XIII Międzynarodowy Marsz Żywej Pamięci Polskiego Sybiru w Białymstoku w 2013 r. Fot. PAP/A. Reszko
Sybiraków, uczestników walk pod Monte Cassino z 1944 roku, chcą szczególnie upamiętnić organizatorzy XIV Marszu Żywej Pamięci Polskiego Sybiru, który 11-12 września odbędzie się w Białymstoku.
Marsz, to patriotyczno-religijna uroczystość która upamiętnia wywiezionych na Wschód, zwłaszcza tych, którzy z zesłania nie wrócili. To inicjatywa Związku Sybiraków; organizowany jest przy wsparciu władz miasta.
Rokrocznie przyjeżdżają wtedy do Białegostoku Sybiracy z kraju i zagranicy oraz młodzież, w tym uczniowie szkół noszących imię Związku Sybiraków. W ocenie organizatorów, rokrocznie bierze w marszach udział po kilkanaście tysięcy osób.
Jak poinformował w czwartek na konferencji prasowej prezes Związku Sybiraków Tadeusz Chwiedź, uroczystości związane z tegorocznym marszem odbędą się 11 i 12 września pod hasłem "Sybiracy - zwycięzcy spod Monte Cassino".
"To była walka również o swoje rodziny, żony, dzieci, matki, siostry, bo przecież ci żołnierze już wiedzieli, w jakich śmiertelnych warunkach ich rodziny pozostały na zesłaniu. I zdawali sobie sprawę z tego, że jeżeli nie zwyciężą to ich najbliżsi zginą z głodu" - mówił Chwiedź.
Podkreślał, że wiedzę o wydarzeniach z przeszłości trzeba przekazywać młodemu pokoleniu i to jest jeden z głównych celów organizacji marszów. "Chcemy, by te heroiczne przejścia a zarazem i tragiczne warunki, jakich doznali ci żołnierze jako tułacze, były przekazane młodzieży. Bo młodzież musi tę prawdę historyczną znać" - powiedział prezes Związku Sybiraków.
W Białymstoku ma powstać do 2016 roku Muzeum Pamięci Sybiru. Muzeum ma być usytuowane w jednym ze starych powojskowych magazynów przy ulicy Węglowej w Białymstoku. Będzie placówką ogólnopolską zajmującą się tematyką wywózek Polaków na Wschód.
W połowie września ma być rozstrzygnięty konkurs na koncepcję aranżacji wnętrz tej placówki. Muzeum Wojska, którego częścią będzie Muzeum Pamięci Sybiru, już gromadzi pamiątki po Sybirakach, które będą w przyszłości częścią ekspozycji.
Wśród historyków i Sybiraków nie ma zgodności co do liczby Polaków wywiezionych na Wschód po 17 września 1939 roku. Związek Sybiraków przyjmuje, że wywiezionych było 1,35 mln Polaków.
Historycy przywołują jednak inne dane. Na podstawie różnych źródeł sowieckich szacują, że w latach 1939-41 represje sowieckie dotknęły niespełna 500 tys. obywateli polskich, z czego 320 tys. to osoby przymusowo wywiezione. (PAP)
rof/ ls/
