Przemysław Terlecki. Fot. PAP/M. Zakrzewski
11 listopada otworzył w Poznaniu czas radosnego świętowania: od Święta Niepodległości i Imienin Ulicy Święty Marcin aż po celebrację 27 grudnia Narodowego Dnia Zwycięskiego Powstania Wielkopolskiego – mówi PAP dyrektor Wielkopolskiego Muzeum Niepodległości Przemysław Terlecki.
W Poznaniu 11 listopada celebrowany jest nie tylko jako rocznica odzyskania przez Polskę niepodległości, ale także imieniny jednej z głównych ulic miasta. W sobotę tłumy uczestniczyły w uroczystościach związanych z Narodowym Świętem Niepodległości zorganizowanych na Łęgach Dębińskich. Jeszcze większe tłumy przez cały dzień świętowały w centrum Poznania imieniny ulicy Święty Marcin.
W tym roku po raz pierwszy - po przerwie wywołanej pandemią i generalnym remontem ulic w centrum Poznania - świętowanie odbywało się zgodnie z tradycją: z barwnym korowodem, z przekazaniem Świętemu Marcinowi kluczy do bram miasta oraz z kiermaszem rogali świętomarcińskich.
W tym roku przypada 105. rocznica wybuchu powstania wielkopolskiego. Powstanie wybuchło w Poznaniu 27 grudnia 1918, było jednym z tych zrywów, które zakończyły się sukcesem. Po raz kolejny rocznica obchodzona jest jako Narodowy Dzień Zwycięskiego Powstania Wielkopolskiego.
"Wiadomo w całej Polsce, że my, w Poznaniu inaczej świętujemy 11 listopada – radość z odzyskanej niepodległości celebrowana jest przy rogalach świętomarcińskich. Z kolei 27 grudnia radośnie świętujemy rocznicę wybuchu powstania wielkopolskiego. W tym roku ten festiwal radości od 11 listopada do 27 grudnia jest rozpisany na bogaty, obejmujący przeszło miesiąc program wydarzeń” – powiedział Przemysław Terlecki.
Już 17 grudnia w Poznaniu odbędzie się koncert "Wielkopolska GRA! dla muzeum”. Wydarzenie odbędzie się w hali nr 5 Międzynarodowych Targów Poznańskich. Wystąpią: Katarzyna Nosowska, Krzysztof Zalewski, Natalia Przybysz, Natalia Szroeder, Piotr Rogucki, Kev Fox, Michał Wiraszko i zespół Muchy. Każdy bilet na koncert będzie wkładem osób kupujących w budowę nowej siedziby Muzeum Powstania Wielkopolskiego.
Według Przemysława Terleckiego, przedsięwzięcie to ma szanse zainteresować historią powstania, Poznania i Wielkopolski, kolejne pokolenia oraz związać kolejne osoby z ideą budowy nowej siedziby muzeum.
„Każda inicjatywa, która poszerzy społeczność znających historię powstania wielkopolskiego, dumnych z czynu Wielkopolan, chwalących się tym czynem jest dla nas bezcenna. Nie wątpię, że ten koncert będzie łączył pokolenia, że na występy przyjdą ojciec z synem, matka z córką. Ta inicjatywa, także poprzez bilet-cegiełkę, wciąga ludzi do poczucia, że tu chodzi o ich dziedzictwo, ich historię, ich muzeum” – powiedział Terlecki.
Dyrektor Wielkopolskiego Muzeum Niepodległości, którego oddziałem jest Muzeum Powstania Wielkopolskiego 1918-1919 zauważył, że związki z powstaniem wielkopolskim ma wciąż duża część żyjących w regionie rodzin.
"Teraz kolejne pokolenie, nie tylko wnuki i prawnuki powstańców, będzie miało tytuł do tego, by powiedzieć: to jest nasze powstanie, to jest nasza historia, to jest nasze muzeum. Koncert to nie jedyna okazja, by wesprzeć budowę muzeum. W niedługiej przyszłości będziemy chcieli rozprowadzać pamiątkowe cegiełki o różnej wartości. Nie wątpię, że duża liczba Wielkopolan zechce wesprzeć tę ideę, będzie chciała mieć taką pamiątkową cegiełkę” – powiedział Terlecki.
Dyrektor podkreślił, że wydarzenia związane ze 105. rocznicą wybuchu powstania wielkopolskiego zaplanowane zostały właśnie od weekendu w którym przypada Narodowe Święto Niepodległości. W sobotę odbył się spacer historyczny, w niedzielę dzieci w wieku przedszkolnym i wczesnoszkolnym biorą udział w warsztatach z cyklu „Ejbry w Muzeum”, przybliżających najmłodszym historię powstania wielkopolskiego.
„Koncentrujemy się w tym roku właśnie na dzieciach. Mamy pomysł i chęć, żeby nauczyć je historii barw i symboli związanych z powstaniem wielkopolskim” - powiedział Terlecki.
Projekt „Ejbry w Muzeum” będzie realizowany do końca 2023 roku.
„Na początku grudnia chcemy zaprosić do muzeum na wystawę, która pokaże wojska wielkopolskie, Wielkopolan w fotografii. Chcemy z pomocą fotografii opowiedzieć historię powstańców i Armii Wielkopolskiej. Przybliżymy też historię Kazimierza Gregera, jednego z ważnych fotografów tamtego okresu. Mamy jego aparat, mamy osobiste pamiątki. Będzie także okazja, żeby w trakcie trwania wystawy wyjść z muzeum z profesjonalnie zrobionym zdjęciem w mundurze historycznym” – powiedział Terlecki.
Dyrektor Wielkopolskiego Muzeum Niepodległości przypomniał, że do wyjątkowo radosnych elementów celebracji rocznicy wybuchu powstania należy także tradycyjna inscenizacja przyjazdu do Poznania Ignacego Jana Paderewskiego.
„Rok temu był jęk zawodu: coś się stało z wolsztyńskim parowozem, nie mógł przywieźć naszego gościa na Dworzec Letni. Mamy zapewnienie Kolei Wielkopolskich, naszego głównego partnera, że w tym roku 26 grudnia ciuchcia przyjedzie i przywiezie Paderewskiego” – podkreślił Przemysław Terlecki.
Centralne obchody 105. rocznicy wybuchu powstania odbędą się w Poznaniu 27 grudnia w Narodowy Dzień Zwycięskiego Powstania Wielkopolskiego. Uroczystości organizuje Samorząd Województwa Wielkopolskiego wraz z Towarzystwem Pamięci Powstania Wielkopolskiego 1918-1919. Dzień później obchody odbędą się w Warszawie.
Nowy gmach muzeum wraz z wystawą stałą o powierzchni 3 tys. m kw. zostanie wybudowany w sąsiedztwie Wzgórza św. Wojciecha i Cmentarza Zasłużonych Wielkopolan w Poznaniu, gdzie spoczywają m.in. prochy generała Stanisława Taczaka, pierwszego naczelnego dowódcy Powstania Wielkopolskiego. Wystawa stała i całe nowe Muzeum Powstania Wielkopolskiego 1918-1919, zgodnie z harmonogramem mają być gotowe do grudnia 2026 roku.
Szacowany budżet całej inwestycji, czyli robót budowlanych i realizacji wystawy, to przeszło 375 mln zł. Został on zabezpieczony staraniem organizatora – Samorządu Województwa Wielkopolskiego i współorganizatora – Ministerstwa Kultury i Dziedzictwa Narodowego.
Powstanie wielkopolskie wybuchło 27 grudnia 1918 r. w Poznaniu. Do połowy stycznia wyzwolono większą część Wielkopolski. Zdobycze powstańców potwierdził rozejm w Trewirze, podpisany przez Niemcy i państwa ententy 16 lutego 1919 roku. W myśl jego ustaleń front wielkopolski został uznany za front walki państw sprzymierzonych. Ostateczne zwycięstwo przypieczętował podpisany 28 czerwca 1919 r. traktat wersalski. Na jego mocy do Polski powróciła prawie cała Wielkopolska. (PAP)
autor: Rafał Pogrzebny
rpo/ agz/
