Uroczystości w Kalwarii Wileńskiej - okres międzywojenny. Źródło: NAC
W nazywanej córką Kalwarii Zebrzydowskiej Kalwarii Wileńskiej, znajdującej się w południowo-zachodniej części litewskiej stolicy w Parku Regionalnym w Werkach, rozpoczęły się w czwartek główne uroczystości jubileuszowe 350-lecia powstania tu drogi krzyżowej.
"W ciągu trzech wieków Kalwaria Wileńska przeżywała swoje wzloty i upadki, a nawet skazanie na zagładę, ale zawsze powstawała, ponieważ są ludzie, którzy tu przychodzą, by swoje trudy i cierpienia życiowe przeżyć razem z Jezusem cierpiącym" – powiedział PAP proboszcz parafii Kalwarii Wileńskiej ksiądz Rusłan Wilkiel.
Inicjatorem założenia Kalwarii był biskup wileński Jerzy Białłozor, który na ten cel przeznaczył część dóbr biskupich znajdujących się wówczas na obrzeżach miasta i było to wotum wdzięczności za ocalenie Wilna od Moskali okupujących je w latach 1655-1660.
Kalwaria Wileńska została poświęcona 9 czerwca 1669 roku w czasie uroczystości Zesłania Ducha Świętego. Od tego czasu w tę uroczystość obchodzony jest tu odpust. W tym roku, tak jak przed 350 laty, Zesłanie Ducha Świętego przypada 9 czerwca.
Do zespołu kalwaryjskiego, wkomponowanego w zróżnicowany, piękny pagórkowaty krajobraz, prowadzi ulica o symbolicznej nazwie - Kalwaryjska - a znajduje się on w dzielnicy Jerozolimka. Siedmiokilometrowa droga krzyżowa składa się z 35 stacji. Do zespołu należy barokowy kościół pod wezwaniem Znalezienia Krzyża Świętego, zwany też Kalwaryjskim. W ołtarzu umieszczone są relikwie Krzyża Świętego.
Litewska historyk sztuki Ruta Vitkauskiene mówi, że "Kalwaria Wileńska niczym nie ustępuje tym, które powstawały w tamtym czasie w Polsce czy we Włoszech". Autor kilku przewodników po Kalwarii Wileńskiej, prof. Alfonsas Motuzas określa ją jako "młodszą córkę Kalwarii Zebrzydowskiej", przypominającą ją położeniem terenowym i kapliczkami w stylu barokowym.
"Nasza Kalwaria też ma elementy szczególne – mówi proboszcz Wilkiel. - Na jej drodze znajduje się m.in. grób żołnierzy AK, przy którym zatrzymujemy się na Anioł Pański. Rośnie sosna, która ma formę krzyża, a na niej została umieszczona Męka Pańska. Mijając sosnę, pielgrzymi całują drzewo".
Rozkwit ruchu pątniczego do Kalwarii Wileńskiej nastąpił w okresie dwudziestolecia międzywojennego. W 1941 roku władze komunistyczne zabroniły odprawiania drogi krzyżowej i znacjonalizowały dom parafialny, dawny budynek klasztoru dominikańskiego, zaś w 1963 roku wysadzono w powietrze prawie wszystkie kaplice. Tylko cztery - znajdujące się najbliżej kościoła – ocalały.
Dzięki staraniom wiernych, którzy uparcie zaznaczali i porządkowali miejsca kaplic oraz nie przerywali, wbrew zakazom, tradycji pielgrzymowania do nich, udało się to miejsce ocalić. Po odzyskaniu przez Litwę niepodległości, władze miasta zezwoliły na odbudowę Kalwarii. W 2002 roku z prywatnych środków ukończono odbudowę drogi krzyżowej i kardynał Audrys Juozas Baczkis w dniu Zesłania Ducha Świętego poświęcił nowe kaplice.
Zgodnie z tradycją pielgrzymowanie do Kalwarii Wileńskiej rozpoczyna się 3 maja, w święto Znalezienia Krzyża, a kończy się 14 września – w święto Podwyższenia Krzyża. Tysiące wiernych przybywają tu w okresie święta Zesłania Ducha Świętego. Pojedyncze osoby, nieduże grupy przez okrągły rok przemierzają ścieżki drogi krzyżowej. Kalwarię Wileńską odwiedzają pielgrzymi z całej Litwy, a także Polski, Białorusi czy Łotwy.
Jubileuszowe obchody 350-lecia powstania Kalwarii Wileńskiej rozpoczęto 1 grudnia 2018 roku. "Nasze święto zainaugurowaliśmy drogą krzyżową, w czasie której nieśliśmy specjalnie przygotowane wotum wdzięczności" - powiedział ksiądz Wilkiel. Wotum poświęcił metropolita wileński arcybiskup Gintaras Gruszas i zostało ono zawieszone w głównym ołtarzu obok znajdujących się tam innych ponad 150 wotów.
W ramach obchodów każdego miesiąca odbywają się konferencje na temat historii kościoła, drogi krzyżowej, osób związanych z tym miejscem. W okresie letnim przewidziane są koncerty plenerowe przy najbardziej okazałej dwupiętrowej kapicy "U Pilata".
"Obchody przygotowaliśmy z myślą o upowszechnianiu wiedzy o Kalwarii Wileńskiej, a także o przypomnieniu dla współczesnego świata, nastawionego na przyjemności, znaczenia męki, cierpienia, ofiary" - powiedział ksiądz proboszcz. Wskazał, że "w centrum obchodów są parafianie". "Chcemy, by jak najwięcej wiedzieli o Kalwarii Wileńskiej, by byli dumni z posiadania takiego bogactwa i czuli się prawdziwymi gospodarzami tego zespołu" - dodał ksiądz Wilkiel.
W czasie trzydniowych uroczystości odbędzie się 12-godzinną adoracją Przenajświętszego Sakramentu, przewidziano nabożeństwa drogi krzyżowej dla osób konsekrowanych i świeckich, młodzieży. W niedzielę, w dniu Zesłania Ducha Świętego, odbędzie się uroczysta msza święta polowa, koncert i wspólna agapa.
Z Wilna Aleksandra Akińczo (PAP)
aki/ ulb/ ap/
