40 tomów rękopisów z archiwum krakowskiej kurii przeszło konserwację

Zabiegom poddane zostały Akta Officialia i Episcopalia Archidiecezji Krakowskiej. Tym razem zespół konserwatorów pod kierownictwem Ewy Pietrzak zajął się tomami z lat 1506 –1783.

"Zajęliśmy się nie tylko konserwacją zachowawczą, ale też poprawą estetyki woluminów i wzmocnieniem konstrukcji ksiąg. Zniszczeń było dużo. Wynikały one ze starzenia się materiałów i z użytkowania. Były to oberwane okładziny, popękane deski, przedarte karty, urwane zapinki, poodklejane fragmenty skóry" – mówiła Pietrzak.

Dodała, że ten zbiór archiwaliów był wcześniej naprawiany przez introligatorów. Konserwatorzy pozostawiali efekty tych napraw, ale czasem decydowali się na ponowną ingerencję. "37 woluminów z 40 miało zachowane częściowo zapinki mosiężne i zdecydowaliśmy ze względu na wartość zbioru i przepiękne oprawy o ich rekonstrukcji i dorabianiu brakujących części" – powiedziała Pietrzak.

Metropolita krakowski abp Marek Jędraszewski podkreślił, że jest bardzo wdzięczny za przeprowadzone prace, bo w Akta Officialia i Episcopalia zapisane jest życie diecezji krakowskiej i tych ziem, które przez wieki do niej należały.

"Dla historyków te księgi są zapisem życia ludzi, którzy tutaj żyli, działali i byli związani przede wszystkim z życiem Kościoła krakowskiego. Pochylenie się nad tymi księgami, aby odczytać zapis tamtego czasu byłby jeszcze bardziej intrygującą i wspaniałą przygodą. Jest to możliwe dzięki temu, że te księgi zostały ocalone i poddane konserwacji. Przez to wielkie dziedzictwo tej ziemi, tego Kościoła jest do dyspozycji badaczy, a dla nas wszystkich jest wielkim skarbem kultury i skarbem przeszłości" – powiedział abp Jędraszewski.

Dyrektor Archiwum Kurii Metropolitalnej ks. prof. Jacek Urban mówił, że poddane konserwacji archiwalia dotyczące okresu staropolskiego są bezcennym materiałem dla badaczy, bo dawna diecezja krakowska była bardzo rozległa, obejmowała obszar, na którym współcześnie jest 12 diecezji. "Czytelnia z trudem jest w stanie pomieścić codziennie tych, którzy tutaj przybywają" – mówił ks. prof. Urban.

Ratowanie archiwaliów wsparło finansowo Ministerstwo Kultury i Dziedzictwa Narodowego, które przekazało w tym roku na ten cel 83 tys. zł. 63 tys. zł pochodziło z środków krakowskiej kurii.

Zbiór Akta Officialia i Episcopalia zachowany w Krakowie liczy 626 tomów rękopiśmiennych ksiąg. To akta oficjała stojącego na czele sądu biskupiego oraz akta czynności biskupów krakowskich. Każda z ksiąg ma od 600 do nawet 2,5 tys. stron. Zbiór ten należy do najważniejszych i najpełniejszych w Polsce, obok zbiorów poznańskiego, gnieźnieńskiego i wrocławskiego. Składają się na niego kompletne "brudnopisy" (protokoły), jak i "czystopisy" (indukty) poszczególnych roczników.

Prace konserwatorskie przy zbiorach Archiwum Kurii Metropolitalnej w Krakowie trwają od 2010 r. Do tej pory udało się odnowić ok. 446 woluminów, z których najstarszy pochodził z 1410 r. (PAP)

Autor: Małgorzata Wosion-Czoba

wos/ agz/