W Paryżu odbyły się obchody 50-lecia Centrum Dialogu „u pallotynów” z udziałem polskich i zagranicznych intelektualistów i pisarzy. Założyciel Centrum, pallotyn ks. Józef Sadzik został odznaczony pośmiertnie Krzyżem Komandorskim z Gwiazdą Orderu Odrodzenia Polski.
W paryskim Centrum bywali m.in. kard. Karol Wojtyła, Czesław Miłosz, Józef Czapski i Gustaw Herling-Grudziński. Pierwszy odczyt miał tu, 14 grudnia 1973 r., Stefan Kisielewski.
W czwartek odbyła się w Centrum Dialogu konferencja „Dialog. Utopia czy rzeczywistość?” z udziałem litewskiej pisarki i historyk sztuki Kristiny Sabaliauskaite, polsko-niemieckiego pisarza pochodzącego z Mazur Artura Beckera, azerskiego historyka, orientalisty i politologa związanego z Uniwersytetem w Bonn Zaura Gasimova, kanadyjskiego pisarza i tłumacza literatury polskiej na język angielski Sorena Gaugera, nowojorskiego publicysty i tłumacza Jasona Goldsmitha oraz warszawskiego biskupa pomocniczego i historyka sztuki Michała Janochy. Uczestnicy konferencji dyskutowali o tym, czym jest dialog intelektualny, międzykulturowy, religijny i czy jest on jeszcze możliwy we współczesnym świecie i społeczeństwach kształtowanych przez media, Internet i sztuczną inteligencję.
W piątek ambasador RP Jan Emeryk Rościszewski przekazał na ręce superiora Regii Miłosierdzia Bożego ks. Krzysztofa Hermanowicza Krzyż Komandorski z Gwiazdą Orderu Odrodzenia Polski przyznany ks. Sadzikowi pośmiertnie. Odznaczenie to jest przyznawane przez Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej za wybitne zasługi w służbie państwu i społeczeństwu, szczególnie za wybitne osiągnięcia w działalności publicznej podejmowanej z pożytkiem dla kraju.
Pallotyn ks. Józef Sadzik, dr filozofii i intelektualista w latach komunistycznego reżimu utworzył we Francji wydawnictwo Editions du Dialogue, poprzez które promował idee Soboru Watykańskiego II. Wiele myśli wybitnych teologów takich jak Kark Rahner, Ive Congar, Marie-Dominique Chenu, czy z polskich autorów Józefa Tischnera — ukazało się w ramach popularnej serii wydawniczej „Znaki czasu”.
Centrum Dialogu w Paryżu powstało 14 grudnia 1973 r. Pod słynnym „polskim adresem w Paryżu” odbywały się odczyty, wystąpienia intelektualistów, msze św. i spotkania przywódców „Solidarności”. O swoich podróżach z Janem Pawłem II opowiadał tu papieski reporter Tadeusz Nowakowski, recital chopinowski dała Ewa Osińska, a Daniel Olbrychski czytał Akt Zawierzenia JP II.
W marcu 1986 r. odczyt dał Bohdan Cywiński, świętowano tu również 90. urodziny Józefa Czapskiego z udziałem Gustawa Herlinga-Grudzińskiego, Konstantego Jeleńskiego i Wojciecha Karpińskiego, zaś w grudniu 1988 r. śpiewał Jacek Kaczmarski. W Centrum Dialogu bywali najróżniejsi goście: Michaił Heller, Yves Montand, kard. Jean-Marie Lustiger, Stefan Kisielewski, kard. Franciszek Macharski, Jan Parys, Bogusław Sonik, Adam Michnik, Czesław Miłosz, kard. Józef Glemp, Mirosław Chojecki i Bronisław Wildstein.
Centrum Dialogu stało się po Maisons-Laffitte Giedroycia drugim domem polskich artystów we Francji „zarazem salonem i klubem dyskusyjnym, widownią przyjacielskich spotkań i manifestacji publicznych, a przede wszystkim – forum swobodnego słowa, co było rolą niezwykle ważna, gdy było ono spętane zakazami cenzury” – pisał historyk i filozof prof. Krzysztof Pomian w publikacji „Homo homini res sacra. Cztery dekady działalności paryskiego Centrum Dialogu”.
Centrum Dialogu przy 23 rue Surcouf w 7. Dzielnicy Paryża to niewielka sala na parterze domu księży pallotynów z witrażem Jana Lebensteina „Apokalipsa” ozdobiona na głównej ścianie głową Chrystusa wyrzeźbioną przez Alinę Szapocznikow. „Myślę, że gdyby nie ksiądz Sadzik, nie byłoby ani Centrum Dialogu, ani nic z tego wszystkiego, co tutaj się wydarzyło. Sadzik miał specyficzne doświadczenia, w owym czasie bardzo nietypowe i nowatorskie” - ocenił w rozmowie z portalem Polskifr ks. Marek Wittbrot, który zajmuje się m.in. popularyzowaniem przesłania i dzieła ksiądz Józefa Sadzika.
Z Paryża Katarzyna Stańko (PAP)
ksta/ pat/