Retrospektywa malarza Jana Dobkowskiego w DESA Unicum – od 2 sierpnia

„+Podróż do uniwersum+ prezentuje niezwykle popularną i cenioną twórczość obchodzącego w tym roku 80. urodziny Jana Dobkowskiego. Jej fenomen wciąż inspiruje oraz stanowi doskonałe źródło wiedzy o przenoszeniu na rodzimy grunt światowych trendów sztuki” - powiedziała PAP Anna Szary, koordynatorka wystawy.

Artysta, związany z polskim pop-artem, zasłynął cyklem czerwono-zielonym; obrazy z tej serii będą wystawione na ekspozycji w siedzibie DESA Unicum. Obraz „Podwójna dziewczyna” w 1968 roku, inicjujący ten cykl, zakupiło nowojorskie Muzeum Guggenheima, co – według krytyków sztuki - ugruntowało międzynarodową sławę polskiego awangardzisty.

Retrospektywa obejmuje m.in. obrazy z innych ważnych cykli malarskich Dobkowskiego: „Poza nieskończoność”, „Pamukale”, „Himalaje”, „Australijski sen”, „Ocean”. „Jan Dobkowski, jeden z najbardziej oryginalnych osobowości w polskiej sztuce współczesnej, jest uważnym obserwatorem i entuzjastą życia. Bez jego odważnych zestawień barwnych, powielania form i wątków erotycznych nie byłoby z pewnością polskiej odmiany pop-artu” – wyjaśniła Anna Szary. Jej zdaniem, cała twórczość tego artysty „stanowi fenomen, który wymyka się jednoznacznym klasyfikacjom czy porównaniom, co zdecydowanie udowadnia przygotowana ekspozycja”.

Twórczość Dobkowskiego jest – zdaniem krytyków - fascynującym śladem wizualnej kultury hipisów. Jeszcze w trakcie studiów młody i zbuntowany artysta rzucił wyzwanie wszystkim znanym nurtom malarskim.

Na wystawie znalazło się blisko trzydzieści obrazów z najważniejszych serii malarskich artysty. Są to zarówno wczesne prace, m.in. pochodzące z początku lat 60. jak np. płótno „Modelka podwojona”; jak i dzieła z najnowszego cyklu pt. „Algorytm koloru i przestrzeni”.

Wystawione są także charakterystyczne dla Dobkowskiego czerwono-zielone płótna o jednolitym formacie 200 na 150 cm. Prezentowane na nich sylwetki kobiecych i męskich ciał – splecione i przenikające się w fantazyjnych układach – stały się znakiem rozpoznawczym twórczości artysty. Intensywna zieleń prac symbolizuje bujną naturę, żywiołową witalność i obfitość życia. Inspiracje biologią ujawniały się w pracach artysty już wcześniej, czego przykładem jest prezentowany na wystawie obraz „Taśma” z 1968 roku.

Twórczość Dobkowskiego od dawna cieszy się uznaniem krytyków i zainteresowaniem miłośników sztuki i kolekcjonerów.

„To malarstwo, pomimo swojej różnorodności i zmienności, od wielu dziesięcioleci rozwija w istocie ten sam temat: równowagi natury zespolonej z myślą i intuicją ludzką. (…) Myślą, którą symbolizuje zespalający tę sztukę motyw linii. Poszukiwanie równowagi i harmonii człowieka z przyrodą to wyjątkowo aktualny dziś temat” – oceniła Iza Rusiniak, reprezentująca DESA Unicum.

Ewolucję twórczości Dobkowskiego ukazują prace z drugiej połowy lat 70. Postacie ludzkie i erotyczne sytuacje zostają w nich zastąpione siecią misternie splątanych, cienkich linii wypełniających płaszczyznę obrazu. Z tego właśnie okresu pochodzą pokazywane na wystawie kompozycje „Pod wiatr”, a także obrazy z cyklu „Treny” i „Pejzaż przestrzeni”.

Osobną część twórczości Dobkowskiego stanowią prace zainspirowane jego licznymi podróżami - począwszy od stypendialnego wyjazdu do Stanów Zjednoczonych w 1972 roku, poprzez pobyty w Australii i Indiach. Dobkowskiego fascynowały obce kultury, przyroda i obrzędowość. Pasję do sztuki zaszczepił w Dobkowskim jego licealny wychowawca Włodzimierz Tiunin.

W latach 1962-68 artysta studiował w Akademii Sztuk Pięknych w Warszawie pod kierownictwem Juliusza Studnickiego, a następnie trafił do pracowni Jana Cybisa.

„Wspólny język malarski” odnalazł z Jerzym Ryszardem „Jurrym” Zielińskim. W 1967 roku młodzi artyści założyli formację „Neo-Neo-Neo”, o której zrobiło się głośno za sprawą wystawy w warszawskim Klubie Medyka.

Jan Dobkowski jest laureatem m.in. Nagrody Krytyki im. Cypriana Kamila Norwida i Nagrody im. Jana Cybisa za całokształt twórczości. W 2012 roku artysta został odznaczony Srebrnym Medalem „Zasłużony Kulturze Gloria Artis”.

Wystawa dostępna jest w salonie DESA Unicum w Warszawie przy ul. Pięknej 1A w dniach 2 do 24 sierpnia od poniedziałku do piątku w godzinach 11-19, w soboty 11-16. Wstęp jest bezpłatny. (PAP)

Anna Bernat

abe/ pat/