Otwarcie wystawy Gabinety Starożytności w Muzeum Pałacu Króla Jana III w Wilanowie. Fot. PAP/J. Kamiński
Zbiór zabytków ze starożytnej Grecji, Rzymu i Egiptu - w większości sprowadzonych w XVIII wieku przez Stanisława Kostkę Potockiego - można oglądać na, otwartej w piątek w Muzeum Pałacu Króla Jana III w warszawskim Wilanowie, wystawie zatytułowanej "Gabinety Starożytności".
Otwarcie "Gabinetów Starożytności" powiązane jest z celebrowanymi na całym świecie obchodami 300-lecia urodzin i 250-lecia śmierci Johanna Joachima Winckelmanna. Dzieło niemieckiego uczonego "Geschichte der Kunst des Alterthums" przetłumaczył i uzupełnił o przykłady Stanisław Kostka Potocki. Tak powstał pierwszy polski podręcznik historii sztuki "O sztuce u dawnych", wydany w 1815 r.
"Kim byli by dziś Europejczycy, wszystkie narody, bez fundamentu cywilizacji stworzonej przez starożytnych Greków, a potem Rzymian? Przypuszczam, że już pierwszy gospodarz tego pałacu, Król Jan III Sobieski, nie miał żadnych wątpliwości co do odpowiedzi na to pytanie" - powiedział wiceminister kultury Jarosław Sellin biorący udział w uroczystym otwarciu.
"Pierwsza połowa XVIII wieku przynosi nam odkrycie Pompejów i Herkulanum. Prowadzone tam wówczas wykopaliska i pozyskiwane podczas ich trwania przedmioty, wymagały odpowiedniego opisu i datowania. Jest to wówczas dziewicza dziedzina wiedzy, która dopiero wymaga stworzenia całego aparatu pojęciowego. Ostatecznie został on przekształcony w tzw. warsztat historyka sztuki" - dodał Sellin.
"Człowiekiem, który praktycznie zainicjował ten proces był Johann Joachim Winckelmann. Jego dzieło +Dzieje sztuki starożytnej+ jest uważane za przełomowe w tej dziedzinie nauki (...). Jednakże, zarówno duża część zbiorów, które będziemy mogli zobaczyć, możność zapoznania się z sztuką starożytną po latach, są wynikiem pasji kolejnego właściciela Pałacu w Wilanowie, wybitnego dziecka swojej epoki, Stanisława Kostki Potockiego" - podkreślił wiceminister kultury.
"Dzięki jego podróżom i zainteresowaniu sztuką oraz architekturą, które wyrażały się także w osobistych pracach archeologicznych we Włoszech, zbiory zainicjowane przez Izabelę z Lubomirskich Czartoryską, wzbogaciły się o kolejne eksponaty. To również jemu zawdzięczamy spolszczenie +Dziejów sztuki starożytnej+ Winckelmanna, którego przekład każe uznawać Potockiego za pierwszego polskiego historyka sztuki i pierwszego polskiego archeologa" - dodał.
Muzeum wilanowskie jest najstarszym polskim muzeum sztuki. Zostało założone w 1805 r. z inicjatywy ówczesnych właścicieli Aleksandry i Stanisława Kostki Potockich. Kolejni właściciele z rodu Potockich, a następnie Branickich udostępniali nieprzerwanie wilanowskie zbiory. W 1877 r. spopularyzowało je wydawnictwo Hipolita Skimborowicza i Wojciecha Gersona "Wilanów. Album widoków i pamiątek..."; w 1893 r. wydano zaś przewodnik po pałacu w Wilanowie i jego kolekcji.
W 1995 roku Muzeum Pałac w Wilanowie stało się niezależną od Muzeum Narodowego instytucją, podległą Ministerstwu Kultury i Dziedzictwa Narodowego. Rok później zorganizowano wystawę w 300. rocznicę śmierci Jana III – "Tron pamiątek". Od początku XXI wieku ruszyły wielkie prace rewitalizacyjne obejmujące zarówno fasady i wnętrza pałacu, jak i teren parku i pałacowego przedpola. Większość prac finansowana była ze środków Unii Europejskiej i Ministerstwa Kultury i Dziedzictwa Narodowego. Od 2006 roku Muzeum Pałac w Wilanowie jest członkiem ARRE – Stowarzyszenia Europejskich Rezydencji Królewskich.
We wrześniu 2013 r. muzeum zmieniło nazwę na Muzeum Pałacu Króla Jana III w Wilanowie. (PAP).
autor: Maciej Puchłowski
edytor: Paweł Tomczyk
