dyrektor Wielkopolskiego Muzeum Niepodległości Przemysław Terlecki. Źródło: Wielkopolskie Muzeum Niepodległości
To jest nasz fenomen, że budujemy muzeum sukcesu i zwycięstwa – powiedział PAP dyrektor Wielkopolskiego Muzeum Niepodległości Przemysław Terlecki. W Poznaniu powstaje nowa siedziba Muzeum Powstania Wielkopolskiego 1918-1919.
W środę w Poznaniu odbywają się główne uroczystości z okazji 105. rocznicy wybuchu powstania wielkopolskiego. Rocznica jest po raz trzeci obchodzona jako Narodowy Dzień Zwycięskiego Powstania Wielkopolskiego. Muzeum powstania ma być gotowe do grudnia 2026 r.
"Naszym marzeniem jest, żeby stworzyć wystawę, która zmieści się pod symbolicznym hasłem: Na co dzień praca, w chwilach próby zwycięstwo. Mówimy o historii która się zakończyła zwycięstwem - bardzo rzadkie dobro w historii naszej ojczyzny i mówimy o wspólnym zaangażowaniu wszystkich ówczesnych warstw społecznych w przetrwanie zaborów, przetrwanie języka polskiego, wiary ojców i w przygotowanie do zwycięskiego czynu zbrojnego” – powiedział PAP Terlecki.
Dyrektor Wielkopolskiego Muzeum Niepodległości, którego oddziałem jest Muzeum Powstania Wielkopolskiego 1918-1919 powiedział, że nowa wystawa stała w nowym muzeum ma być ciekawa i zrozumiała nie tylko dla poznaniaka, Wielkopolanina z powstańczymi korzeniami, ale także dla mieszkańców innych części kraju oraz dla gości spoza Polski. Odwoływać się będzie do ważnych w historii Polski i kontynentu zdarzeń i postaci.
"Chcielibyśmy przebić tym muzeum i tą opowieścią nieprzekraczalny dotąd, poznański szklany sufit: 100 tys. odwiedzających. Liczymy na to, że będzie nas odwiedzało i pół miliona ludzi rocznie. Oni odwiedzą nas, jeśli znajdą w tym muzeum kawałek swojej własnej historii, swojej własnej ojczyzny. Kiedy np. gość z Francji zobaczy tu fragment opowieści o tragicznej dla jego przodków I wojnie światowej" - powiedział.
"My pokażemy mu, że dla nas to była szansa i nadzieja na wolność. Kilkaset tysięcy wielkopolskich chłopaków pojechało na nie swoją wojnę, służąc niemieckiemu cesarzowi. W okopach, w błocie pod Verdun, nad Sommą uczyli się strzelać i zabijać. Za moment będą tym samym karabinem, w tym samym mundurze walczyć o niepodległą Wielkopolskę, o niepodległą Polskę” - oddał Terlecki.
Dyrektor przypomniał, że muzeum nie tylko przedstawi przebieg samego czynu zbrojnego, ale także pokaże, co było wcześniej.
„Wyjaśnimy, dlaczego znakiem oporu były u nas nie szabla, nie karabin, ale wóz Drzymały. Skąd się wziął strajk dzieci wrzesińskich. Te historie Polacy znają często lepiej, niż historię powstania wielkopolskiego – u nas zobaczą, co łączy te fakty. Polacy czytają +Pana Tadeusza+, ale nie wiedzą że na kilkudziesięciu stronach Mickiewicz wspaniale opisał pierwsze zwycięskie powstanie wielkopolskie 1806 roku. O tym powstaniu też przypomnimy” – powiedział.
Przez opowiadaną na ekspozycji historię przewijać się będą takie osoby, jak Józef Piłsudski, Roman Dmowski czy gen. Władysław Anders oraz takie wydarzenia historyczne, jak wojna polsko-bolszewicka, powstania śląskie, Powszechna Wystawa Krajowa i dzieje KL Posen – pierwszego niemieckiego obozu koncentracyjnego na okupowanych ziemiach polskich. To tam, po wybuchu II wojny światowej trafiło i straciło życie wielu powstańców.
„Te wszystkie osoby, historie się ze sobą bardzo wiążą. Mamy je pod ręką, ale jakoś dotychczas nie wyzwoliły swojej energii na tyle, by Polacy o nich usłyszeli, by zapragnęli przyjechać do Poznania i je poznać. Temu ma służyć nasze muzeum. Chcemy opowiadać historię nie przez dziurkę od klucza i nie wsobną, która może zachwyci poznaniaka i Wielkopolanina, ale będzie niezrozumiała, nieczytelna dla gościa z zewnątrz” – powiedział.
„Nasz ogólny pomysł jest taki, żeby pokazać drogę do niepodległości, do wolności, do sukcesu i do zwycięstwa jako coś absolutnie wyjątkowego w naszej historii. To jest nasz patent, to jest nasz fenomen; budujemy muzeum sukcesu i zwycięstwa - nie martyrologii, nie wielu ofiar, nie przegranej, tylko sukcesu i zwycięstwa” – dodał dyrektor WMN.
Opowiadana w nowym muzeum historia będzie doprowadzona do dziś.
„Nie może być inaczej, bo to jest kolejny fenomen - po 105 latach to powstanie jest bardzo żywe niemal w każdym wielkopolskim domu. Zawdzięczamy to także temu, że od niedawna mamy nowe święto państwowe: Narodowy Dzień Zwycięskiego Powstania Wielkopolskiego. Właściwie w każdej wielkopolskiej miejscowości istnieje mural upamiętniający powstańców. Kibice Lecha Poznań rok w rok zbierają pieniądze na remont powstańczych grobów. Ta pamięć rzeczywiście żyje” – podkreślił dyrektor WMN.
W ostatnich dniach Przemysław Terlecki podpisał umowę na budowę nowej siedziby Muzeum Powstania Wielkopolskiego 1918-1919. Wartość umowy wynosi 256 mln zł brutto. Generalnym wykonawcą jest firma Adamietz ze Strzelec Opolskich. Inwestycję współfinansują samorząd województwa wielkopolskiego i Ministerstwo Kultury i Dziedzictwa Narodowego.
Nowoczesny obiekt wraz z wystawą stałą o powierzchni 3 tys. mkw. zostanie wybudowany w historycznym sąsiedztwie Wzgórza św. Wojciecha – cmentarza i krypty Zasłużonych Wielkopolan w Poznaniu.
W ramach budowy powstanie nowoczesny obiekt muzealny składający się z czterech budynków i części podziemnej, w której będzie wystawa stała.
Powstanie wielkopolskie wybuchło 27 grudnia 1918 r. w Poznaniu. Za dzień jego zakończenia uznaje się 16 lutego 1919 r., kiedy to Niemcy i państwa ententy podpisały rozejm w Trewirze.
Do nowego rozejmu dodano korzystne dla Polski postanowienia dotyczące zakończenia konfliktu polsko-niemieckiego, w szczególności powstania wielkopolskiego.
Ostatecznie przynależność Wielkopolski do Rzeczypospolitej potwierdził zawarty 28 czerwca 1919 r. traktat wersalski. (PAP)
Autor: Rafał Pogrzebny
rpo/ mhr/
