Jerzy Maksymiuk. Fot. PAP/J. Turczyk
W hołdzie 20 tys. ofiar zagłady kieleckiego getta - dokonanej przez nazistów przed 69 laty - Jerzy Maksymiuk skomponuje utwór na orkiestrę kameralną lub kwartet oraz głos żeński – poinformował w środę PAP Bogdan Białek, prezes Stowarzyszenia im. Jana Karskiego.
„Słynny dyrygent i kompozytor zdeklarował również, że pod jego batutą odbędzie się prapremierowe wykonanie kompozycji w Kielcach” - powiedział Białek. Dodał, że utwór ma być gotowy we wrześniu lub październiku, a zaprezentowany zostanie prawdopodobnie 27 stycznia – w Międzynarodowym Dniu Pamięci o Holokauście. Stowarzyszenie im. Jana Karskiego zorganizuje tego dnia koncert „Yskar” (Pamiętaj) w ramach II Kieleckich Spotkań Chrześcijańsko-Żydowskich.
Od 19 do 24 sierpnia 1942 r. Niemcy wywieźli z kieleckiego getta do obozu w Treblince ok. 20 tys. żydowskich mieszkańców Kielc, a także Ponidzia, Kraju Warty, Łodzi, Warszawy, Wiednia, Pragi i Berlina. Od 1200 do 1500 osób zamordowano przed deportacją.
Do napisania utworu poświęconego zgładzonym mieszkańcom getta w Kielcach zainspirowała Maksymiuka geneza powstania i idea kieleckiego pomnika Menora; dla upamiętnienia żydowskich ofiar nazistów niemieckich monument ufundował przed czterema laty Bogdan Białek m.in. ze swoim bratem. „Chcę wzbogacić tę Menorę” - powiedział Maksymiuk, gdy poznał historię pomnika w rozmowie z redaktorami miesięcznika psychologicznego „Charaktery”, w którym sławny muzyk publikuje swój stały felieton.
Pomnikowa Menora, autorstwa Marka Cecuły, przedstawia górną część siedmioramiennego świecznika żydowskiego, wystającego z bruku ulicy. Jako symbol wiary i kultury Żydów, jest na miejscu getta w Kielcach znakiem pamięci o zagładzie jego mieszkańców. Budulec pomnika, stal nierdzewna, wyraża trwałość kultury żydowskiej, a jego przechylenie można interpretować - według twórcy - jako historyczne zapadanie się lub współczesne wyłanianie się.
W środę, w 69. rocznicę likwidacji kieleckiego getta, hołd ofiarom faszystowskiego ludobójstwa oddała pod pomnikiem Menora stuosobowa grupa studentów z Jerozolimy. Zmówiono i odśpiewano modlitwy za zmarłych i zapalono znicze. Izraelska młodzież odwiedziła w mieście także inne miejsca związane z historią kieleckich Żydów. Przybliżyli ją przybyszom - po angielsku - miejscowi licealiści. Kielce odwiedziło w ciągu ostatniego roku ok. 10 tys. młodych Izraelczyków zainteresowanych przeszłością swych przodków.
Od 19 do 24 sierpnia 1942 r. Niemcy wywieźli z kieleckiego getta do obozu w Treblince ok. 20 tys. żydowskich mieszkańców Kielc, a także Ponidzia, Kraju Warty, Łodzi, Warszawy, Wiednia, Pragi i Berlina. Od 1200 do 1500 osób zamordowano przed deportacją. Zbrodni dokonano w ramach "Operacji Reinhard", której celem było m.in. zwiększenie eksportu żywności do Rzeszy, ograniczenie „czarnego rynku” poprzez fizyczną eliminację żydowskich handlarzy, a także uzyskanie korzyści materialnych z grabieży mienia żydowskiego.
W przededniu II wojny światowej gmina żydowska w Kielcach liczyła 17,5 tys. osób, z których w samym mieście mieszkało 16 tysięcy. Wojnę przeżyło zaledwie ok. 500 członków tej społeczności. (PAP)
mch/ abe/ hes/
