Prace archeologiczne na terenie północnej obwodnicy Krakowa. Źródło: Generalna Dyrekcja Dróg Krajowych i Autostrad - Oddział Kraków
Liczne pozostałości po austriackiej Twierdzy Kraków z XIX i początku XX wieku odkryli archeolodzy podczas badań towarzyszących budowie Północnej Obwodnicy Krakowa w ciągu drogi ekspresowej S52. W trakcie prac odnaleziono także przedmioty związane z codziennym życiem żołnierzy.
Jak poinformował w piątek Kacper Michna z krakowskiego oddziału Generalnej Dyrekcji Dróg Krajowych i Autostrad, podczas prac archeologicznych na terenie budowy S52 badacze natrafili na liczne ślady związane z powstającymi w II połowie XIX i na początku XX wieku założeniami inżynierii militarnej. „Znaleziska okazały się istotnym elementem uzupełniającym wiedzę o funkcjonowaniu Twierdzy Kraków pod koniec XIX wieku i w przededniu wydarzeń związanych z toczącą się jesienią 1914 roku bitwą krakowską” - wskazał przedstawiciel GDDKiA.
Znalezione obiekty to pozostałości ziemnych konstrukcji związanych z powstającą wokół miasta siecią jednostek militarnych mających za zadanie uczynienie z Krakowa nowoczesnej twierdzy granicznej.
Pierwszy obiekt to Fort nr 44 „Tonie”, jeden z głównych fortów artyleryjskich w systemie Twierdzy Kraków. Badania archeologiczne pozwoliły odtworzyć dokładny przebieg oraz granice jego wałów ziemnych i fos. Odsłoniły również elementy stanowiące pozostałości infrastruktury towarzyszącej fortyfikacjom, takie jak studzienka odprowadzająca wodę opadową z terenu szańca piechoty i pozostałości ceglanego pieca.
Według przedstawiciela GDDKiA ziemne elementy szańca piechoty zostały dokładnie zinwentaryzowane i udokumentowane. Po zakończeniu budowy drogi planowane jest odtworzenie szańca.
Prof. A. Chwalba: Festung Krakau była trudnym sąsiedztwem
W rejonie Fortu „Tonie” oprócz linii umocnień ziemnych, odkryto również obiekt o wymiarach 25 m na 7,5 m i głębokości 3,7 metra. Obiekt ten był prawdopodobnie schronem lub ziemianką dla żołnierzy piechoty. Badania dendrologiczne wykazały, że schron miał drewnianą podłogę izolowaną papą, w której wykorzystano drewno jodły pospolitej i sosny zwyczajnej. Dodatkowo analiza dendrochronologiczna (metoda datowania znalezisk archeologicznych zawierających drewno) pozwoliła ustalić, że drewno to pochodzi z drzew ściętych na początku XX wieku (po 1902 roku).
Na kolejny obiekt związany z elementami fortyfikacji natrafiono w pobliżu dzisiejszej ul. Dożynkowej. Ekipa archeologiczna odsłoniła pozostałości ziemnej konstrukcji oznaczonej pierwotnie jako bateria polowa FB V2, stanowiącej zabezpieczenie zaplecza pomiędzy fortami 45a „Bibice” i 47a „Węgrzce” oraz przedpola prochowni w Witkowicach. Wśród przedmiotów i elementów konstrukcji odkrytych we wnętrzu przedpola prochowni były pozostałości komina wentylacyjnego.
Trzecim miejscem, w którym natrafiono na pozostałości, było stanowisko Kraków – Prądnik Czerwony po zachodniej stronie drogi krajowej nr 7. W tej lokalizacji natrafiono również na pozostałości szańca ziemnego. Badany obiekt to pozostałości ziemnej fortyfikacji polowej stanowiącej pierwotnie zabezpieczenie zaplecza grupy fortów w Węgrzcach. Obiekt ten powstał ok. 1887 jako niewielka, międzypolowa fortyfikacja ziemna, służąca do walki bliskiej.
Austriacka Twierdza Kraków powstała po 1848 r., rozbudowywana była w kilku etapach do roku 1914. Spośród ponad 50 poaustriackich fortów w Krakowie zachowały się w całości lub z niewielkimi zmianami 44 obiekty.
Na kolejnym wzgórzu, położonym po wschodniej stronie ul. Warszawskiej, odsłonięto pozostałości schronu przeznaczonego dla żołnierzy piechoty. Obiekt miał konstrukcję i wymiary podobne do schronu odkrytego w Toniach. Archeolodzy odsłonili we wnętrzu schronu pozostałości konstrukcji drewnianych podłogi i konstrukcji podpierającej dach. Odkryto również piec z cegieł, na których zachowały się sygnatury kilku krakowskich cegielni.
Podczas badań odkryto przedmioty związane z codziennym życiem żołnierzy. Do takich należą np. blaszany, emaliowany kubek zaopatrzony na dnie w sygnaturę przedstawiającą dwugłowego orła cesarskiego z napisem Austria i inicjałami H&C 1/2.
Austriacka Twierdza Kraków powstała po 1848 r., rozbudowywana była w kilku etapach do roku 1914. Spośród ponad 50 poaustriackich fortów w Krakowie zachowały się w całości lub z niewielkimi zmianami 44 obiekty.
Budowany odcinek Północnej Obwodnicy Krakowa ma 12,3 km, a zaawansowanie prac osiągnęło już ponad 91 proc. Całość inwestycji zostanie oddana do ruchu jeszcze w tym roku. Droga przebiega przez teren Krakowa oraz sąsiednich gmin Wielka Wieś i Zielonki.(PAP)
rgr/ dki/
