„Płock - miasto wielu kultur” i „Wychodząc z niepamięci. Żydowskie rodziny przedwojennego Płocka” to nowe publikacje Fundacji Nobiscum. Autorką jest Gabriela Nowak-Dąbrowska, historyczka, badaczka dziejów płockiej społeczności żydowskiej. Premiera wydawnictw - 4 lipca.
Jak poinformował w piątek prezes Fundacji Nobiscum Piotr Dąbrowski, obie książki ukazały się dzięki dofinansowaniu Urzędu Miasta i w związku z tym dostępne będą nieodpłatnie.
Dąbrowski wyjaśnił, że publikacja „Płock - miasto wielu kultur” to dwujęzyczny, polsko-angielski przewodnik turystyczny „opisujący ważne postaci, organizacje i wydarzenia przez pryzmat 35 lokalizacji zachowanych do dziś w przestrzeni miasta lub stanowiących już tylko wspomnienie”. Z kolei wydawnictwo „Wychodząc z niepamięci. Żydowskie rodziny przedwojennego Płocka”, jak zaznaczył prezes Fundacji Nobiscum, to album „prezentujący ponad 100 unikatowych fotografii dokumentujących dzieje płockich rodzin pochodzenia żydowskiego”, wzbogacony tekstem, dotyczącym badań genealogicznych przeprowadzonych m.in. w płockim Archiwum Państwowym.
„Premiera obu wydawnictw będzie miała miejsce w sobotę, 4 lipca. Od tego dnia dostępne one będą w siedzibach Płockiej Lokalnej Organizacji Turystycznej oraz w Płockiej Galerii Sztuki do wyczerpania nakładów” – zapowiedział Dąbrowski.
Fundacja Nobiscum powstała w Płocku w 2018 r. Dotychczas wydała m.in. przewodnik „Śladami płockich Żydów”, zawierający opisy i fotografie kilkudziesięciu miejsc sakralnych i pełniących ważne funkcje społeczne dawnej społeczności żydowskiej tego miasta oraz monografię „Okno na Kwiatka. Ulica Józefa Kwiatka w Płocku od początku XIX wieku do 1939 r.”, prezentująca jedną z najstarszych tamtejszych ulic, zarazem główną arterię dawnej dzielnicy żydowskiej, wraz z informacjami o poszczególnych nieruchomościach i ich mieszkańcach – autorką tych publikacji jest także Gabriela Nowak-Dąbrowska.
W maju 2019 r. Fundacja Nobiscum uruchomiła portal JewishPlock.eu, który – jak wówczas wyjaśniła – „w swym założeniu stanowić ma stale rosnące kompendium wiedzy o historii żydowskiej społeczności Płocka, ale także regionu”. Na portalu opublikowano m.in. ok. 300 reprodukcji fotografii i dokumentów, w tym pochodzących z rodzinnych archiwów potomków płockich Żydów, mieszkających obecnie np. w Izraelu i USA, które nie były wcześniej publikowane.
Kolejnym przedsięwzięciem zainicjowanym przez Fundację Nobiscum jest przedsięwzięcie „Pamięć. Płock 1939”, które ruszyło we wrześniu 2019 r. Jego celem jest imienne upamiętnienie wszystkich Żydów mieszkujących w tym mieście do II wojny światowej – dotychczas udało się ustalić ok. 6 tys. 200 nazwisk. „Z około 9 tys. osób pochodzenia żydowskiego mieszkających w Płocku przed wybuchem II wojny światowej, ocalała zaledwie garstka. Mówiąc o tych mrocznych czasach, posługujemy się liczbami, często zapominając, że stoją za nimi konkretni ludzie. Mężczyźni, kobiety i dzieci” – wyjaśniła Fundacja Nobiscum. Podobne inicjatywy pojawiły się w innych miastach Polski, np. w Krościenku „Ludzie, nie liczby” Dariusza Popieli.
Płoccy Żydzi stanowili jedną z najstarszych społeczności żydowskich na ziemiach polskich. Tuż przed wybuchem II wojny światowej przygotowywali się do obchodów 700-lecia osiedlenia się w tym mieście. W 1939 r. Żydzi stanowili jedną trzecią mieszkańców Płocka. Holokaust przeżyli nieliczni. Ci, którzy powrócili do rodzinnego miasta po zakończeniu II wojny światowej, w większości wyemigrowali następnie z Polski, głównie w latach 50. i 60. XX wieku. (PAP)
mb/ pat/
