Pasaż Kubiny w Rudzie Śląskiej. Źródło: Wikimedia Commons
Modernizację i renowację miejskiego budynku w kolonii robotniczej Ficinus z 1867 r. planuje – przy wsparciu środków UE – samorząd Rudy Śląskiej. Dzięki nowym funkcjom tego obiektu cała kolonia spełni wymogi Szlaku Zabytków Techniki Woj. Śląskiego, na którym się znajduje.
Kolonia Ficinus to historyczne osiedle robotnicze znajdujące się przy ul. Kubiny w dzielnicy Rudy Śląskiej - Wirku. Osiedle powstało dla pracowników kopalni Gottessegen (obecnie Pokój). Kolonia składa się z szesnastu domów i jest jednym z najstarszych zachowanych zespołów budownictwa patronackiego na Górnym Śląsku. Wszystkie budynki zbudowano z piaskowca, a otwory okienne i drzwiowe ozdobiono ceglanym obramieniem.
Utworzony ponad 10 lat temu przez samorząd regionu Szlak Zabytków Techniki skupia obecnie 42 najciekawsze obiekty dziedzictwa przemysłowego w woj. śląskim. Kolonia Ficinus jest jedynym zabytkiem z Rudy Śląskiej położonym na Szlaku. W ub. roku trafiła na krótką listę obiektów, których obecność na Szlaku jego zarządca uznał za zagrożoną.
Powodem stała się niewystarczająca otwartość na turystów, m.in. brak miejsca z informacją turystyczną i szerszą ofertą na miejscu. Miasto dostarczyło jednak w ub. roku program naprawczy, a także przygotowało unijny projekt modernizacji i renowacji posiadanego przez nie budynku pod numerem 24.
Miejski budynek wymaga dziś gruntownej renowacji. Prace budowlane mają polegać na odtworzeniu pierwotnych elewacji zewnętrznych i charakterystycznych detali wnętrza. Na parterze powstać ma sala animacyjna z punktem informacji turystycznej, a na piętrze – stała ekspozycja muzealna, mieszkanie robotnicze kolonii.
Zaplanowano również budynek w drugiej linii zabudowy z przeznaczeniem na bibliotekę. „Obiekt zostanie poddany odbudowie z wykorzystaniem historycznych materiałów. Odtworzona zostanie m.in. charakterystyczna okładzina z piaskowca” - wyjaśniła, cytowana w informacji miasta nt. pozyskania unijnego dofinansowania, Marta Lip–Kornatka z Biura Miejskiego Konserwatora Zabytków.
W ub. tygodniu zarząd woj. śląskiego zdecydował o dofinansowaniu 38 projektów na 67 zgłoszonych w konkursie Regionalnego Programu Operacyjnego Woj. Śląskiego na lata 2014-2020 dot. dziedzictwa kulturowego. Wśród dofinansowanych projektów znalazły się trzy Rudy Śląskiej - najwięcej spośród wniosków złożonych przez samorządy lokalne.
Do projektu dotyczącego Ficinusa, oszacowanego łącznie na 2,8 mln zł, miasto pozyskało 1,5 mln dotacji z RPO. Dzięki jej zapewnieniu samorządowcy zaczną teraz organizować przetarg na prace budowlane. Wstępnie sygnalizują, że będą chcieli dać przyszłemu wykonawcy na roboty dwanaście miesięcy od daty przekazania placu budowy.
Inne środki tego samego unijnego konkursu trafią w Rudzie Śląskiej na projekt Stacja Biblioteka - modernizacja zabytkowego budynku dworca kolejowego za 8,5 mln zł (w tym 6,5 mln zł z RPO i ponad 760 tys. zł z budżetu państwa) oraz na modernizację i renowację zabytkowego budynku Muzeum Miejskiego im. Maksymiliana Chroboka za 4,8 mln zł (w tym ponad 3,9 mln zł z RPO).
Konkurs na projekty renowacji obiektów dziedzictwa kulturowego był jedynym rozdysponowującym fundusze dostępne na ten cel w śląskim RPO. Ogółem 38 wybranych projektów – o łącznej wartości 267,4 mln zł - otrzymało z RPO 190,4 mln zł dotacji (siedem z wybranych do dofinansowania przedsięwzięć zasilają też środki budżetu państwa – dodatkowymi 5,4 mln zł).
Środki tego konkursu zasilą m.in. dziewięć obiektów Szlaku Zabytków Techniki, które czekają teraz na inwestycje warte łącznie prawie 82 mln zł (w tym 56,5 mln zł z RPO). Wsparcie trafi m.in. na prace dot. Głębokiej Sztolni Fryderyk w Tarnowskich Górach, cechowni byłej kopalni „Saturn” w Czeladzi, jeden z obiektów tyskiego Browaru Obywatelskiego i Elektrociepłowni Szombierki w Bytomiu.
Rudzka kolonia Ficinus nosi imię urzędnika górniczego, który był odpowiedzialny za jej budowę. Budynki kolonii nie przypominają typowych ceglanych śląskich familoków. Jej niezwykłość polega na użyciu jako budulca naturalnego piaskowca, pozyskiwanego z okolicznych kamieniołomów.
W każdym budynku znajdowały się cztery mieszkania z przedsionkiem, kuchnią i małym pokojem. Ficinus miał charakter kolonii wiejsko-przemysłowej. Mieszkali w niej górnicy-rolnicy, którzy fedrowali węgiel, a w wolnym czasie uprawiali pola położone za budynkami. Na zachodnim krańcu osiedla zachował się też tzw. dom uchodźców, zbudowany na początku lat 20. ub. wieku dla emigrujących z niemieckiej części regionu powstańców śląskich.(PAP)
autor: Mateusz Babak
mtb/ son/
