Skansen w Sanoku - Rynek Galicyjski. Fot. PAP/J. Ochoński
Blisko 140 tys. osób odwiedziło w b.r. Muzeum Budownictwa Ludowego w Sanoku (Podkarpackie). Turyści mogą u nas oglądać prowadzone tradycyjnymi metodami prace przy rekonstrukcji XVIII-wiecznej synagogi z Połańca - powiedział dyrektor skansenu Jerzy Ginalski.
"Wszystkie prace budowlane są wykonywane ręcznie; tradycyjnymi, już niespotykanymi metodami. Pracownicy korzystają m.in. z siekier, strugów, pił. Pracują tak, jak robili to ich poprzednicy 200, 300 lat temu; to robi wrażenie na wielu turystach" – zaznaczył Ginalski.
Odbudowę synagogi z Połańca rozpoczęto na przełomie lutego i marca. Podmurówkę odtworzono bez zaprawy, z łamanego kamienia piaskowcowego. W ciągu roku wykonano m.in. zręb budynku do wysokości ok. pięciu metrów. Wstawiono ramy okienne. "W przyszłym roku planujemy zadaszenie obiektu" – zapowiedział dyrektor.
Na odbudowę synagogi zużyte zostanie łącznie ok. 200 m sześc. drewna jodłowego. Świątynia będzie miała 22 m długości i 11 m szerokości. Czterospadowy dach dwukondygnacyjnej budowli zostanie pokryty gontem. Synagoga powstaje na istniejącym od czterech lat Rynku Galicyjskim w pobliżu odtworzonych już kościoła katolickiego i cerkwi greckokatolickiej.
Synagoga połaniecka funkcjonowała już w pierwszej połowie XVIII w. Była kilkakrotnie remontowana; zniszczeniu uległa w czasie II wojny światowej. Sanockie MBL w zrekonstruowanym obiekcie planuje pokazywać judaica, które posiada. Wiele z nich dotychczas było eksponowanych jedynie okazjonalnie.
Według Ginalskiego, powodem rosnącego zainteresowania skansenem w Sanoku jest otwarta w 2011 r. replika Rynku Galicyjskiego. "Jeszcze kilka lat temu odwiedzało nas 70-90 tys. osób rocznie. Od dwóch-trzech lat jest ich prawie dwa razy więcej" – zauważył.
Na Rynku Galicyjskim kilka razy w roku odbywają się jarmarki; m.in. przed świętami Bożego Narodzenia. Dodatkowo w każdą trzecią niedzielę miesiąca organizowana jest giełda staroci "Galicyjska Graciarnia"; można tam kupić stare meble, zegary, książki.
Replika Rynku Galicyjskiego z drugiej połowy XIX w. pokazuje jego funkcje społeczne, gospodarcze i kulturowe. Wokół wybrukowanego kocimi łbami, liczącego 5,5 tys. m kw. placu stoi 29 drewnianych budynków, które pochodzą z 14 miejscowości Podkarpacia. Są tam m.in. karczma, poczta, urząd gminy, apteka, sklepy oraz zakłady: stolarski, fryzjerski, krawiecki, szewski, zegarmistrzowski i fotograficzny. Poszczególne obiekty wyposażono w odpowiednie meble, sprzęty i urządzenia.
Muzeum Budownictwa Ludowego w Sanoku powstało w 1958 r. Zgromadzono w nim ponad 150 obiektów charakterystycznych dla budownictwa w południowo-wschodniej Polsce. Najstarszy zabytek - chałupa z Dąbrówki koło Sanoka - pochodzi z 1681 r.(PAP)
kyc/ gma/
