Katedra wawelska. Fot. PAP/J. Bednarczyk
Dwudniowe obchody 650-lecia Katedry na Wawelu rozpoczęły się w czwartek w Krakowie. „Jeżeli polskie dziedzictwo narodowe posiada serce i stolicę, to tym sercem i stolicą jest Katedra na Wawelu” – powiedział na inauguracji minister kultury Bogdan Zdrojewski.
W katedrze wystawione zostały relikwie patrona Polski, biskupa męczennika św. Stanisława, św. Jadwigi Królowej oraz Jana Pawła II. Na ołtarzu stanął, przechowywany na co dzień w katedralnym skarbcu, krzyż z diademów książęcych.
Przewodniczący Papieskiej Rady ds. Świeckich kard. Stanisław Ryłko przekazał zgromadzonym w katedrze błogosławieństwo i pozdrowienia od papieża Franciszka. Nazwał świątynię wyjątkowym miejscem w Polsce, „sanktuarium wiary i narodu”, będącym dowodem wiary naszych przodków, którą należy przekazywać kolejnym pokoleniom.
Jak zaznaczył metropolita krakowski kard. Stanisław Dziwisz, z katedrą niezwykle związany był Jan Paweł II. 50 lat temu arcybiskup Karol Wojtyła odbył swój ingres do katedry wawelskiej. Jako papież odwiedzał katedrę podczas każdej pielgrzymki do Krakowa.
Obecna katedra nie jest pierwszą świątynią wzniesioną na Wzgórzu Wawelskim. Wybudowane w X wieku, a później w XII wieku nie dotrwały w całości do naszych czasów. Katedrę gotycką, której budowę rozpoczęto za panowania Władysława Łokietka, konsekrował w obecności króla Kazimierza Wielkiego 28 marca 1364 r. arcybiskup gnieźnieński Jarosław Bogoria Skotnicki.
„Wejść do tej katedry nie można bez wzruszenia, bez lęku przed ogromem jej wielkości” – mówił kardynał. Dodał, że nazwiska osób z nią związanych wyznaczają drogę tysiącletnich dziejów Polski, a konsekracja katedry poprzedzała powołanie Akademii Krakowskiej, którą w tym samym roku ustanowił Kazimierz III Wielki.
Minister Zdrojewski przywołał słowa Jana Pawła II, który mówił o katedrze wawelskiej, że "tam bije serce Polski" „Jeżeli polskie dziedzictwo narodowe posiada serce i stolicę, to tym sercem i stolicą jest Katedra na Wawelu” – zaznaczył minister. Dodał, że świątynia ma chyba najistotniejszą symbolikę z punktu widzenia polskiego dziedzictwa narodowego. „Trzeba pamiętać o pochówkach królów, o skomplikowanej historii, o wyznaczeniu tych symboli, które są traktowane jako najważniejsze symbole narodowe, a więc to ważny jubileusz i czas też na poważną refleksję” – podkreślił.
O historii katedry, jej powstaniu, architekturze, funkcji sakralnej oraz znaczeniu w dziejach państwa polskiego będzie mowa w czwartek i w piątek podczas sesji naukowej „Klejnot w koronie”, zorganizowanej przez Wydział Historii i Dziedzictwa Kulturowego Uniwersytetu Papieskiego Jana Pawła II w Wyższym Seminarium Duchownym. W piątek odprawiona zostanie msza św., której przewodniczył będzie kard. Ryłko.
Obecna katedra nie jest pierwszą świątynią wzniesioną na Wzgórzu Wawelskim. Wybudowane w X wieku, a później w XII wieku nie dotrwały w całości do naszych czasów. Katedrę gotycką, której budowę rozpoczęto za panowania Władysława Łokietka, konsekrował w obecności króla Kazimierza Wielkiego 28 marca 1364 r. arcybiskup gnieźnieński Jarosław Bogoria Skotnicki. Do naszych czasów nie zachował się opis tego obrzędu.
Świątynia jest budowlą trójnawową, otoczoną wieńcem kaplic. W ciągu stuleci katedra była przebudowywana i wyposażana przez kolejnych władców, magnatów i biskupów.
Począwszy od Władysława Łokietka w Katedrze na Wawelu koronowali się wszyscy polscy królowie, z wyjątkiem Stanisława Leszczyńskiego i Stanisława Augusta Poniatowskiego.
"Duchowym sercem" katedry na Wawelu jest konfesja św. Stanisława (grobowiec z relikwiami męczennika znajdujący się wewnątrz kościoła), nazywana także Ołtarzem Ojczyzny. Przy konfesji św. Stanisława polscy królowie składali zdobyczne trofea wojenne, m.in. w 1411 roku król Władysław Jagiełło zawiesił tam zdobyte w bitwie pod Grunwaldem chorągwie krzyżackie, a Jan III Sobieski sztandar turecki zdobyty po zwycięstwie pod Wiedniem.
Kilkakrotnie katedrę grabiły wojska nieprzyjacielskie, m.in. Szwedzi w latach 1655-1657 i w roku 1702 oraz hitlerowcy podczas II wojny światowej.
Na Wawelu pochowani są prawie wszyscy polscy władcy i ich rodziny oraz wybitni Polacy, m.in. marszałek Józef Piłsudski i gen. Władysław Sikorski. W kryptach złożono także szczątki Adama Mickiewicza, Juliusza Słowackiego, Tadeusza Kościuszki oraz ziemię z mogiły Cypriana Kamila Norwida. (PAP)
bko/ ls/ abr/ gma/
