Dobiega końca Europejski Rok Dziedzictwa Kulturowego

Najważniejszym celem ogłoszonego przez Parlament Europejski Roku Dziedzictwa Kulturowego 2018 było pokazanie bogactwa i kulturowej różnorodności Europy. W całej Unii Europejskiej, także w Polsce, pod hasłem "Dziedzictwo: tu przeszłość spotyka się z przyszłością" zorganizowano tysiące wydarzeń.

"Siłą Europejskiego Roku Dziedzictwa była obywatelska aktywność, rosnące poczucie odpowiedzialności za swoje własne, lokalne dziedzictwo kulturowe, za to, co wartościowego jest obok nas i dla nas samych. Dziedzictwo kulturowe przestało być domeną wyłącznie ekspertów. Odpowiedzialność za to, co przechowamy dla przyszłych pokoleń nie może być już w obecnych czasach tylko na barkach specjalistów" - mówiła w czwartek PAP dyrektor MCK Agata Wąsowska-Pawlik.
 
W Polsce do udziału w Roku zaproszone były osoby indywidualne, organizacje pozarządowe, samorządy i instytucje zajmujące się dziedzictwem kulturowym. Patronat Europejskiego Roku Dziedzictwa Kulturowego 2018 otrzymały 304 projekty. 40 proc. z nich było realizowanych przez sektor pozarządowy, osoby indywidualne i grupy nieformalne.

Organizatorzy pytani o to, dlaczego zależało im na tym, żeby ich wydarzenie odbywało się w ramach obchodów Roku Dziedzictwa wskazywali prestiż. Motywacją była także chęć pokazania wartości ważnych dla lokalnych społeczności i małych Ojczyzn oraz poczucie wspólnoty .   

Wiele wydarzeń pokazywało i promowało to, co jest wartościowe w najbliższym sąsiedztwie, jak na przykład warsztaty śpiewu obrzędowego z regionu lasowiackiego "Ej kołem wionku" czy promocja wsi Rzuców poprzez stworzenie kolorowego przewodnika składającego się 9 map, na których zaznaczone były obiekty, osoby, okazy fauny i flory,  wydarzenia historyczne znaczące dla rozwoju wsi i okolic.

Narodowy Instytut Dziedzictwa koordynował – jak co roku – odbywające się we wrześniu Europejskie Dni Dziedzictwa. "Nawiązywały one z jednej strony do Europejskiego Roku Dziedzictwa, z drugiej do rocznicy 100-lecia odzyskania niepodległości przez Polskę. Zorganizowanych zostało ponad 1 tys. 900 imprez w 500 miejscowościach. Wzięło w nich udział około 190 tys. osób. Dla nas szczególnie ważne było to, że Europejskie Dni Dziedzictwa są działaniem oddolnym, inicjatywą lokalnych społeczności"  - powiedział PAP p.o. dyrektora Narodowego Instytutu Dziedzictwa Bartosz Skaldawski.

Podkreślił, że Polacy potrafią wymienić zabytki takie jak Wawel czy Kopalnię Soli w Wieliczce, wciąż jednak mało wiedzą o tym, co cenne w ich najbliższym sąsiedztwie. "Ta świadomość i wiedza dotycząca historii lokalnych obiektów jest często niewystarczająca. Misją Europejskich Dni Dziedzictwa jest przywracanie tego lokalnego dziedzictwa mieszkańcom regionu. Chcemy też pozytywnie wpływać na stan zachowania tych zabytków" – mówił Skaldawski. Dodał, że Dni są okazja nie tylko do pokazywania dziedzictwa materialnego, ale też niematerialnego – lokalnych tradycji i zwyczajów.
  
Z okazji Europejskiego Roku Dziedzictwa Kulturowego Krzysztof Radoszek stworzył dla Międzynarodowego Centrum Kultury kampanię wizerunkową, która w niecodzienny sposób miała pokazać wagę dziedzictwa w naszym życiu. Na plakatach postacie "ubrane" były w obiekty, wzory, kojarzone z różnymi przejawami dziedzictwa – materialnego i niematerialnego, jak np. w muzykę, której symbolem był  Chopin czy w ceramikę z Bolesławca. 

MCK w ramach ERDK 2018 realizowało także własne projekty: konferencję "Znak Dziedzictwa Europejskiego: zmiany, wyzwania i perspektywy" oraz specjalną edycję kursu letniego V4 Heritage Academy, w której w tym roku poza osobami ze Słowacji, Węgier, Czech i Polski wzięli udział eksperci z Ukrainy i Niemiec, którzy dyskutowali o dziedzictwie reformacji i poznawali specyfikę zarządzania obiektami wpisanymi na Listę Światowego Dziedzictwa UNESCO. (PAP)

autor: Małgorzata Wosion-Czoba 

wos/ itm/