"W poszukiwaniu zaginionego kwartału"
Od czwartku w Muzeum Miasta Łodzi można oglądać makietę "zaginionego kwartału", czyli historycznego fragmentu Łodzi z 1939 roku - okresu, kiedy miasto było najgęściej zabudowane. Jej czwartkowa prezentacja kończy projekt realizowany przez placówkę od 2014 roku.
"W poszukiwaniu zaginionego kwartału" to projekt edukacyjny. Jego celem było stworzenie makiety historycznej zabudowy, która przed II wojną światową znajdowała się na obszarze dzisiejszego Parku Staromiejskiego oraz Starego Miasta w Łodzi - od ulic Ogrodowej i Północnej, po Wojska Polskiego i Limanowskiego.
W ramach projektu łodzianie spotykali się z urbanistami, historykami sztuki, architektami i animatorami kultury, spacerowali też po nieistniejącym kwartale ulic szlakiem wyznaczanym przez archiwalne fotografie.
Jak zaznaczają organizatorzy makieta "zaginionego kwartału" powstała po przeanalizowaniu setek zdjęć i archiwalnych teczek. Mają oni nadzieję, że prezentowany model będzie przedmiotem "wielu rozmów, analiz i przywróci, chociażby częściowo pamięć o nieistniejącym już fragmencie Łodzi".
Jak powiedział w czwartek PAP koordynator projektu Michał Gruda prezentowany na makiecie obszar jest porównywalny do całego centrum Torunia. To - jego zdaniem - pokazuje, jak wielkie było centrum Łodzi.
Czwartkowej prezentacji będzie towarzyszyła wystawa zdjęć i cytatów z prasy, pokazujących i opisujących życie w "zaginionej" dzielnicy, premiera filmu o zaginionym kwartale oraz premiera publikacji zawierającej wywiady z architektami i urbanistami.
Zdaniem autorów projektu "Poszukiwanie zaginionego kwartału" należy rozumieć również symbolicznie - jako próbę odnalezienia odpowiedzi na pytania o kondycję planowania przestrzennego w Polsce o to, kto jest odpowiedzialny za stan naszych miast. W trakcie spotkań z ekspertami analizowano, jak rozkładają się akcenty odpowiedzialności za stan miasta pomiędzy urzędników, architektów, urbanistów, polityków i mieszkańców.
Muzeum Miasta Łodzi, które ma swoją siedzibę w okazałym pałacu Izraela Poznańskiego, znajduje się na granicy dwóch dzielnic: Śródmieścia i Bałut. W jego najbliższej okolicy znajduje się Park Staromiejski zwany przez starszych łodzian "Parkiem Śledzia", ponieważ przed II wojną światową na tym obszarze znajdował się targ rybny, a oprócz niego browar i kilkanaście kamienic zburzonych przez Niemców w czasie okupacji, w celu oddzielenia stworzonego na Bałutach getta od reszty miasta.
Nieopodal znajdowała się piękna synagoga w stylu mauretańskim, zburzona w 1939 r. - jak wszystkie inne synagogi łódzkie. Dalsze zmiany w tkance miejskiej tych okolic wprowadzono w czasach PRL, gdy przy poszerzaniu ul. Zachodniej wyburzono kilkanaście kolejnych kamienic, odsłaniając ich oficyny, czyli zabudowania, które pierwotnie nie miały być wystawiane na widok publiczny.
Oficyny - zdaniem urbanistów - nie spełniały roli, jako "godne miejsce do życia", więc z czasem opustoszały i zostały zburzone w 2012 roku tworząc kolejny ubytek w miejskiej tkance.
Projekt został sfinansowany przez Ministerstwo Kultury i Dziedzictwa Narodowego w ramach programu Edukacja Kulturalna. (PAP)
jaw/ agm/ par/
