pamiętnika ukazało się w 1988 r., niemal bez zmian w stosunku do pierwszego wydania.
Niemiecki obóz koncentracyjny na Majdanku istniał od października 1941 r. do lipca 1944 r. Spośród prawdopodobnie 150 tys. osób, które przeszły przez Majdanek, na skutek głodu, chorób, pracy ponad siły, a także w egzekucjach i komorach gazowych życie straciło tu około 80 tys. osób. 60 tys. z nich to byli Żydzi przywożeni do obozu z całej Europy. Na Majdanek trafiali też więźniowie polityczni, kryminalni, świadkowie Jehowy, homoseksualiści, jeńcy wojenni, ludzie ujęci podczas łapanek, wysiedleń i pacyfikacji. (PAP)
Autorka: Renata Chrzanowska
ren/aszw/
