W Polsce żyje ponad 9,6 tys. osób mniejszości łemkowskiej - wynika z informacji przedstawionej na sejmowej komisji mniejszości. Na działania podtrzymujące i rozwijające tożsamość łemkowską, m.in. kulturalne, MSWiA przeznaczyło w br. blisko 1,3 mln zł.
Podczas wtorkowego posiedzenia sejmowej Komisji Mniejszości Narodowych i Etnicznych posłowie wysłuchali informacji ministra spraw wewnętrznych i administracji na temat sytuacji i problemów mniejszości łemkowskiej w Polsce. Rozpatrzono także informację ministra edukacji narodowej na temat edukacji tej mniejszości w Polsce.
"Społeczność łemkowska w Polsce to ponad 9,6 tys. osób - z czego najwięcej deklarujących narodowość łemkowską żyje w woj. dolnośląskim, potem w małopolskim i lubuskim" - mówiła zastępca dyrektora Departamentu Wyznań Religijnych oraz Mniejszości Narodowych i Etnicznych w MSWiA Teresa Karczmarek. Jak przypomniała Łemkowie pojawili się na terenach Łemkowszczyzny czy Beskidu Niskiego pomiędzy XIV a I połową XVI w., a w wyniku Akcji "Wisła" w 1947 r. część Łemków została przesiedlona do Polski zachodniej.
Wśród organizacji skupiających mniejszość łemkowską wymieniła Zjednoczenie Łemków w Gorlicach (grupujące ludność łemkowską o ukraińskiej świadomości etnicznej), Stowarzyszenie Łemków, Stowarzyszenie "Ruska Bursa", Towarzystwo na rzecz Rozwoju Muzeum Kultury Łemkowskiej i Stowarzyszenie Lemko Tower.
"Jeżeli chodzi o działalność kulturalną to wymienione organizacje łemkowskie przygotowują różne imprezy. Zjednoczenie Łemków przygotowuje chyba największą imprezę kulturalno-integrującą pn. +Łemkowska Watra w Zdyni+. Organizacje łemkowskie prowadzą również zespoły folklorystyczne, folkowe, śpiewacze, zbierają pamiątki kultury łemkowskiej. Taką działalność kulturalną i wydawniczą finansuje lub współfinansuje minister spraw wewnętrznych. W 2017 r. na taką działalność przeznaczono ponad 1,4 mln, na rok 2018 blisko 1,3 mln zł. To zmniejszenie wynika z faktu, że dwie organizacje złożyły aż osiem wniosków po terminie i niestety ze względów proceduralnych musiano je odrzucić" - wyjaśniła.
Jak podała, na realizację zadań podtrzymujących i rozwijających tożsamość etniczną łemkowską dla Stowarzyszenia Łemków minister w 2018 r. przyznał na zadania realizowane przez organizację 144 tys. zł, dla "Ruskiej Bursy" - 285 tys. zł, dla Zjednoczenia Łemków w Gorlicach - 179 tys. zł, dla Towarzystwa na rzecz Rozwoju Muzeum Kultury Łemkowskiej - 38 tys. zł, dla Zespołu Pieśni i Tańca "Kyczera" - 80 tys. zł, dla Lemko Tower - 129 tys. zł.
"Oprócz imprez kulturalnych działają również niepubliczne media, to głównie działalność radiowa. +Ruska Bursa+ w 2011 r. uruchomiła niepubliczne radio internetowe, a od 2017 r. posiada koncesję i może już nadawać audycje poprzez nadajniki naziemne. To radio jest nietypowe, bo jest to przede wszystkim radio +słowa+. Muzyka jest tylko uzupełnieniem tych treści słownych. Również Stowarzyszenie Lemko Tower ma swoje radio i telewizję, która nadaje audycje dotyczące historii, tradycji, zwyczajów i języka łemkowskiego" - relacjonowała Karczmarek.
Dyrektor Departamentu Kształcenia Ogólnego MEN Katarzyna Koszewska dodała, że zadania oświatowe na rzecz uczniów mniejszości łemkowskiej prowadzone są na terenie trzech województw - dolnośląskiego, małopolskiego i lubuskiego. "W tych trzech województwach łącznie w przedszkolach kształci się 35 uczniów tej mniejszości, w szkołach podstawowych - 225 uczniów, w gimnazjach - 26, a w liceach ogólnokształcących - 11. Łącznie to 297 uczniów, którzy uczą się w 36 szkołach" - mówiła.
Jak zaznaczyła, uczniowie uczą się nie tylko języka, ale uczęszczają na zajęcia wspierające podtrzymywanie tożsamości etnicznej. Wymieniła tu różnego rodzaju działania edukacyjne - apele w szkołach, konkursy, pokazy, wystawy, konferencje. "Większość dyrektorów nie wskazuje tu na jakieś większe problemy. Wśród pojawiających się jednak wymieniono pozyskanie nauczyciela języka łemkowskiego czy problem z dojazdem na zajęcia z innych szkół" - powiedziała Koszewska. (PAP)
autor: Anna Kondek-Dyoniziak
akn/ agz/
