Statuetki „Dobosza Powstania Wielkopolskiego” przyznawane przez Towarzystwo Pamięci Powstania Wielkopolskiego 1918/1919 wręczono w poniedziałek w Poznaniu. Nagrody są wyrazem uznania za propagowanie wiedzy o zwycięskim zrywie powstańczym.
Statuetka jest miniaturą Pomnika Dobosza, nazwanego Pomnikiem Powstania i Wolności w Śremie.
Towarzystwo Pamięci Powstania Wielkopolskiego 1918/1919 przyznało w tym roku pięć statuetek. Wyróżnienie otrzymał Waldemar Banaszyński; zasłużony propagator pamięci o Powstaniu Wielkopolskim, członek Stowarzyszenia Miłośników Militariów West w Wolsztynie. Laureat prowadzi pracownię renowacji zabytków techniki militarnej. Jest ponadto m.in. inicjatorem budowy repliki samochodu pancernego Austin Putiłow „Poznańczyk”, sławiącego Wojska Wielkopolskie na wystawach i inscenizacjach historycznych w całym kraju.
Nagrodę przyznano również Wawrzyńcowi Wierzejewskiemu; prezesowi Oddziału Wielkopolskiego Towarzystwa Pamięci Powstania Wielkopolskiego 1918/1919. Wierzejewski jest historykiem, badaczem i popularyzatorem dziejów Wielkopolski, Powstania Wielkopolskiego i historii skautingu na terenie zaboru pruskiego. Statuetkę „Dobosza” otrzymał też Piotr Wojtczak; wieloletni pedagog i działacz harcerski; który od ponad 20 lat aktywnie działa na rzecz upowszechniania historii i wartości związanych z odzyskaniem przez Polskę niepodległości. Nagrodą uhonorowano także pośmiertnie dr Włodzimierza Lewandowskiego; powstańca wielkopolskiego, publicystę i historyka; jednego z najwybitniejszych znawców dziejów Powstania Wielkopolskiego.
W tym roku Towarzystwo Pamięci Powstania Wielkopolskiego 1918/1919 postanowiło również wyróżnić statuetką „Dobosza” Oddział Instytutu Pamięci Narodowej w Poznaniu; w uznaniu dla działań związanych z upamiętnieniem historycznych wydarzeń, miejsc i postaci w dziejach walk narodu polskiego, w tym zwycięskiego zrywu Wielkopolan – Powstania Wielkopolskiego. W trakcie uroczystości przypomniano, że IPN z okazji ubiegłorocznej, setnej rocznicy Powstania Wielkopolskiego przygotował m.in. wystawy, spot edukacyjny, oraz – wraz z instytucjami nauki i kultury – specjalny portal internetowy poświęcony historii i postaciom Powstania Wielkopolskiego.
Nagrody Honorowe Towarzystwa Pamięci Powstania Wielkopolskiego 1918/1919 przyznawane są nieprzerwanie od 1996 roku za działalność naukową i społeczną dotyczącą historii powstania wielkopolskiego oraz utrwalanie pamięci o jego uczestnikach. Dotychczas, statuetkę „Dobosza” przyznano już ponad 100 laureatom.
Prezes Towarzystwa Pamięci Powstania Wielkopolskiego 1918/1919 Tadeusz Musiał powiedział w poniedziałek PAP, że po ubiegłorocznych obchodach 100. rocznicy wybuchu Powstania Wielkopolskiego, wiedza o zwycięskim zrywie Wielkopolan jest większa.
„To była wyjątkowa rocznica, w związku z tym te obchody także były bardzo szczególne. Było jednak sporo ludzi, którzy mówili: minie 100. rocznica i o Powstaniu Wielkopolskim się zapomni – jest to na szczęście nieprawda. Po zakończeniu tych hucznych obchodów nadal oddawane są tablice pamiątkowe, pomniki poświęcone Powstańcom Wielkopolskim. Ma miejsce także nadawanie ich imienia szkołom, bądź jednostkom wojskowym czy harcerskim” – wskazał.
„Chciałbym też zwrócić uwagę – co bardzo cieszy – że dba się o mogiły Powstańców Wielkopolskich, pamięta się o nich. Dotychczas były pomniki, akademie, opracowania – ale z tymi grobami różnie wyglądało, wiele z nich zostało zlikwidowanych. Teraz się o nich pamięta, chociaż też – nawet w tej chwili mamy sygnały – że ma być zlikwidowany grób zasłużonego Powstańca Wielkopolskiego, ponieważ nie ma rodziny, która poniosła by te wszystkie koszty, opłaty i w związku z tym zarządca cmentarza uważa, że grób należy zlikwidować. Myślę jednak, że działania które zostały już podjęte, pozwolą na zachowanie tej mogiły” - dodał.
Musiał wskazał również, że w ramach tegorocznych obchodów 101. rocznicy wybuchu Powstania Wielkopolskiego, 18 grudnia na Cmentarzu Zasłużonych Wielkopolan zostaną pochowane prochy pułkownika Wincentego Wierzejewskiego, którego grób znajdował się na terenie Wielkiej Brytanii. W uroczystości weźmie udział wojsko, harcerze, a także przedstawiciele władz.
Główne obchody 101. rocznicy Powstania Wielkopolskiego zainicjuje 26. grudnia inscenizacja przyjazdu Ignacego Jana Paderewskiego do Poznania. Centralne uroczyści odbędą się dzień później przy pomniku Powstańców Wielkopolskich, zaś 28 grudnia uroczystości 101. rocznicy wybuchu powstania wielkopolskiego przeniosą się do Warszawy.
Powstanie wielkopolskie wybuchło 27 grudnia 1918 r. W pierwszym okresie walk, do końca roku, Polakom udało się zdobyć większą część Poznania. Ostatecznie miasto zostało wyzwolone 6 stycznia, kiedy przejęto lotnisko Ławica. Do połowy stycznia wyzwolono większą część Wielkopolski.
Zdobycze powstańców potwierdził rozejm w Trewirze podpisany pomiędzy Niemcami a państwami Ententy 16 lutego 1919 r. W myśl jego ustaleń front wielkopolski został uznany za front walki państw sprzymierzonych. Ostateczne zwycięstwo przypieczętował podpisany 28 czerwca 1919 r. traktat wersalski, w którego wyniku do Polski powróciła - z wyjątkiem skrawków - prawie cała Wielkopolska. (PAP)
autor: Anna Jowsa
ajw/ itm/
