W piwnicach plebanii parafii św. Krzyża w Krakowie powstaje unikatowe, przykościelne muzeum. Znajdą się w nim cenne eksponaty, przybliżające historię XIV-wiecznego, gotyckiego budynku plebanii.
Na pomysł utworzenia niewielkiego muzeum wpadły władze parafii św. Krzyża.
„Plebania mieści się w najstarszym, zachowanym mieszkalnym budynku w Krakowie i chcemy mówić o tym miejscu – przecież w nim od wieków mieszkali ludzie. Mamy zachowane cenne pamiątki, np. po zakonie duchaków, które chcielibyśmy pokazać” – powiedział we wtorek PAP proboszcz parafii św. Krzyża Paweł Kubani.
Jak wyjaśnił, przed wiekami budynek był siedzibą wartowników, którzy czuwali przy sąsiednich murach miejskich. Później zamieszkiwały go ss. benedyktynki z podkrakowskich Staniątek. Następnie stał się siedzibą zakonu duchaków – po jego kasacie obiekt przemianowano na plebanię.
„Budynek plebanii ma najbardziej archaiczny wygląd w Krakowie. To właściwie jedyny budynek w mieście, który zachował taki wygląd, jaki mógł mieć w XIV w.” – powiedział PAP Maciej Wilamowski, dyrektor biura Społecznego Komitetu Odnowy Zabytków Krakowa (SKOZK), który współfinansuje budowę muzeum.
Jak dodał, powstające w piwnicach plebani przy ul. św. Krzyża 23 muzeum byłoby pierwszą (nie biorąc pod uwagę Wawelu) taką jednostką działającą przy kościele parafialnym w Krakowie. Dyrektor zauważył też, że takie małe muzea przykościelne działają już w wielu krajach o „prastarej kulturze”, np. we Włoszech lub Hiszpanii.
„Możliwe, że za przykładem parafii św. Krzyża pójdą inni i w następnej dekadzie rozwinie się sieć takich małych skarbców przykościelnych. A Kraków ma się czym pochwalić – nie przeszedł grabieży wojennych, rekwizycji. Instytucje kościelne mogą pokazywać zbiory, których wcześniej nie pokazywano” – powiedział Wilamowski.
Proboszcz parafii nie chce na razie mówić o szczegółach działalności muzeum. „To wszystko dopiero się krystalizuje. Być może zamiast muzeum będziemy używać określenia galeria. Nie chcemy też mówić o konkretnej dacie otwarcia muzeum. Wiele zależy od funduszy – parafia św. Krzyża jest bardzo mała, liczy zaledwie 154 osoby” – wyjaśnił ks. Kubani.
Muzeum powstaje w podziemiach plebanii. Fundamenty piwnicy pochodzą z co najmniej XIV w., sklepienia były przebudowywane w późniejszych stuleciach.
Placówka zajęłoby ok. 90 m kw, czyli dwie trzecie piwnicy, dwa pomieszczenia. W ubiegłym roku wykonano prace zabezpieczające. W tym roku nastąpi odgrzybienie wnętrz. Priorytetem – jak poinformował wykonawca prac Piotr Białko – jest przebudowa wejściowej klatki schodowej. Ze względów estetycznych schowane zostaną też rury instalacyjne, które są widoczne u sklepień.
Parafialna plebania znajduje się tuż obok kościoła św. Krzyża, niedaleko Rynku Głównego.
Beata Kołodziej (PAP)
bko/ jbr/
