Badania metodą spektroskopii fluorescencji rentgenowskiej obrazu "Pochodnie Nerona". Fot. PAP/M. Walczak
W Galerii Sztuki Polskiej XIX wieku w krakowskich Sukiennicach rozpoczęły się w piątek badania obrazu Henryka Siemiradzkiego "Pochodnie Nerona" metodą fluorescencyjnej spektroskopii rentgenowskiej. Wcześniej przeanalizowano już 19 innych olejnych prac artysty.
W ramach badań wykonane zostaną fotografie całego obrazu w promieniowaniu analitycznym (rentgen, podczerwień, ultrafiolet), przeprowadzone analizy składu pierwiastkowego warstwy malarskiej nieinwazyjną metodą XRF oraz pobrane mikropróbki do badań innymi metodami, co pozwoli na określenie rodzaju pigmentów i innych materiałów użytych przez artystę w malowidle. Część badań będą mogli obserwować turyści zwiedzający muzeum.
Badania wykonywane są w ramach trwającego od ubiegłego roku projektu "Analiza warsztatu Henryka Siemiradzkiego na podstawie dzieł znajdujących się w zbiorach MNK i innych kolekcji". Specjalistyczny sprzęt został przewieziony do Sukiennic z LANBOZ-u (muzealnego Laboratorium Analiz i Nieniszczących Badań Obiektów Zabytkowych).
Projekt badawczy poprzedza wielką, monograficzną, międzynarodową wystawę prac Henryka Siemiradzkiego (1843–1902), która jest organizowana przez Państwową Galerię Trietiakowską w Moskwie, Muzeum Narodowe w Krakowie i Muzeum Narodowe w Warszawie.
"Celem projektu jest rozpoznanie warsztatu malarskiego artysty, materiałów, jakich używał, palety, budowy technologicznej i technicznej oraz historii wytypowanych obrazów" – powiedziała PAP koordynator projektu Dominika Sarkowicz.
"Od wielu lat prace badawcze i analityczne były prowadzone w naszym muzeum, ale nigdy tak kompleksowo, jak to się dzieje teraz. Od kilku lat, odkąd mamy specjalistyczne laboratorium, ta działalność zaczęła się robić jeszcze bardziej interdyscyplinarna - zaczęliśmy opracowywać kompleksowo warsztaty poszczególnych artystów" – powiedział dziennikarzom wicedyrektor ds. konserwacji i przechowywania zbiorów Muzeum Narodowego w Krakowie Janusz Czop.
Zapowiedział, że projekt potrwa prawdopodobnie do 2015 roku, ale jest to uzależnione od tego, do ilu dzieł artysty konserwatorzy będą mieli dostęp. "Obecnie koncentrujemy się na naszej kolekcji, dzięki uprzejmości Muzeum Narodowego w Warszawie otrzymaliśmy kilka obiektów do badań i mamy świetne wyniki; natomiast planujemy tę współpracę rozszerzać. Jeżeli się uda, rozszerzymy ten projekt na obiekty z Rosji i Ukrainy. Chcemy, żeby wyniki naszych badań były ważnym wkładem w planowaną monograficzną wystawę artysty" – zapowiedział Janusz Czop. Poinformował, że w podobny sposób będą badani kolejni artuści.
"Celem projektu jest rozpoznanie warsztatu malarskiego artysty, materiałów, jakich używał, palety, budowy technologicznej i technicznej oraz historii wytypowanych obrazów" – powiedziała PAP koordynator projektu Dominika Sarkowicz.
Jednym z wcześniej przebadanych dzieł Siemiradzkiego jest "Autoportret". Jak wykazały badania, autoportret został namalowany na luźnym, nie naciągniętym na krosno kawałku lnianego płótna. Zdjęcia rentgenowskie ujawniły istniejące pod spodem kompozycje: architektoniczną oraz głowę kobiety.
"Badania pokazały też proces twórczy artysty. Okazuje się, że kolejne kompozycje były malowane na luźnym kawałku płótna zagruntowanego, wyciętego z większego kawałka, które nie było napięte na krosno. Wyznaczył linią kontur kompozycji, którą przewidywał, następnie namalował swój wizerunek i dopiero wtedy ten obraz został napięty na krosno. Na marginesach zawiniętych na krosnach widać warstwy malarskie ze wszystkich stron. Pozwoliło to na pobranie próbek do badania pigmentów, jakich używał artysta" – powiedziała Dominika Sarkowicz.
Prace są realizowane w ramach działalności statutowej Muzeum Narodowego w Krakowie, którego częścią jest Galeria Sztuki Polskiej XIX wieku w Sukiennicach.
Henryk Siemiradzki (1843-1902) - był przedstawicielem akademizmu w polskim malarstwie i członkiem wielu akademii europejskich. Malował głównie akademickie obrazy o tematyce mitologicznej, antycznej i z życia pierwszych chrześcijan, a także religijne, historyczne oraz pejzaże. Jego obraz "Pochodnie Nerona" wystawiany w wielu miastach Europy, został m.in. nagrodzony złotym medalem na Wystawie Powszechnej w Paryżu w 1878 roku, przynosząc artyście sławę. W 1879 roku Siemiradzki ofiarował "Pochodnie Nerona" polskiemu narodowi i zapoczątkował w ten sposób zbiory Muzeum Narodowego w Krakowie – najstarszego z polskich muzeów narodowych.(PAP)
hp/ ls/
