„Miracula-cuda” będą tematem 26. edycji Festiwalu Muzyki Dawnej "Pieśń Naszych Korzeni", który rozpocznie się w niedzielę wieczorem w Jarosławiu (Podkarpackie). Jest to jeden z największych tego typu festiwali w Europie.
Jak wyjaśniają organizatorzy imprezy, w zachodnim kręgu kulturowym, opartym m.in. na kulturze łacińskiej, cuda związane są z Pismem Świętym i z osobami świętych. Z obu tych źródeł czerpano inspiracje przy tworzeniu kompozycji muzycznych, dzięki czemu wiele dzieł opowiada właśnie o wydarzeniach cudownych.
„Dla człowieka dawnych epok cud stanowił normalny element rzeczywistości. Traktowano go nie w kategoriach opowiastki, czy legendy, a poważnie, o czym świadczą m.in środki, jakie temu tematowi oddawano do dyspozycji, jak np. duże muzyczne oratoria” – zauważył koordynator festiwalu Łukasz Słotwiński.
Dodał, że we współczesnym świecie, który jest pragmatyczny, zagadnienie nadprzyrodzoności jest ignorowane, banalizowane, „przez co gubią się istotne wątki antropologicznego dyskursu” - ocenił.
Miracula to rodzaj piśmiennictwa hagiograficznego zawierający treści związane z kultem i informacje historyczne. Utwory zawierały relacje z niezwykłych epizodów, które miały miejsce za życia, w czasie męczeństwa lub po śmierci opisywanych postaci, a które zostały uznane za cudowne.
Słotwiński poinformował, że miracula-cuda jako średniowieczny gatunek muzyczny i literacki nie będą stanowiły głównej osi programowej imprezy, ale będą punktem wyjścia do spojrzenia na zagadnienie w szerszym kontekście. Już sama muzyka zostanie ukazana jako zjawisko cudowne w swej istocie.
„Od zarania dziejów - jeśli można mówić o dziejach muzyki jako pewnej formalnej sztuki- muzyka sprawiała na słuchaczach wrażenie cudowności. Samo obcowanie z muzyką wprowadzało człowieka w świat w jakiś sposób wzięty w nawias, którego do końca nie dotyczą sprawy tego świata. Muzyka więc ma być tym, co nadaje ludzkiej egzystencji kolejny wymiar” – zauważył Słotwiński.
W ramach festiwalu, który odbywa się zawsze w ostatni pełny tydzień sierpnia, publiczność wysłucha łącznie 7 koncertów. Odbywać się one będą wieczorami w świątyniach Jarosławia.
Festiwal zainauguruje w niedzielny wieczór występ Francisco Orozco z Kolumbii, który wykona średniowieczne francuskie pieśni o cudach Matki Bożej. Autorem cyklu jest benedyktyński mnich, poeta i truwer Gautier de Coincy (1177–1236). W pieśniach tych starofrancuskie wiersze zostały opatrzone popularnymi wówczas melodiami. Utwory utrzymane są w duchu czci, ale także humoru.
W kolejnych festiwalowych wieczorach publiczność będzie mogła wysłuchać jeszcze Oratorium do św. Mikołaja Cudotwórcy, utrzymane w operowej konwencji barokowe dzieło Giovanniego Bononciniego (1670-1747), które zaprezentuje Musica Florea z Czech; dramatyzowane Oficjum bizantyjskie na powstałe na podstawie greckich rękopisów z XV-XVI wieku, opowiadające biblijną historię cudownego ocalenia trzech młodzianków w piecu ognistym, które wykona Schola Węgajty (Polska-Serbia).
W programie festiwalu znajdą się też Miracula - średniowieczne pieśni liturgiczne poświęcone św. Mikołajowi żyjącemu w IV wieku cudotwórcy, w wykonaniu Ensemble Peregrina ze Szwajcarii; cykl pieśni pielgrzymich ze zbioru „Cantigas de Santa Maria” z XIII wieku, zawierający utwory pochwalne i opowieści o cudach dokonanych za wstawiennictwem Najświętszej Panienki, które wykona Ensemble Micrologus z Włoch, a także tradycyjne polskie pieśni o cudach.
Zabrzmi też ułożony specjalnie na festiwal program „głosów z kościołów i miejskich placów XVII-wiecznego Królestwa Neapolu”, którego główną postacią jest św. January i cud przemiany jego krwi. W programie koncertu, obok utworów łacińskich, będą też tańce i pieśni pochodzące z tradycji Kalabrii, Kampanii, Apulii, Sycylii i Neapolu.
Imprezę zakończy w niedzielę 26 sierpnia poranna uroczysta msza święta gregoriańska.
Jak zawsze, w czasie festiwalu odbywać się będą warsztaty. W tym roku będzie to Paraklisis do św. Cudotwórcy Mikołaja. Jest to bizantyjskie nabożeństwo błagalne w Kościołach greckim, ukraińskim, rosyjskim, serbskim.
Nie zabraknie też tradycyjnych festiwalowych seminariów i nocnych biesiad.
Jarosławski Festiwal Muzyki Dawnej odbywa się od 1993 roku. Jest jednym z nielicznych tego typu imprez w Europie. Odbywa się zawsze w sierpniu. Specjalnie opracowane programy koncertowe wykonywane są w zabytkowych kościołach Jarosławia, które – jak podkreślają organizatorzy – są świadectwem dawnego splendoru i historycznej wagi miasta, jak również jego wieloetniczności, różnorodności wyznań i obrządków. Natomiast sam festiwal nawiązuje do tradycji XVI i XVII-wiecznych jarmarków kupieckich i wielokulturowości miasta.
Głównym organizatorem festiwalu jest Stowarzyszenie „Muzyka Dawna”, które powstało w Jarosławiu w 1995 roku. Tworzą je przede wszystkim uczniowie szkół średnich i studenci. Stowarzyszenie koncentruje się głównie na prowadzeniu całorocznych warsztatów muzyki dawnej, kursów i koncertów oraz na organizowaniu corocznego festiwalu. (PAP)
autor: Agnieszka Pipała
api/ itm/
