Muzeum archeologiczne i rezerwat „Krzemionki” w Krzemionkach pod Ostrowcem Świętokrzyskim. Fot. PAP/P. Polak
Rozpoczęły się prace związane z modernizacją podziemnej trasy utworzonej z połączenia pokopalnianych wyrobisk z okresu neolitu w Muzeum Archeologicznym i Rezerwacie „Krzemionki” k. Ostrowca Świętokrzyskiego – trasa została zamknięta dla zwiedzających.
Krzemionki to region prehistorycznych kopalń krzemienia pasiastego oraz związanych z nimi pradziejowych osad. W lipcu Komitet Światowego Dziedzictwa UNESCO na 43. sesji w Baku wpisał na prestiżową Listę światowego dziedzictwa kulturalnego i naturalnego "Krzemionkowski region prehistorycznego górnictwa krzemienia pasiastego", obejmujący neolityczne kopalnie krzemienia pasiastego oraz związaną z nimi osadę. Poza Krzemionkami są to kopalnie "Borownia" i "Korycizna" i neolityczna osada na wzgórzu Gawroniec.
Krzemionkowskie kopalnie są pod opieką Muzeum Archeologicznego i Rezerwatu "Krzemionki", działającego w ramach Muzeum Historyczno-Archeologicznego w Ostrowcu Świętokrzyskim.
UNESCO wpisało Krzemionki Opatowskie na listę światowego dziedzictwa
Jak informuje muzeum w komunikacie na swojej stronie internetowej, w Krzemionkach rozpoczęto prace w ramach projektu "Zwiększenie dostępności do Muzeum Historyczno-Archeologicznego w Ostrowcu Świętokrzyskim poprzez poprawę infrastruktury Muzeum Archeologicznego i Rezerwatu Krzemionki oraz Pałacu Wielopolskich".
Przedsięwzięcie o wartości ok. 11 mln zł jest realizowane przy udziale funduszy Unii Europejskiej, w ramach Program Operacyjnego "Infrastruktura i Środowisko" na lata 2014-2020.
Prace modernizacyjne w Krzemionkach mają zakończyć się w przyszłym roku. W czasie kiedy trasa podziemna nie będzie dostępna dla turystów, będzie można oglądać wystawy znajdujące się w budynku muzeum i korzystać z oferty edukacyjnej placówki.
Inwestycja w Krzemionkach obejmuje m.in. dostosowanie zwiedzania muzeum do potrzeb osób z niepełnosprawnościami, np. przez budowę windy i wydrążenie nowego chodnika przy trasie - co ułatwi oglądanie podziemnej trasy, wymianę oświetlenie trasy, likwidację zbędnych obiektów na terenie pola górniczego, remont znajdującej się tam kładki i dwóch budynków naszybowych.
Wręczono certyfikat wpisu Krzemionek Opatowskich na Listę światowego dziedzictwa UNESCO
Cały projekt dotyczy także remontu zespołu płacowo-parkowego w Częstocicach (dzielnica Ostrowca), gdzie w dawnym pałacu ziemiańskiej rodziny Wielopolskich, mieści się Muzeum Historyczno-Archeologiczne.
Kopalnie krzemienia pasiastego w Krzemionkach odkrył tu w 1922 r. urodzony w Ostrowcu geolog prof. Jan Samsonowicz.
Podostrowieckie prehistoryczne kopalnie krzemienia pasiastego pochodzą z młodszej epoki kamienia i wczesnej epoki brązu (funkcjonowały pomiędzy IV a II tysiącleciem p.n.e). W Krzemionkach zlokalizowano ok. 4 tys. szybów połączonych siecią chodników. Szyby mają do 9 metrów głębokości. W kopalniach ze skał wapiennych wydobywano krzemień, który służył do wytwarzania narzędzi. Wyrabiane potem krzemienne siekiery rozprowadzono w odległości nawet kilkuset kilometrów od kopalń.
W Krzemionkach bardzo dobrze zachowała się zarówno podziemna architektura – wyrobiska oraz chodniki, którymi poruszali się górnicy, jak i krajobraz na powierzchni – w dalszym ciągu można obserwować leje poszybowe, dawne wejścia do kopalń otoczone fałdami gruzu wapiennego. W Krzemionkach można też zobaczyć – w przeciwieństwie do innych tego rodzaju obiektów archeologicznych – różne typy kopalń: od najpłytszych jamowych przez niszowe po głębokie filarowo-komorowe i komorowe.
Archeolog: wpis Krzemionek na listę UNESCO potwierdzeniem rangi zabytku
Na terenie Krzemionek można zwiedzać podziemną trasę utworzoną z połączenia pokopalnianych wyrobisk – liczy 465 m i jest najdłuższą na świecie trasą w tego rodzaju obiektach. Z kolei spacerując po drewnianej kładce na powierzchni, można oglądać pole górnicze. Jest też wioska neolityczna – miejsce prowadzenia warsztatów archeologicznych i lekcji muzealnych.
W 2012 r., dzięki realizacji projektu współfinansowanego ze środków unijnych, otwarto tu nowe obiekty wystawiennicze i związane z obsługą ruchu turystycznego.
Teren Krzemionek uznano za zabytek już w okresie dwudziestolecia międzywojennego. Od 1994 r. stanowi pomnik historii, a od 1995 r. także rezerwat przyrodniczy.
Krzemionki są 16. obiektem z Polski wpisanym na Listę światowego dziedzictwa UNESCO – pierwszym z województwa świętokrzyskiego. (PAP)
Autor: Katarzyna Bańcer
ban/ pat/
