Przy zaangażowaniu i finansowym wsparciu MKiDN na terenie woj. podlaskiego realizowanych jest obecnie szereg inwestycji, których celem jest zachowanie cennego dziedzictwa kulturowego regionu - podało w sobotę MKiDN. Minister kultury w latach 2016-20 przekazał na remonty i konserwacje zabytków 653 mln zł.
"Od 2016 r. wspieramy prace konserwatorskie w kościele pw. Trójcy Przenajświętszej w Tykocinie oraz w Wigrach - w kościele pw. Niepokalanego Poczęcia NMP i w pokamedulskim klasztorze. Systematycznie poszerzamy też prestiżową listę Pomników Historii. Prezydent Andrzej Duda – na wniosek ministra kultury – ustanowił Kościół pw. Chrystusa Króla i św. Rocha w Białymstoku Pomnikiem Historii. Świątynia ta jest wybitnym dziełem architektury okresu międzywojennego. Współfinansujemy też odtworzenie fresków w supraskim Monasterze i remont zabytkowego budynku Liceum Plastycznego w Supraślu" - podkreśla resort kultury.
Jak napisano, "dzięki wsparciu MKiDN od kilku lat w kościele pw. Trójcy Przenajświętszej w Tykocinie trwają prace konserwatorskie". "Remontowane są wieże, arkady, prospekt organowy i empora oraz elewacja kościoła. W ciągu czterech lat w ramach ministerialnych programów MKiDN przekazało na ten cel już 1,4 mln zł" - zwrócono uwagę w komunikacie.
Przekazano, że Kościół pw. Trójcy Przenajświętszej w Tykocinie jest "doskonale zachowanym barokowym zespołem architektonicznym ufundowanym przez hetmana Jana Klemensa Branickiego, o wyjątkowych walorach historycznych i artystycznych w polskiej architekturze barokowej".
"Kościół został wybudowany i wyposażony w latach 1742-1751, konsekrowany w 1750 roku. Budowa kościoła, który zajął całą wschodnią pierzeję rynku wiązała się z przebudową Tykocina podjętą przez Branickiego. Prace budowlane prowadził Tomasz Belloti. Plebanię zaczęto budować w 1748 roku. W tymże roku teren przykościelny ogrodzono murem. Projekt bramy z popiersiami czterech ewangelistów wykonał Jan Henryk Klemm. Po śmierci proboszcza w 1751 r., Branicki powierzył parafię Zgromadzeniu Misjonarzy oraz podjął się ufundowania seminarium dla kleryków diecezji łuckiej. W związku z nowym zadaniem, w latach 1769-1771 rozbudowano plebanię wg projektu Kazimierza Nowickiego Jr." - napisano na stronie MKiDN.
Dodano, że po powstaniu styczniowym władze carskie odebrały misjonarzom parafię oraz zlikwidowały seminarium. "Podczas II wojny światowej kościół ucierpiał z powodu wysadzenia mostu. Remontowany w latach 1870-1873, w latach 1910-1911 Władysław Drapiewski zakonserwował barokową polichromię w prezbiterium i w nawie głównej oraz przemalował ściany w nawach bocznych i kaplicy" - podano.
Przy wsparciu MKiDN prowadzone są także prace konserwatorskie w kościele pw. Niepokalanego Poczęcia NMP oraz w pokamedulskim klasztorze w Wigrach. Od 2016 r. Ministerstwo Kultury przekazało na ten cel prawie 1,5 mln zł.
Dzięki ostatnio przyznanej dotacji (760 tys. zł) na terenie klasztoru prowadzony jest m.in. bardzo potrzebny remont murów.
MKiDN przypomina, że "Klasztor Kamedułów w Wigrach położony jest w malowniczym zakątku Suwalszczyzny – nad jeziorem Wigry". "Sacrum tego miejsca to symboliczna sala kapitularza klasztornego położona w centralnej części budynku Kaplicy Kanclerskiej" - wskazano.
Podkreślono, że "wzgórze wigierskie odwiedzali wielcy królowie od Władysława Jagiełły zaczynając, a na Janie Kazimierzu kończąc". "Przyjeżdżali tam wielcy architekci, malarze, poeci. Klasztor w Wigrach odwiedził również św. Jan Paweł II" - dodano.
MKiDN wspiera również prace konserwatorskie w zabytkowych kościołach m.in. w Turośli, Kołakach Kościelnych, Wiźnie, Sejnach, Szumowie i Drohiczynie.
Ministerstwo Kultury przypomniało, że "Białystok – zespół kościoła pod wezwaniem Chrystusa Króla i św. Rocha" został uznany za Pomnik Historii rozporządzeniem prezydenta z 10 grudnia 2018 roku. Tym samym białostocka świątynia trafiła na prestiżową listę, która dziś liczy już 107 cennych zabytków.
W informacji prasowej napisano, że "Zespół kościoła pw. Chrystusa Króla i św. Rocha uznawany jest za wybitne dzieło międzywojennego modernizmu oraz za najlepszą realizację Oskara Sosnowskiego". "Świątynia jest budowlą doskonale definiującą swoją epokę, pozostając jednocześnie jedynym w swoim rodzaju awangardowym dziełem. Pomimo wyraźnie nowoczesnego wyrazu można dostrzec w jej architekturze echa minionych epok, zwłaszcza gotyku, renesansu i baroku" - wskazał resort kultury.
"Plan ośmiobocznej nawy otoczonej wieńcem wielobocznych aneksów jest nawiązaniem do centralnych kościołów włoskiego renesansu, ale również do centralnych świątyń gotyckich. Zaczerpnięte z renesansu attyki przesłaniające dachy pozwoliły zaakcentować graniastość poszczególnych brył. Wysokie mury oporowe, dominujące w kompozycji zespołu zwłaszcza od strony ul. Lipowej, nawiązują wyraźnie do średniowiecznych obwałowań upodabniając kościół do warownej twierdzy. Wysmukłe, zamknięte trapezoidalnie otwory okienne i wewnętrzne prześwity, a także podzielone na drobne kwatery stropy są niewątpliwie inspirowane architekturą gotycką" - podano.
MKiDN przekazało, że prace we wnętrzu kościoła trwały jeszcze wiele lat po śmierci Sosnowskiego (zm. w 1939 r.). "Uczestniczyli w nich znamienici artyści, głównie białostoccy. Na ich czele stanął inż. arch. S. Bukowski, który w latach 1945-62 kierował pracami przy zagospodarowywaniu terenu wokół świątyni oraz wyposażaniu jej wnętrza. Jego projektu są ołtarz główny oraz dwa ołtarze boczne, a malarki Placydy Siedleckiej-Bukowskiej - witraż w centralnej kopule kościoła" - napisano.
Ministerstwo Kultury i Dziedzictwa Narodowego przekazało także pół miliona złotych na odtworzenie fresków w supraskim Monasterze Zwiastowania Przenajświętszej Bogurodzicy.
Dekoracja freskami wnętrza cerkwi została wykonana w latach 1532-57. Jej autorami jest przynajmniej dwóch malarzy (przypuszczalnie bałkańskich), z których jeden uważany jest w większości opracowań za Serba Nektarija.
MKiDN dofinansowało również remont zabytkowego pałacu Buchholtzów, w którym dziś ma swoją siedzibę Państwowe Liceum Sztuk Plastycznych im. Artura Grottgera w Supraślu. Na prace remontowe MKiDN przekazało ponad 600 tys. zł.
"Pałac wybudowano w latach 1892 a 1903. Początkowo należał do Wilhelma Zacherta i był dużo skromniejszy, a potem zakupił go Adolf Buchholtz, który, planując ślub z córką łódzkiego potentata Scheiblera, Adelą, rozbudował go w olbrzymi pałac. Po wojnie pałac Buchholtzów został zaadaptowany na potrzeby Państwowego Liceum Sztuk Plastycznych" - przypomina MKiDN.
Zauważono, że "o ile architektura supraskiego pałacu wzorowana jest na renesansowych rezydencjach Włoch i Francji, podobnie zresztą jak architektura wielu ówczesnych pałaców, to jego ornamentyka jest wyraźnie secesyjna, wzbogacona tylko o motywy renesansowe, barokowe czy rokokowe". "Zespół pałacowo-parkowy Buchholtzów w Supraślu stanowi jedyny, kompletnie zachowany fabrykancki zespół rezydencjonalny w województwie podlaskim, pod względem artystycznym - jeden z bardziej wartościowych" - zwraca uwagę resort.
Przekazano, że ponadto, w tegorocznej edycji programu "Ochrona zabytków" minister kultury dofinansował również prace konserwatorskie i restauratorskie zabytkowego domu staromiejskiego w Supraślu znanego jako Stara Plebania.
MKiDN podało, że minister kultury i dziedzictwa narodowego przekazał 653 mln zł w latach 2016-20 na remonty i konserwacje polskich zabytków. "To wzrost aż o 280 mln zł w stosunku do lat 2011-15. W ramach programu +Ochrona zabytków+, dzięki systematycznemu zwiększaniu budżetu, każdego roku odnawianych jest coraz więcej obiektów – zarówno o znaczeniu lokalnym, jak i tych, wpisanych na prestiżowe listy Pomników Historii czy UNESCO" - podkreśla resort. (PAP)
autor: Katarzyna Krzykowska
ksi/ pat/
