Członkowie Artystycznego Zespołu Górali Czadeckich „Jodełki” z Żagania podczas uroczystości z okazji wpisania Tradycji Górali Czadeckich oraz Wesela Górali Bukowińskich podczas uroczystości wręczenia decyzji o wpisie na Krajową listę niematerialnego dziedzictwa kulturowego. Fot. PAP/Marcin Obara
Z okazji Międzynarodowego Dnia Niematerialnego Dziedzictwa Kulturowego, ministra kultury Marta Cienkowska wręczyła 31 nowych decyzji o wpisie na Krajową listę niematerialnego dziedzictwa kulturowego oraz 3 do Krajowego rejestru dobrych praktyk w ochronie niematerialnego dziedzictwa kulturowego.
Krajowa lista niematerialnego dziedzictwa kulturowego, na której obecnie znajduje się 116 wpisów, jest prowadzona od 2013 roku. Jak podkreśliło w komunikacie Ministerstwo Kultury i Dziedzictwa Narodowego, to jeden „ze sposobów na ochronę i promocję polskich tradycji, przekazów ustnych, zwyczajów, obrzędów czy wiedzy związanej z rzemiosłem”. Ministra Cienkowska podjęła decyzje na wniosek grup, wspólnot i organizacji pozarządowych, czyli depozytariuszy danego elementu dziedzictwa.
Podczas gali Cienkowska wręczyła decyzje o wpisie na Krajową listę niematerialnego dziedzictwa kulturowego m.in. tradycji Górali Czadeckich, wesela Górali Bukowińskich, kultury toruńskiego piernika, hafciarstwa pałuckiego, pokłonów feretronów podczas pielgrzymek na Kalwarię Wejherowską oraz Sobótki w Jastarni.
Na liście niematerialnego dziedzictwa kulturowego znalazły się także: Umiejętność wykonywania pająków ze słomy, papieru i bibuły na Lubelszczyźnie, Chodzenie po szczodrokach w Karczmiskach, Tradycja wykonywania pisanek batikowych na Lubelszczyźnie, Wykonywanie krywulek łemkowskich według tradycji z Komańczy i okolic, Zabawkarstwo drewniane ośrodka Łączna – Ostojów, Wycinankarstwo świętokrzyskie, Tradycje tkackie Bodzentyna i okolic, Warszawska Pielgrzymka Piesza na Jasną Górę, Tradycja wykonywania palm wielkanocnych Kurpiów Puszczy Zielonej, Oklejanka kurpiowska z Puszczy Białej, Tradycja wykonywania ozdób świątecznych z opłatka w Dolinie Liwca, Tradycja kwestowania na Cmentarzu Stare Powązki w Warszawie jako element obchodów Dnia Wszystkich Świętych oraz Dnia Zadusznego, Procesja Bożego Ciała w Myszyńcu, Tradycje kulturowe regionu opoczyńskiego, Hafciarstwo i haft sieradzki, Pochód inauguracyjny Uniwersytetu Jagiellońskiego, Tradycyjne malarstwo Zalipia i Powiśla Dąbrowskiego, Święto Ogniowe w Żorach, Pochód Gwarkowski w Tarnowskich Górach, Obchody Dnia Hutnika i tradycje hutnicze, Wiślańskie kolędowanie pod oknami, Tradycje kulturowe Hazów/Chazów, Tradycje Wigilii Bożego Narodzenia w Polsce oraz Hafciarstwo pałuckie.
„Każdy z wpisów na Krajową listę niematerialnego dziedzictwa kulturowego to opowieść o ludziach, miejscach i wartościach. Opowieść o wspólnocie, która wciąż potrafi działać razem, przekazywać dalej swoje umiejętności i wierzyć, że tradycja jest źródłem siły, a nie ciężarem przeszłości. W imieniu Ministerstwa Kultury i Dziedzictwa Narodowego składamy wyrazy uznania wszystkim strażnikom żywego dziedzictwa – depozytariuszom pamięci, tożsamości i kreatywności polskiej kultury” - podkreśliła ministra podczas uroczystości.
Szefowa resortu kultury wręczyła także decyzje o wpisie do Krajowego rejestru dobrych praktyk w ochronie niematerialnego dziedzictwa kulturowego Festiwalu Folklorystycznego „Limanowska Słaza”, Konkursu „Palma Kurpiowska” w Łysych oraz Amatorskiego Zespołu Teatralnego z Rozmierzy.
Podczas gali ministra wręczyła również wręczyła Medale „Zasłużony Kulturze Gloria Artis” oraz odznaki „Zasłużony dla Kultury Polskiej” osobom zaangażowanym w ochronę dziedzictwa kulturowego.
Złotym Medalem „Zasłużony Kulturze Gloria Artis” uhonorowany został muzykolog, etnomuzykolog i badacz kultury tradycyjnej prof. Piotr Dahlig związany z Instytutem Muzykologii Wydziału Nauk o Kulturze i Sztuce Uniwersytetu Warszawskiego. W ramach swoich badań rejestrował pieśni, muzykę instrumentalną, wywiady z muzykami ludowymi oraz przedstawienia teatrów wiejskich, gromadząc ponad 20 tys. nagrań, stanowiących wyjątkowe archiwum polskiego dziedzictwa muzycznego.
Srebrny Medal „Zasłużony Kulturze Gloria Artis” otrzymała tancerka, choreografka i historyczka sztuki Romana Agnel. To także założycielka oraz dyrektorka Baletu Dworskiego „Cracovia Danza”. Angel zajmuje się rekonstrukcją polskich tańców narodowych i dawnych europejskich tańców dworskich.
Brązowym Medalem „Zasłużony Kulturze Gloria Artis” odznaczony został etnomuzykolog i etnochoreolog prof. Tomasz Nowak, zajmujący się muzyką tradycyjną oraz tańcem Polaków z Wileńszczyzny, Żytomierszczyzny, polskich Karpat, Podkarpacia, Podlasia oraz Mazowsza. Bada także dzieje i formy polskich tańców narodowych i ludowych, popularyzując wiedzę o ich znaczeniu kulturowym.
Odznakami „Zasłużony dla Kultury Polskiej” uhonorowani zostali: twórczyni ludowa, kontynuatorka tradycji tkactwa świętokrzyskiego Beata Syzdół; propagatorka opolskiej sztuki ludowej Ewa Sumlińska; koronczarka Ewa Szpila; hafciarka i działaczka społeczna Grażyna Konopka; mistrzyni haftu białokurpiowskiego, oklejanki i plastyki obrzędowej Halina Witkowska; mistrz szopki małej i miniaturowej Jakub Zawadziński; mistrz drzeworytu płazowskiego i rzeźby bruśnieńskiej Józef Lewkowicz; etnolożka Katarzyna Rucka-Ryś; propagator gwary warmińskiej Łukasz Ruch; mistrzyni haftu i zdobnictwa pałuckiego Małgorzata Bołka; animator życia kulturalnego Górali Czadeckich Mirosław Delost oraz propagatorka tradycji bukowieckich Zofia Dragan.
„To dzięki ludziom, którzy z pasją i oddaniem przekazują tradycje, zwyczaje, język i rzemiosło, nasze dziedzictwo nie ginie, lecz rozkwita w nowych kontekstach” – powiedziała na gali ministra kultury.
Międzynarodowy Dzień Niematerialnego Dziedzictwa Kulturowego przypada 17 października. (PAP)
zzp/ aszw/
