Należący do samorządu Rudy Śląskiej budynek w unikalnej kolonii robotniczej Ficinus z 1867 r. zostanie przy wsparciu UE wyremontowany i zaadaptowany do nowych funkcji. W efekcie cała kolonia spełni wymogi Szlaku Zabytków Techniki Woj. Śląskiego, na którym się znajduje.
W czwartek przedstawiciele władz miasta i regionu podpisali umowę o dofinansowaniu przewidującego to projektu środkami Regionalnego Programu Operacyjnego Woj. Śląskiego na lata 2014-2020 (RPO).
Kolonia Ficinus to historyczne osiedle robotnicze znajdujące się przy ul. Kubiny w dzielnicy Rudy Śląskiej - Wirku. Powstało dla pracowników kopalni Gottessegen (obecnie Pokój). Kolonia składa się z szesnastu domów i jest jednym z najstarszych zachowanych zespołów budownictwa patronackiego na Górnym Śląsku. Wszystkie budynki, co nietypowe w regionie, zbudowano z piaskowca, a otwory okienne i drzwiowe ozdobiono ceglanym obramieniem.
Utworzony ponad 10 lat temu przez samorząd regionu Szlak Zabytków Techniki skupia obecnie 42 najciekawsze obiekty dziedzictwa przemysłowego w woj. śląskim. Kolonia Ficinus jest jedynym zabytkiem z Rudy Śląskiej położonym na Szlaku. W ub. roku trafiła na krótką listę obiektów, których obecność na Szlaku jego zarządca, czyli samorząd województwa, uznał za zagrożoną.
Powodem stała się niewystarczająca otwartość na turystów, m.in. brak miejsca z informacją turystyczną i szerszą ofertą na miejscu. Miasto dostarczyło jednak program naprawczy, a także przygotowało unijny projekt modernizacji i renowacji posiadanego przezeń budynku pod numerem 24.
Budynek wymaga dziś gruntownej renowacji. Prace budowlane mają polegać na odtworzeniu pierwotnych elewacji zewnętrznych i charakterystycznych detali wnętrza. Na parterze powstać ma sala animacyjna z punktem informacji turystycznej, a na piętrze – stała ekspozycja muzealna, mieszkanie robotnicze kolonii. Zaplanowano też budynek (w drugiej linii zabudowy) pod kątem filii biblioteki miejskiej.
Na początku marca br. zarząd woj. śląskiego zdecydował o dofinansowaniu 38 projektów na 67 zgłoszonych w konkursie Regionalnego Programu Operacyjnego Woj. Śląskiego na lata 2014-2020 dot. dziedzictwa kulturowego. Wśród dofinansowanych projektów znalazły się trzy Rudy Śląskiej - najwięcej spośród wniosków złożonych przez samorządy lokalne.
Do projektu dotyczącego Ficinusa, oszacowanego łącznie na 2,8 mln zł, miasto pozyskało 1,5 mln dotacji z RPO. W czwartek poinformowano o podpisaniu w tej sprawie stosownej umowy. Władze miasta zapowiadają teraz przetarg na prace budowlane; zamierzają dać przyszłemu wykonawcy na roboty dwanaście miesięcy od daty przekazania placu budowy.
Inne środki tego samego unijnego konkursu trafią w Rudzie Śląskiej na projekt Stacja Biblioteka - modernizacja zabytkowego budynku dworca kolejowego za 8,5 mln zł (w tym 6,5 mln zł z RPO i ponad 760 tys. zł z budżetu państwa) oraz na modernizację i renowację zabytkowego budynku Muzeum Miejskiego im. Maksymiliana Chroboka za 4,8 mln zł (w tym ponad 3,9 mln zł z RPO).
Konkurs na projekty renowacji obiektów dziedzictwa kulturowego był jedynym rozdysponowującym fundusze dostępne na ten cel w śląskim RPO. Ogółem 38 wybranych projektów – o łącznej wartości 267,4 mln zł - otrzymało z RPO 190,4 mln zł dotacji (siedem z wybranych do dofinansowania przedsięwzięć zasilają też środki budżetu państwa – dodatkowymi 5,4 mln zł).
Rudzka kolonia Ficinus nosi imię urzędnika górniczego, który był odpowiedzialny za jej budowę. Budynki kolonii nie przypominają typowych ceglanych śląskich familoków. Jej niezwykłość polega na użyciu jako budulca naturalnego piaskowca, pozyskiwanego z okolicznych kamieniołomów.
W każdym budynku znajdowały się cztery mieszkania z przedsionkiem, kuchnią i małym pokojem. Ficinus miał charakter kolonii wiejsko-przemysłowej. Mieszkali w niej górnicy-rolnicy, którzy fedrowali węgiel, a w wolnym czasie uprawiali pola położone za budynkami. Na zachodnim krańcu osiedla zachował się też tzw. dom uchodźców, zbudowany na początku lat 20. ub. wieku dla emigrujących z niemieckiej części regionu powstańców śląskich.
Już w najbliższą sobotę Ficinus będzie jednym z ponad 40 miejsc w całym woj. śląskim, w którym będą odbywały się wydarzenia tegorocznego święta Szlaku Zabytków Techniki – Industriady. Ich głównym motywem ma być silna pozycja kobiety w rodzinie górniczej i jej główna rola w budowaniu społeczeństwa kolonii robotniczej.
Rudzką edycję Industriady zainauguruje w sobotnie południe przemarsz orkiestry dętej kopalni Pokój – z mażoretkami i zespołem ludowym. Potem planowane są m.in. spektakle: historyczny i humorystyczny, konkursy kulinarne, warsztaty dawnych czynności gospodarskich, wycieczki, występy: chóru i miejscowych talentów, a także panel i film poświęcone przemysłowemu rodowi Schaffgotschów.
Kulminacją rudzkiej Industriady w Ficinusie ma być przygotowany specjalnie spektakl Femina Silesia - widowisko multidyscyplinarne, poświęcone historii czterech kobiet związanych z regionem, opowiedziane za pomocą poezji, muzyki i obrazów współczesnego Górnego Śląska z lotu ptaka.(PAP)
autor: Mateusz Babak
mtb/ je/
