2011-04-18 (PAP) - Do odtworzenia w pełnym wymiarze dachu i malarskich zdobień synagogi z Gwoźdźca zaprasza Muzeum Historii Żydów Polskich w Warszawie. Konstrukcyjne i malarskie warsztaty dla młodych pasjonatów historii odbędą się w Sanoku, Rzeszowie, Krakowie i Wrocławiu.
Projekt edukacyjny "Gwoździec Re!konstrukcja" Muzeum Historii Żydów Polskich realizuje razem z pracownią Handshouse Studio z Massachusetts, która specjalizuje się w odtwarzaniu drewnianych obiektów. Do prac nad rekonstrukcją historycznych budynków założyciele pracowni Laura i Rick Brown zapraszają pasjonatów historii z całego świata. Szczególne miejsce w dorobku pracowni Handshouse zajmuje pełnowymiarowa replika bimy - altany w centrum synagogi, służącej do czytania Tory - z siedemnastowiecznej synagogi z Gwoźdźca.
Dach i zdobienia sklepień synagogi, które zostaną zrekonstruowane podczas warsztatów, będą wyeksponowane na wystawie głównej w warszawskim Muzeum Historii Żydów Polskich.
W ramach prac prowadzonych w sanockim skansenie zostanie odtworzona konstrukcja dachu i więźby dachowej synagogi w Gwoźdźcu - wsi położonej niedaleko Kołomyi na terenie Ukrainy. Wykonane zostaną prace ciesielskie i stolarskie oraz obróbka drewna.
Prace około stu uczestników projektu - uczniów, studentów i pasjonatów historii - będzie koordynować zespół historyków, architektów i artystów z USA i Europy zajmujących się tradycyjnym rękodziełem drewnianym.
Warsztaty dadzą możliwość poznania tradycyjnych prac związanych z obróbką drewna oraz konstruowaniem drewnianych budowli - powiedziała Katarzyna Tilszer-Wojcik z muzeum.
Kontynuacją warsztatów w skansenie w Sanoku będzie cykl warsztatów malarskich realizowanych w lipcu i sierpniu. Warsztaty odbędą się w Biurze Wystaw Artystycznych w Rzeszowie (6-19 lipca), w krakowskiej synagodze Kupa (24 lipca–6 sierpnia) i wrocławskiej - Biały Bocian (11–24 sierpnia). Każde z warsztatów malarskich będą trwać ok. 2 tygodni. W ich trakcie drewniane panele sklepienia dachu będą ozdabiane polichromią przy wykorzystaniu metod malarskich z XVII wieku.
Obok warsztatów konstrukcyjnych i malarskich planowane są panele dyskusyjne i spotkania przybliżające kulturę polską i żydowską.
Organizowany przez Muzeum Historii Żydów Polskich nabór uczestników zamyka się z końcem kwietnia.
Wzniesiona ok. 1640 roku synagoga w Gwoźdźcu stanowiła jeden z przykładów żydowskiej drewianej architektury sakralnej, ze względu na dostępność i taniość surowca powszechnej w XVII i XVII wieku. Drewniane synagogi wznosili lokalni rzemieślnicy, niekoniecznie Żydzi, inspirując się architekturą dworów i bogatych domów mieszczańskich. Bóżnice górowały nad otoczeniem wysokim, łamanym dachem, pod którym mieściły się sala modlitewna, sień i coraz większe babińce.
Synagoga w Gwoźdźcu słynęła z wielobarwnych malowideł - polichromii, pokrywających sufity i ściany, przeplatanych wersami biblijnymi i przysłowiami. Jednym z autorów polichromii był żyjący na przełomie XVII i XVIII wieku Israel ben Mordechai Lissnitzki z Jaryzowa. Drewniana synagoga mieściła wysoką na 15 metrów salę dla mężczyzn w całości zdobioną malowidłami o tematyce biblijnej. Budynek spłonął podczas II wojny światowej. (PAP)
mce/ hes/