Cenne znaleziska monet z czasów starożytnych, średniowiecza i nowożytnych z regionu świętokrzyskiego, a także banknoty będące w obiegu w Polsce do początku lat 90. XX w., będzie można oglądać w Gabinecie Numizmatycznym, który powstał w Muzeum Narodowym w Kielcach.
Otwarcie ekspozycji, prezentującej blisko 23 tys. obiektów, zaplanowano na czwartek w dawnym Pałacu Biskupów Krakowskich. Będzie ona częścią wystawy stałej placówki - do tej pory zbiory te były prezentowane jedynie podczas wystaw czasowych.
Jak podkreślił w poniedziałek podczas konferencji prasowej dyrektor kieleckiego Muzeum Narodowego Robert Kotowski, gromadzone od początków XX w. w instytucji eksponaty numizmatyczne, są cenną historycznie kolekcją. „Liczy ona ponad 47 tysięcy elementów. To monety, banknoty, medale, oraz skarby (znaleziska monet - PAP). To nie są przypadkowe zbiory - są wartościowe, bardzo atrakcyjne, wyróżniające placówkę z wielu instytucji muzealnych” – ocenił Kotowski.
W Gabinecie Numizmatycznym zorganizowanym w salach muzeum, znajdzie się połowa kolekcji – najbardziej reprezentatywna - która pozwoli przybliżyć historię obiegu pieniądza na ziemiach polskich, z akcentem na historyczną, północną Małopolskę.
Na wystawie będzie można oglądać monety z czasów starożytnych, ze Średniowiecza – z epoki Piastów i Jagiellonów oraz z czasów nowożytnych, m.in. z okresu dynastii Wazów. Są też banknoty i monety z XIX w. – z czasów powstań narodowych, Księstwa Warszawskiego, Królestwa Polskiego i XX w. – z okresu II Rzeczpospolitej, dwóch wojen światowych, aż po PRL.
Jednymi z ważniejszych eksponatów prezentowanych na wystawie, będą skarby z monetami, odnajdywane na terenie regionu świętokrzyskiego w XX wieku. Najcenniejszy z nich, wyjątkowy w skali europejskiej to tzw. skarb z Połańca – znalezisko ok. 150 denarów rzymskich; na monetach widnieją m.in. wizerunki władców republiki.
"To nie są przypadkowe zbiory - są wartościowe, bardzo atrakcyjne, wyróżniające placówkę z wielu instytucji muzealnych” – ocenił dyrektor kieleckiego Muzeum Narodowego Robert Kotowski.
Są też skarby ze Średniowiecza i czasów nowożytnych. Najmniejszy, liczy siedem monet i jest datowany na koniec XVIII w. - okres panowania ostatniego króla Polski, Stanisława Augusta Poniatowskiego, a największy z niemal 14 tys. obiektów, pochodzi z połowy XVII w., z czasów Jana Kazimierza Wazy.
Unikatami są także pojedyncze monety. Jedną z nich jest talar Jakuba Kettlera, wybity w Mitawie w Kurlandii w 1645 r. (ziemie te były wówczas lennem Polski). Kolejny to dwuzłotówka z okresu oblężenia Zamościa, wybita 1813 r., w czasie wojen napoleońskich. Moneta, która była w obiegu tylko przez jeden dzień, stanowiła zapłatę dla walczących w obronie twierdzy.
Jak mówił kurator wystawy Paweł Grzesik, ekspozycja ma przybliżać historię pieniądza, w kontekście dziejów Polski. „Najczęściej przestawia się historię prezentując wybitne postaci polityczne, wydarzenia, bitwy, a historycy często zapominają o historii społecznej i gospodarczej. Tymczasem ona jest właściwie codziennością, a jej częścią są pieniądze - dotyczą każdego z nas. Warto pokazać jak one się zmieniały i jaki miały wpływ na historię państwa” – podkreślił.
Historyk zwrócił też uwagę, iż z monet czy banknotów można wyczytać, iż były one „emanacją władzy” – prezentowały radzących, często niosąc treści propagandowe. Były też dziełami sztuki – Grzesik przypomniał, iż w II Rzeczypospolitej projektowali je wybitni artyści, m.in. Józef Mehoffer, Edward Wittig i Zofia Trzcińska-Kamińska.
Przygotowanie ekspozycji konsultowano z przedstawicielami Polskiego Towarzystwa Numizmatycznego, a cały projekt realizowano we współpracy z Narodowym Bankiem Polskim, w ramach programu edukacji ekonomicznej.
W Gabinecie Numizmatycznym do czerwca 2016 r. będą odbywały się warsztaty edukacyjne dla dzieci i młodzieży, poświęcone dziejom pieniądza, a muzeum zamierza aplikować do udziału w projekcie także w kolejnych latach. Jak powiedział dyrektor Kotowski, palcówka będzie prawdopodobnie uzyskiwała od NBP co roku wartości kolekcjonerskie, emitowane przez bank, co pozwoli na poszerzanie kieleckiego zbioru. (PAP)
ban/ pz/
