Zwiedzanie tzw. Domku Loretańskiego, w kościele Matki Bożej Loretańskiej, jednego z nielicznych miejsc pamiętających dawną Pragę będzie jednym z punktów urodzin dzielnicy organizowanych przez Muzeum Warszawskiej Pragi w związku z 372. rocznicą nadania Pradze praw miejskich.
"Od kilku lat warszawska Praga obchodzi swoje urodziny o tej porze roku na pamiątkę tego, że 10 lutego 1648 r. król Władysław IV nadał ówczesnemu miasteczku Praga prawa miejskie. W podpisanym wówczas dokumencie nadał jej herb, zostało określone na jakich zasadach to miasteczko może funkcjonować, czyli ustanowione zostały władze miejskie, sposób funkcjonowania sądów, a także prawo do urządzania targów i jarmarków, co było jedną z najważniejszych spraw jeśli chodzi o rozwój gospodarczy Pragi" - opowiadała PAP Jolanta Wiśniewska, starszy kustosz Muzeum Warszawskiej Pragi, oddziału Muzeum Warszawy.
W tym dokumencie pojawia się także wątek tzw. Domku Loretańskiego. "Ważnego miejsca pielgrzymkowego, które wówczas przyciągało na Pragę mnóstwo osób nie tylko z Warszawy, ale także z innych miejscowości, nie tylko Mazowsza. Domek Loretański ufundowany również przez króla Władysława IV i królową Cecylię Renatę przy ówczesnym założeniu klasztornym zakonu bernardynów. To było zupełnie niezwykłe miejsce, dlatego też znalazł się w herbie Pragi. Domek do dzisiaj się zachował, kryje go kościół Matki Bożej Loretańskiej. To miejsce często zapomniane, a zupełnie wyjątkowe w skali Warszawy, która doznała tylu zniszczeń" - relacjonowała.
"Z tego także powodu co roku tradycyjnie zapraszamy do obejrzenia tego Domku. To jeden z punktów programu muzealnych obchodów urodzin Pragi. W sobotę zapraszamy do kościoła Matki Bożej Loretańskiej na ul. Ratuszową do odkrywania pamiątek we wnętrzu kościoła i ich historii. Będziemy po kościele oprowadzać i opowiadać dzieje niektórych sprzętów, rzeczy, które się tam dzisiaj znajdują, tych pozostałości, które nas łączą z tą dawną Pragą, która już dzisiaj nie istnieje" - powiedziała Wiśniewska.
Jolanta Wiśniewska: Domek Loretański był zupełnie niezwykłym miejscem, dlatego też znalazł się w herbie Pragi. Domek do dzisiaj się zachował, kryje go kościół Matki Bożej Loretańskiej. To miejsce często zapomniane, a zupełnie wyjątkowe w skali Warszawy, która doznała tylu zniszczeń.
Jak zaznaczyła, miasteczko, które dzięki nadaniu praw miejskich powstało, przestało funkcjonować w dużej mierze po wydarzeniach rzezi Pragi z końca XVIII w. "I po tym jak w czasach napoleońskich duża część praskich domostw została rozebrana. Praga, którą dzisiaj znamy, powstawała od połowy XIX w., od momentu kiedy powstał stały most na Wiśle, Most Kierbedzia i kiedy inwestycje kolejowe na Pradze umożliwiły połączenie kolejowe miasta. Tutaj bowiem zostały ulokowane dworce Petersburski i Terespolski. Ta Praga dzisiejsza powstała więc już nieco później" - zauważyła.
"Natomiast my przypominamy o tamtej Pradze, która była osobnym miasteczkiem, funkcjonowała po prawej stronie Wisły jako miasteczko niezależne od grodu warszawskiego, mające oczywiście z nim swoje relacje, ale rozwijające się samodzielnie i przez pewien czas samodzielnie funkcjonujące. Przypominamy te czasy świetności Pragi" - zaakcentowała Wiśniewska.
Zwróciła też uwagę na fakt, że także Muzeum Warszawskiej Pragi powstało w miejscu, które jest ważne dla historii tej najdawniejszej Pragi. "Ponieważ jedna z muzealnych kamieniczek to najstarszy zachowany dom murowany mieszkalny, najstarsza kamieniczka praska, o której wiemy. Jej początki sięgają końca XVIII w., czyli czasów, kiedy Praga była osobnym miasteczkiem. Jeżeli wymieniamy rzeczy, które nas wiążą z tamtymi czasami to są to także ważne szlaki komunikacyjne, których pozostałością jest np. dzisiejsza ul. Targowa, część dawnego targowiska, ale też trakt, który przez stulecia był jednym z najważniejszych po tej stronie rzeki" - wymieniała.
To również trakty biegnące wówczas do brodu, do przeprawy przez Wisłę. "Która nie miała stałego mostu przez długi czas i stawiane były tylko mosty łyżwowe, na łodziach. To linia ul. Ząbkowskiej i dzisiejszej Okrzei, dawnej Brukowej. To stary trakt komunikacyjny do przeprawy. A także ul. Ratuszowa, która zachowała się do dzisiaj w pewnym zarysie, dawne centrum Pragi, jak sama nazwa wskazuje przy tej ulicy stał bowiem ratusz praski. To są takie najważniejsze tropy, którymi można podążać, jeśli się myśli o tamtych czasach, bo ta Praga się jednak bardzo zmieniła i zmienia się cały czas" - powiedziała Wiśniewska.
"W ramach obchodów urodzin Pragi w niedzielę zapraszamy także do zwiedzania Muzeum Warszawskiej Pragi z pracownikami. Jest także przewidziany koncert Orkiestry Społecznej, będzie wspólne śpiewanie praskich piosenek. Urodziny u nas potrwają trochę dłużej, bo jeszcze w czwartek zapraszamy na wykład Huberta Górskiego o folwarku Bujnówek. To taka zapomniana karta historii Pragi. Przez cały tydzień od soboty do niedzieli 16 lutego muzeum będzie można także zwiedzać za darmo" - dodała. (PAP)
autor: Anna Kondek-Dyoniziak
akn/aszw/