Podsekretarz stanu w Kancelarii Prezydenta RP Wojciech Kolarski przekazuje promesę na ręce bp. Jana Szkodonia. Fot. PAP/J. Bednarczyk
Sarkofagi 19 królów, wieszczów i bohaterów narodowych, pochowanych w Katedrze na Wawelu w ciągu najbliższych trzech lat mają zostać poddane konserwacji. Parafia archikatedralna otrzyma na ten cel ponad 3,1 mln zł z Narodowego Funduszu Rewaloryzacji Zabytków Krakowa.
Blask mają odzyskać sarkofagi m.in. króla Jana II Kazimierza, Zygmunta III Wazy, Augusta II Mocnego, Stanisława Leszczyńskiego, marszałka Józefa Piłsudskiego, Juliusza Słowackiego i Adama Mickiewicza.
Zastępca przewodniczącego Społecznego Komitetu Odnowy Zabytków Krakowa prof. Jan Ostrowski przekazał w piątek proboszczowi parafii archikatedralnej ks. prałatowi Zdzisławowi Sochackiemu promesę czyli dokument potwierdzający trzyletnie finansowanie prac, które mają kosztować w sumie 3,825 mln zł (dotacja stanowi 81,7 proc. kosztów).
Środki na Narodowy Fundusz Rewaloryzacji Zabytków Krakowa są co roku przekazywane przez Kancelarię Prezydenta RP.
"To zadanie, jak żadne inne pokazuje znaczenie środków publicznych przekazywanych na ratowanie krakowskich zabytków. Pokazuje też, że rolą władz RP jest troska o materialne dziedzictwo" – mówił podczas uroczystości podsekretarz stanu w Kancelarii Prezydenta RP Wojciech Kolarski. Przypomniał, że program konserwacji sarkofagów polskich władców, wieszczów i bohaterów narodowych jest jednym z jedenastu, najwyżej ocenionym z tzw. projektów kluczowych, wybranych przez Społeczny Komitet Odnowy Zabytków Krakowa, które mają zapewnione trzyletnie finansowanie.
"Sarkofag marszałka Józefa Piłsudskiego będzie musiał zostać otwarty. Wewnątrz znajduje się srebrna trumna z przeszkleniami z kryształu górskiego z lat 30. XX wieku. Ten sarkofag nie był od tego czasu otwierany, nie wiemy zatem, co znajdziemy w środku i w jakim stanie znajdują się doczesne szczątki marszałka. Konserwacja wyłącznie sarkofagu zewnętrznego będzie się odbywała na miejscu, nie opuści on katedry" - powiedział dyrektor biura SKOZK Maciej Wilamowski.
Proboszcz parafii archikatedralnej ks. prałat Zdzisław Sochacki mówił w piątek, że bardzo się cieszy z realizacji tego projektu, bo interwencji konserwatorów wymagają zarówno sarkofagi, jak i krypty odwiedzane przez tysiące osób, a nie mające odpowiedniej wentylacji. "Zależy nam na tym, żeby bezpowrotnie nie zostało zdegradowane świadectwo dziedzictwa narodowego, jaki jest miejsce pochówku ludzi, którzy wpisują się na trwale w naszą historię" - mówił ks. Sochacki.
W 2017 r. renowacji mają być poddane sarkofagi: króla Stanisława Leszczyńskiego, królowych: Anny Austriaczki i Barbary Zapolyi, królewny Anny Marii Wazy i królewicza Aleksandra Karola Wazy.
We wnętrzach krypt konserwacja obejmie: ściany, posadzki i elementy wystroju. Zmodernizowane zostaną instalacja elektryczna i wentylacja, przybędą multimedialne tablice informacyjne.
Dyrektor biura SKOZK Maciej Wilamowski mówił, że prace obejmować będą nie wszystkie sarkofagi znajdujące się w kryptach, ale te, które konserwacji wymagają. Jak zauważył konserwatorzy będą się mierzyć z trzema rodzajami wyzwań: najpoważniejszym będzie odnowienie sarkofagów z cyny, która jest materiałem bardzo nietrwałym; sarkofagów miedzianych i ich wewnętrznych szkieletów wykonanych z żelaza, które koroduje w kontakcie z miedzią oraz nastręczających stosunkowo najmniej problemów sarkofagów kamiennych.
"Sarkofag marszałka Józefa Piłsudskiego będzie musiał zostać otwarty. Wewnątrz znajduje się srebrna trumna z przeszkleniami z kryształu górskiego z lat 30. XX wieku. Ten sarkofag nie był od tego czasu otwierany, nie wiemy zatem, co znajdziemy w środku i w jakim stanie znajdują się doczesne szczątki marszałka. Konserwacja wyłącznie sarkofagu zewnętrznego będzie się odbywała na miejscu, nie opuści on katedry" - powiedział Wilamowski. "Przyjęty program prac nie przewiduje w żadnym wypadku otwierania trumien kryjących szczątki ani prowadzenia jakichkolwiek badan naukowych" - podkreślił.
Prof. Jan Ostrowski mówił dziennikarzom, że większość sarkofagów królewskich nie była konserwowana od dziesiątek, a czasem setek lat. "Na oko wygląda, że wszystko jest w porządku, bo oglądają je tysiące ludzi i nie widzą istotnych uszczerbków, ale w ciągu ostatnich lat została przeprowadzona konserwacja cynowych sarkofagów Zygmunta Augusta, Anny Jagiellonki i Stefana Batorego i okazało się, że one są w fatalnym stanie. W wyniku nieumiejętnych napraw w wieku XIX one zmieniły swoją formę, konieczna była głęboka ingerencja w ich stan. W tej chwili wyglądają znakomicie" – mówił Ostrowski.
Przed rozpoczęciem projektu kluczowego parafia prowadziła już konserwację sarkofagów (m.in. Zygmunta Starego, Jana III Sobieskiego, Michała Korybuta Wiśniowieckiego, księcia Poniatowskiego i Tadeusza Kościuszki). Przy współudziale środków przyznanych przez SKOZK w 2015 r. odnowiono kryptę oraz sarkofag króla Stefana Batorego, a w 2016 r. sarkofagi króla Zygmunta Augusta i królowej Anny Jagiellonki.(PAP)
wos/ pat/
