Abp Gądecki: ustanowienie pierwszego biskupstwa było przełomem cywilizacyjnym

Jak zaznaczył przewodniczący KEP, tegoroczne obchody jubileuszowe odbędą się pod hasłem „Poznań. Chrystus i my”, a ich celem będzie ukazanie natury i misji Kościoła, lepsze poznanie jego historii i przede wszystkim konstruktywne zaangażowanie wiernych w działalność ewangelizacyjną.

„Ten jubileusz wzywa nas do podjęcia refleksji nad tym, ile trudu musieli włożyć ówcześni księża, zakonnicy, biskupi, żeby wiara chrześcijańska rozkwitła na naszych ziemiach. To nam uświadamia, jak bardzo my, współcześni, jesteśmy zobowiązani wobec poprzednich pokoleń, do tego, żeby nie roztrwonić tego dziedzictwa, które dostaliśmy” – mówił abp Stanisław Gądecki.

„Ten jubileusz wzywa nas do podjęcia refleksji nad tym, ile trudu musieli włożyć ówcześni księża, zakonnicy, biskupi, żeby wiara chrześcijańska rozkwitła na naszych ziemiach. To nam uświadamia, jak bardzo my, współcześni, jesteśmy zobowiązani wobec poprzednich pokoleń, do tego, żeby nie roztrwonić tego dziedzictwa, które dostaliśmy” – powiedział przewodniczący KEP.

Zaznaczył, że przykład społeczeństw Zachodnich pokazuje, jak łatwo można to dziedzictwo zaprzepaścić. „Jeśli pójdziemy w kierunku takim, jak Europa na Zachodzie, wszystko może skończyć się tragicznie. Ufam, że słowiański świat jest inny, że słowiańskie serce, które raz przylgnęło do chrztu i Kościoła, nie tak łatwo się poddaje. O taki heroizm serca trzeba prosić Boga przy okazji tego jubileuszu” – zaznaczył abp Gądecki.

Dodał, że jubileusz ustanowienia pierwszego biskupstwa obchodzony jest niedługo po uroczystościach jubileuszu chrztu Polski. „Pierwszy z tych dwóch aktów - chrzest Polski – dotyczył samej rodziny książęcej i dworu, to było jak ziarno wrzucone w ziemię. Przybycie na te ziemie biskupa Jordana dało początek Kościołowi hierarchicznemu” – zaznaczył przewodniczący KEP.

Wyjaśnił, że przyjęcie wiary chrześcijańskiej było swoistym „przewrotem kopernikańskim” w życiu ludów słowiańskich. „W praktyce oznaczało odejście od oddawania czci boskiej stworzeniu – gwiazdom i zjawiskom atmosferycznym - w kierunku oddawania czci Stwórcy” - zaznaczył.

Przewodniczący KEP podkreślił, że ustanowienie biskupstwa było także przełomem cywilizacyjnym, ponieważ oznaczało, że do kraju ludzi w większości niepiśmiennych przybyła cywilizacja obejmująca kulturę rzymską, grecką i hebrajską.

„Wraz z hierarchią kościelną przybył język łaciński – tym językiem można było powszechnie się posługiwać na terenie całej Europy Zachodniej - cały dorobek literatury hebrajskiej, greckiej, rzymskiej, cały dorobek filozofii greckiej, prawa rzymskiego. Dla Polan to było niezwykłe, oni wówczas – mówiąc obrazowo – zobaczyli światło” – zaznaczył abp Gądecki.

Prof. Tomasz Jasiński z Instytut Historii UAM przypomniał, że biskupstwo poznańskie w latach 968-1000 obejmowało całe państwo polskie i było wprost zależne od Stolicy Apostolskiej. Dodał, że pierwszym biskupem poznańskim, ustanowionym przez papieża Jana XIII, był biskup Jordan, a książę Mieszko I zbudował w Poznaniu pierwszą katedrę na ziemiach polskich.

Prof. Tomasz Jasiński z Instytut Historii UAM przypomniał, że biskupstwo poznańskie w latach 968-1000 obejmowało całe państwo polskie i było wprost zależne od Stolicy Apostolskiej. Dodał, że pierwszym biskupem poznańskim, ustanowionym przez papieża Jana XIII, był biskup Jordan, a książę Mieszko I zbudował w Poznaniu pierwszą katedrę na ziemiach polskich.

„Zagadką jest, jak Mieszko I uzyskał zgodę cesarza na ustanowienie biskupstwa, które nie podlegało Magdeburgowi, lecz bezpośrednio Stolicy Apostolskiej. Moja hipoteza jest taka, że Polaków i Niemców łączył wówczas sojusz przeciwko Związkowi Wieleckiemu. Mieszko pokonał Wolinian – nie wiadomo dokładnie kiedy - i prawdopodobnie to zwycięstwo otworzyło Mieszkowi drogę do uzyskania zgody na utworzenie niezależnego biskupstwa” – wyjaśnił prof. Jasiński.

Dodał, że do tej pory wśród historyków panowało przekonanie, że pierwsze biskupstwo miało miejsce w Gnieźnie. Jednak w ostatnich latach historycy udowodnili, że miejscem utworzenia pierwszego biskupstwa na ziemiach polskich był Poznań. Dowodzą tego – zdaniem prof. Jasińskiego – wzmianki w kronikach Thietmara oraz najnowsze odkrycia archeologiczne.

Jak informują organizatorzy, główne obchody jubileuszowe odbędą się w Poznaniu w dniach 22-24 czerwca 2018 r. w katedrze poznańskiej na Ostrowie Tumskim z udziałem biskupów, kapłanów i osób świeckich. Szczególnym znakiem obchodów jubileuszowych będzie wizerunek Matki Bożej koronowany w 1968 r. – Matka Boża w Cudy Wielmożna z sanktuarium na Wzgórzu Przemysła w Poznaniu.

W ramach obchodów od 13 do 16 września w Poznaniu obradować będzie sesja plenarna Rady Konferencji Episkopatów Europy. W tych dniach odbędą się również koncerty i wydarzenia artystyczne, a także sympozja naukowe poświęcone historii biskupstwa poznańskiego. Opublikowana zostanie czterotomowa historia archidiecezji poznańskiej przygotowana pod kierunkiem prof. dr. hab. Józefa Dobosza.

Dodatkowo z okazji jubileuszu na cały rok szkolny przygotowane zostały materiały katechetyczne dla dzieci i młodzieży, a w maju wspólnota Przymierze Miłosierdzia przygotuje misję ewangelizacyjną „Talitha kum” (po aramejsku: „Dziewczynko, wstań!”).

Jako znak wdzięczności za przybycie do Polski biskupa misyjnego w 968 r. archidiecezja poznańska wyremontuje szkołę i kaplicę w kraju misyjnym – na Madagaskarze.

Na zakończenie konferencji Paweł Pomin z Caritas Archidiecezji Poznańskiej przedstawił stworzoną z okazji jubileuszu aplikację „Drogowskaz” – pierwszą diecezjalną aplikację mobilną, za pomocą której w telefonie komórkowym można znaleźć informacje o lokalnym Kościele oraz jego inicjatywach.

Jak wyjaśnił Pomin, aplikacja wykorzystuje geolokalizację, dzięki której użytkownik może szybko znaleźć najbliższą mszę, spowiedź i nabożeństwo, które w odbywają się w okolicy, a także sprawdzić podstawowe informacje o dowolnej parafii. Dodał, że aplikacja jest do pobrania w AppStore i Google Play i ma już 1000 pobrań. (PAP)

Autor: Iwona Żurek

edytor: Danuta Starzyńska-Rosiecka

iżu/ dsr/