Bitwa pod Grunwaldem, obraz Jana Matejki, 1878 r. Nz. fragment obrazu przedstawiający wielkiego mistrza zakonu krzyżackiego Ulricha von Jungingena. Fot. PAP/Reprodukcja
Najważniejszym wydarzeniem na przestrzeni wieków była bitwa pod Grunwaldem, a najznamienitszym dziełem "O obrotach sfer niebieskich" Mikołaja Kopernika - zdecydowali mieszkańcy Warmii i Mazur w plebiscycie na Kanon kulturowy regionu.
W piątek na zamku w Olsztynie ogłoszono wyniki plebiscytu internetowego zorganizowanego przez Stowarzyszenie Kulturowe Borussia wraz z Fundacją Borussia.
Od 1 stycznia do 29 lutego mieszkańcy regionu mogli oddawać swe głosy na 240 propozycji nadesłanych przez 36 ekspertów. W gronie tych specjalistów znaleźli się przedstawiciele najważniejszych instytucji, organizacji kulturalnych, środowiska naukowego oraz mniejszości narodowych.
W wyniku akcji internetowej powstał ranking najpopularniejszych symboli związanych z Warmią i Mazurami, podzielony na cztery kategorie.
W kategorii "miejsca" wśród internautów I miejsce zdobyły aleje przydrożne, nieodłączny symbol krajobrazu regionu. W kategorii "wydarzenia" zwyciężyła bitwa pod Grunwaldem, za najważniejsze "dzieło" mieszkańcy Warmii i Mazur wskazali "De revolutionibus orbium coelestium" (O obrotach sfer niebieskich-PAP) z 1543 r. Mikołaja Kopernika, natomiast w kategorii "osobowość" najchętniej typowano niedawno zmarłego olsztyńskiego lekarza Pawła Adamusa.
Eksperci też stworzyli swój ranking. W kategorii "miejsca" zwyciężył Frombork i Wzgórze Katedralne, w kategorii "wydarzenia" - bitwa pod Grunwaldem 1410 r., w kategorii "dzieła" - "Muzeum ziemi ojczystej" Siegfrieda Lenza, a w kategorii "osobowość" - najsłynniejszy astronom Mikołaj Kopernik.
Wysoko typowane były także takie dzieła jak: Maxa Toeppena "Historia Mazur. Przyczynek do dziejów krainy i kultury pruskiej", Melchiora Wańkowicza "Na tropach smętka", Marion Doenhoff "Nazw, których już nikt nie wymienia". Natomiast w kategorii "wydarzeń" zarówno eksperci, jak i internauci wskazywali obok bitwy pod Grunwaldem także plebiscyt w Prusach Wschodnich z 1920 r. decydujący o przynależności ziem, utworzenie Państwa Zakonu Krzyżackiego w Prusach 1230/1231, bitwę pod Tannenbergiem z 1914 r. oraz koniec II wojny św. i przyłączenie Warmii i Mazur do Polski w 1945 r.
Inicjator plebiscytu Kanonu Kulturowego Warmii i Mazur historyk prof. Robert Traba podkreślił, komentując wyniki, że "poszukiwanie kanonu kulturowego to konieczność znalezienia równowagi między dorobkiem przeszłości i tradycji a otwarciem ku teraźniejszości i przyszłości oraz +tym co nowe+".
"Wyniki kanonu kulturowego są ciekawe, ale nie zaskakujące, ciągle za bardzo zapominamy, że regiony mimo przynależnych im nazw nie są monolityczne, że współczesne województwo warmińsko-mazurskie to nie tylko Warmia i Mazury, ale także dominujący przez setki lat Elbląg, również Iława, Lubawa czy Pasłęk i Bartoszyce, które nigdy nie należały do historycznej Warmii czy etnograficznie zdefiniowanych Mazur, jednak to również ich tradycje tworzą zróżnicowany i bogaty obraz regionu"- ocenił prof. Traba.
Jak dodał, niespodzianką może wydawać się wskazanie wśród historycznych postaci zmarłego niedawno olsztyńskiego lekarza Pawła Adamusa.
"To pokazuje, jak niewymierne w społecznym odbiorze są kryteria kanonu. Przedwczesna śmierć doktora Adamusa może wskazywać, jak ludzie poszukują i tęsknią za uniwersalnymi wartościami takimi jak rzetelność i poświęcenie dla innych" - dodał prof. Traba.
Organizator plebiscytu Kanon Kulturowy Warmii i Mazur, Stowarzyszenie Wspólnota Kulturowa „Borussia” powstało w 1990 r. w Olsztynie. Działa na rzecz budowania i pogłębiania kultury dialogu i tolerancji między ludźmi różnych narodowości, wyznań, tradycji oraz współtworzenia społeczeństwa obywatelskiego. (PAP)
ali/ gma/
