„Dama z gronostajem” znalazła się na rewersie srebrnej monety o nominale 20 zł, wyemitowanej przez Narodowy Bank Polski z okazji 140-lecia Muzeum Narodowego w Krakowie. To najcenniejszy obraz w polskich zbiorach i jedyny autorstwa Leonarda da Vinci.
Na awersie kolekcjonerskiej dwudziestozłotówki widnieje fasada gmachu głównego i logo krakowskiego muzeum. Monetę zaprojektowała Dominika Karpińska-Kopiec, a wyprodukowała ją Mennica Polska SA.
"Wybicie monety to dla muzeum coś ważnego i wspaniałego" – mówił podczas jej piątkowej prezentacji dyrektor MNK Andrzej Betlej. Podkreślił, że muzeum funkcjonuje trwale i gromadzi wyjątkowe zbiory.
"Muzeum Narodowe w Krakowie jest wyznacznikiem stałości i wartości, które przez 140 lat stanowią o jego misji. Jest to pamięć o historii, pamięć o sztuce i pamięć o ludziach" – powiedział Betlej. Podkreślił, że wydanie przez NBP monety utrwala wyjątkową rangę tej instytucji.
Dyrektor krakowskiego oddziału NBP Katarzyna Basiak-Gała odczytała adres od prezesa NPB Adama Glapińskiego, który podkreślił, że muzeum zostało powołane w momencie, gdy Polacy nie mieli jeszcze własnej państwowości, a jego działania "doskonale wpisały się w pracę Polaków na rzecz odzyskania niepodległości i suwerenności". Dyrektor przekazała pierwszą monetę Andrzejowi Betlejowi.
Da Vinci namalował "Damę z gronostajem" ok. 1490 r., na desce orzechowej o wymiarach 53,4 cm wysokości i 39,3 cm szerokości. To portret Cecylii Gallerani, młodej damy mediolańskiego dworu, kochanki księcia Ludovica Sforzy. Do polskich zbiorów obraz trafił ok. 1800 r., kupiony przez księcia Adama Jerzego Czartoryskiego dla matki, księżnej Izabeli z Flemingów Czartoryskiej, która w 1801 r. otworzyła w Puławach pierwsze w Polsce publiczne muzeum.
Muzeum Narodowe w Krakowie jest najstarszą – założoną w 1879 r. – instytucją w Polsce, noszącą nazwę "Narodowe", i największą pod względem liczby oddziałów i zbiorów, którymi się opiekuje. Jego pierwszą siedzibą były Sukiennice, a początkiem zbiorów dar malarza Henryka Siemiradzkiego – jego obraz "Pochodnie Nerona". W ciągu 140 lat w muzeum pracowało ponad 4 tys. osób, a jego obecne zbiory to ponad 900 tys. obiektów.
Główne jubileuszowe uroczystości odbędą się 11 października w Sukiennicach, a zwieńczeniem obchodów ma być otwarcie 19 grudnia wyremontowanego Muzeum Książąt Czartoryskich.(PAP)
Autor: Małgorzata Wosion-Czoba
wos/ joz/