Bazylika katedralna w Łowiczu. Fot. PAP/T. Prażmowski
Bazylika katedralna w Łowiczu pełni ważną rolę w historii Kościoła w Polsce. Od XV wieku jest miejscem spoczynku prymasów i arcybiskupów gnieźnieńskich, dlatego bywa nazywana "Wawelem Mazowsza".
Chociaż odległość Łowicza od Krakowa, gdzie w lipcu odbędą się Światowe Dni Młodzieży, to ok. 400 km, warto poświęcić dodatkowy dzień, by odwiedzić miasto, którego dzieje sięgają średniowiecza, a zabytki ściśle związane są z tradycją chrześcijańską.
Jak wyjaśnia przewodniczka z łowickiego Muzeum Diecezjalnego Agnieszka Walczak, pierwsza świątynia p.w. Wniebowzięcia Najświętszej Marii Panny - w miejscu dzisiejszej bazyliki katedralnej - stanęła tu już ok. roku 1100.
W późniejszych wiekach kościół rozbudowano, a w 1433 r. podniesiono do rangi kolegiaty, przy której powstała kapituła. W połowie XVII wieku, dzięki przebudowie z fundacji arcybiskupa Macieja Łubieńskiego wykonanej przez Andrzeja i Tomasza Poncino, bazylika katedralna w Łowiczu uzyskała obecny barokowy wygląd.
"Od XV wieku w kościele pochowano 12 arcybiskupów gnieźnieńskich i prymasów Polski, dlatego bazylika określana jest niekiedy mianem +Wawelu Mazowsza+. Począwszy od 1572 roku – w okresach bezkrólewia – gdy arcybiskupi sprawowali urząd +interrexa+, łowicka bazylika pełniła funkcję najważniejszej świątyni Rzeczpospolitej" - podkreśliła Walczak.
W czerwcu 1999 r. - podczas pielgrzymki do Polski - Jan Paweł II nadał świątyni tytuł bazyliki mniejszej. Obiekt został też wpisany na listę Pomników Historii.
W łowickiej bazylice - od 1625 r. - znajdują się relikwie św. Wiktorii. Szczególnym kultem otaczany jest obraz Matki Bożej Łowickiej, w 2002 r. ukoronowany przez abp. Józefa Kowalczyka.
W wieży południowej bazyliki działa Muzeum Diecezjalne, w którym można obejrzeć zasoby skarbca katedralnego. W świątyni prowadzone są obecnie prace remontowo-konserwatorskie, które w przyszłości pozwolą na udostępnienie zwiedzającym podziemnych krypt.
Z kilkusetletnią funkcją Łowicza jako siedziby biskupiej związane są także inne zabytki tego miasta. Jest wśród nich dawna dziekania - ufundowana w 1687 r. - obecnie rezydencja biskupa łowickiego, a także budynki mieszczące niegdyś: kurię wikariuszy (wzniesioną ok. 1730 r. na planie podkowy), kanonie (domy mieszkalne księży kanoników) z XVI i XVII w., czy dawne seminarium duchowne "Gmach XX. Misjonarzy", gdzie obecnie mieści się Muzeum w Łowiczu.
W dzień Bożego Ciała z bazyliki na zabytkowy rynek wyrusza wielotysięczna, bajecznie kolorowa procesja wiernych ubranych w stroje regionalne. Charakterystyczne pasiaste ubiory księżackie co roku zakłada minimum sto osób. Tradycja procesji zmierzającej do czterech ołtarzy ustawionych na Starym Rynku kultywowana jest tu od co najmniej stu lat. Obyczaj ten wpisano na listę ustnego i niematerialnego dziedzictwa ludzkości UNESCO.
W ramach Dni w Diecezjach, poprzedzających Światowe Dni Młodzieży, diecezję łowicką może odwiedzić nawet 2,5 tys. młodych pielgrzymów z różnych rejonów świata, w tym ok. 1,2 tys. z włoskiego regionu Umbria.(PAP)
agm/ mow/
