W połowie 2024 r. ma się zakończyć rewaloryzacja trzech budynków zespołu z poszpitalnego Bożego Ciała w Gdańsku, pochodzących z poł. XIX w. W obiektach znajdą się m.in. księgarnia, pracownia pszczelarza oraz miejsca noclegowe. Koszt prac to prawie 32 mln zł.
We wtorek Hevelianum, jednostka budżetowa miasta Gdańska, podpisała umowę na realizację inwestycji z gdańską firmą Poleko Budownictwo.
"Przywrócenie blasku temu miejscu zachęci do nowego sposobu spędzania wolnego czasu w samym sercu miasta, wśród zieleni. Będziemy mogli cieszyć się z kolejnego uratowanego obiektu, kolejnego zabytku, któremu nadajemy nową funkcję publiczną, służącą nam wszystkim" - powiedziała na konferencji prasowej prezydent Gdańska Aleksandra Dulkiewicz.
W grudniu ub. roku władze Gdańska podpisały umowę ws. 25 mln zł pożyczki na rewaloryzację trzech budynków zespołu z poszpitalnego Bożego Ciała z Pomorskim Funduszem Rozwoju (spółka ze 100-procentowym kapitałem samorządu województwa pomorskiego - PAP). Pozostałą kwotę miasto wyłoży z własnego budżetu.
Odrestaurowane zostaną trzy budynki. W dawnym Domu Inspektora znajdą się m.in. księgarnia, kawiarnia, sklepiki i punkt informacji o ofercie Hevelianum. Będzie tu także przestrzeń do organizacji spotkań i wystaw czasowych. W drugim budynku znajdą się miejsca noclegowe, a w trzecim powstanie pracownia pszczelarza, gdzie m.in. będzie można zajrzeć do wnętrza prawdziwego ula.
W budynkach zastosowane będą proekologiczne rozwiązania tj. zasilanie dolnym źródłem ciepła, a na jednym z nich zainstalowana zostanie fotowoltaika.
Kompleks szpitala Bożego Ciała powstał u podnóża Góry Gradowej w XIV w. (przed 1380 r.), pierwotnie jako zakład dla trędowatych. W pierwszej połowie następnego stulecia zaczął pełnić funkcję przytułku dla osób starszych, chorych i samotnych (w 1443 r. pojawiła się możliwość wykupienia dożywotnio miejsca w szpitalu).
Szpital Bożego Ciała dwukrotnie był palony podczas działań wojennych - w 1520 r. podczas wojny z zakonem krzyżackim oraz po odbudowie w 1577 r. - podczas wojny miasta z królem Stefanem Batorym. Na początku XVII w. był to już kompleks kilku wolnostojących budynków, położonych na północ od kościoła Bożego Ciała (pierwotnie szpital przylegał do świątyni).
W XVIII i XIX w. kompleks rozbudowano w kierunku północnym. W jego skład wchodziły także powstałe w latach 1894-96 r., duże, ceglane budynki, dziś przypisane do ul. 3 Maja 24-25, stojące w bezpośrednim sąsiedztwie wiaduktu Błędnik. Ostatnią inwestycją przed końcem II wojny światowej była budowa pojedynczego domu mieszkalnego w latach 1926-27, który nie przetrwał do naszych czasów.
Z zachowanych do dziś budynków o konstrukcji szachulcowej w sąsiedztwie kościoła Bożego Ciała, poza najstarszym (z 1786 r.), wszystkie pochodzą z lat 1860-61 oraz 1865-66.
Szpital pełnił funkcję przytułku i domu opieki do końca II wojny światowej. O ile na początku XX w. liczba pensjonariuszy wynosiła nieco ponad 200, to w okresie międzywojennym wzrosła do ok. 400. W trakcie działań wojennych kompleks został tylko częściowo zniszczony, zdemolowane zostały przede wszystkim jego wnętrza. Po 1945 r. urządzono w obiektach mieszkania komunalne. Część budynków dawnego szpitala stojących w ciągu ul. 3 Maja zostało rozebranych dopiero w 1962 r. związku z poszerzeniem jezdni.
Renowacją budynków z zespołu poszpitalnego Bożego Ciała przy ul. 3 Maja będzie kierować Hevelianum. Instytucja ta gospodaruje grupą historycznych obiektów obronnych, powstałych głównie w XIX w., położonych w ścisłym centrum Gdańska na tyłach głównego dworca kolejowego i autobusowego na Górze Gradowej. To właśnie u podnóża tego wzniesienia stoją budynki poszpitalne Bożego Ciała.(PAP)
autor: Robert Pietrzak
rop/ aszw
