Bielscy historycy po zbadaniu źródeł historycznych uznali, że władze Konfederacji Barskiej, tzw. Generalność, nie zostały zawiązane w budynku pierwszego ratusza w Białej, którego fundamenty ostatnio odnaleziono, ale w następnym tego typu obiekcie – podał bielski magistrat.
W styczniu br., podczas prac ziemnych na przy remoncie centralnego placu w Białej (miasto, które w 1951 r. zostało połączone z Bielskiem tworząc Bielsko-Białą – PAP) odkryto podmurówkę najstarszego, XVIII-w. ratusza. „Był drewniany, zbudowany na planie prostokąta, z fasadą zwrócona na południe. Dach dzielił z karczmą, zwaną zamiennie austerią” – podał Jacek Kachel z wydziału prasowego urzędu miejskiego.
Dotychczas sądzono, że w pierwszym ratuszu bialskim zawiązana została 31 października 1769 r. Rada Generalna Stanów Skonfederowanych, tzw. Generalność. Po odkryciu podmurówki historycy z bielskiego Muzeum Historycznego - Bogusław Chorąży, Piotr Kenig i Grzegorz Madej, poddali krytycznej analizie źródła do dziejów miasta.
Kenig ogłosił podczas spotkania w bielskim Miejskim Zarządzie Dróg, który remontuje plac, że odkryty na rynku budynek pełnił funkcję ratusza tylko do 1750 r. Później działała tu karczma. Dokument powołujący władze Konfederacji został podpisany, ale odbyło się to w ratuszu przeniesionym 19 lat wcześniej do nowej siedziby, usytuowanej w południowej pierzei placu.
Zdaniem historyków, dotychczasowy błąd wynikał z ustaleń pierwszego badacza przeszłości miasta - Erwina Hanslika, który w swoich opisach określił karczmę na rynku w Białej mianem dawnego ratusza.
Jacek Kachel z wydziału prasowego magistratu wskazał, że wynikający z wstępnych badań wniosek wymaga jeszcze ostatecznej weryfikacji. „Jeżeli się on potwierdzi, to odkryty obiekt dla państwa polskiego nie stanowi szczególnej wartości historycznej. Pomimo to zostanie poddany dodatkowym badaniom archeologicznym, podobnie jak przylegający do niego teren” – zaznaczył.
MZD został zobowiązany do zabezpieczenia odkrytych fundamentów, które ostatecznie zostaną przykryte płytą nowego placu.
Kachel dodał, że archeolodzy w najbliższym czasie skupią się na poszukiwaniu na placu pozostałości po wadze miejskiej oraz nawarstwień dawnego bruku. Dla inwestycji oznacza to wstrzymanie części robót. Tym samym opóźni się zakończenia remontu. Jest jednak nadzieja, że stanie się to jeszcze przed 9 stycznia przyszłego roku, gdy przypada 300. rocznica nadania Białej praw miejskich.
Rada Generalna Stanów Skonfederowanych Konfederacji Barskiej była naczelnym organem władz konfederacji w latach 1769–72. Założona została 31 października 1769 r. w Białej. Dwa lata później władze przeniosły się do Cieszyna.
Prace przy przebudowie placu ruszyły jesienią ub.r. Docelowo nowa przestrzeń ma zachęcać do wypoczynku i uczestnictwa w kulturalnym i edukacyjnym życiu miasta. Całość ma nawiązywać do historycznego charakteru tej części Bielska-Białej. W obrębie placu pojawią się ogródki gastronomiczne, trakt spacerowy, ławeczki oraz fontanna. Całość dopełni zieleń wkomponowana w elementy małej architektury oraz dwa rzędy drzew.
Plac Wojska Polskiego jest jednym z głównych miejsc w Bielsku-Białej. Został wytyczony w 1723 r. jako główny rynek lokowanej wówczas Białej Krakowskiej. Później stał się jednym z dwóch głównych placów tego miasta. Najstarsze kamienice wokół niego pochodzą z początku XIX w. Przy nim stoi m.in. drugi ratusz bialski oraz secesyjna kamienica Pod Żabami. (PAP)
Autor: Marek Szafrański
szf/ pat/
