Jerzy Radłowski Nowak. Fot. outono.net
W Madrycie zmarł w wieku 92 lat Jerzy Radłowski Nowak, ostatni polski weteran II wojny światowej w Hiszpanii. Znany i aktywny wśród Polonii hiszpańskiej, chętnie uczestniczył w wydarzeniach polonijnych o charakterze patriotycznym i kulturalnym.
Radłowski Nowak w czasie II wojny światowej, od 1942 r., walczył w szeregach Armii Krajowej. W 1944 został aresztowany przez SS i wysłany na roboty przymusowe do gazowni koło Krakowa, skąd udało się mu uciec dzięki pomocy AK.
Ukrywając się, pracował pod fałszywym nazwiskiem przy odbudowie Warszawy. W 1947 r. wyjechał z Polski na zachód Europy, gdzie przyłączył się do 1. Dywizji Pancernej im. gen Maczka, która jednak została wkrótce zdemobilizowana we Francji. Jak wielu żołnierzy AK, nie mógł powrócić do okupowanego przez sowietów kraju. Pozostał na emigracji, najpierw w Tuluzie we Francji, a potem w Hiszpanii.
Początkowo pracował jako marynarz na statku handlowym, podróżując po całym świecie. W Hiszpanii osiadł na stale w 1951 roku i tutaj ożenił się z Pilar Toribio.
Pracował jako tłumacz Gwardii Cywilnej, w hotelarstwie, a także jako aktor. Wziął udział w wielu filmach hiszpańskich oraz produkowanych w tym kraju filmach amerykańskich i włoskich (m.in. "Doktor Żywago", "Bitwa o Ardeny", "Spartakus"). Interesował się literaturą i poezją.
W latach 80. pomagał polskim emigrantom politycznym, którzy po wprowadzeniu w Polsce stanu wojennego dotarli na Półwysep Iberyjski. Współpracował z organizacją Poland First to Fight, utworzoną przez Polaków i Hiszpanów w celu rozpowszechniania wiedzy o polskiej historii z czasów II wojny światowej, poprzez teatralne rekonstrukcje wydarzeń, konferencje i wystawy.
„Wspaniały człowiek i wielki patriota, który zawsze nosił Polskę w sercu - napisał o nim portal outono.net. - Ostatni polski weteran II wojny światowej w Hiszpanii”.
Grażyna Opińska (PAP)
opi/ zm/ mal/
